Vidi fonton por Alfo

{{TemasPri|greka litero|planto el la [[Poacoj]]|[[Alfo (botaniko)]]}}
{{Grekaj literoj|litero=alpha uc lc}}
'''Alfo''' ([[Majusklo|majuskle]] '''Α''', [[Minusklo|minuskle]] '''α''') estas la unua [[litero]] de la [[greka alfabeto]] kaj la pralitero de la [[latina alfabeto|latina]] litero [[A]] kaj de la [[cirila alfabeto|cirila]] litero [[A (cirila alfabeto)|А]].

En la sistemo de [[grekaj numeraloj]] ĝi havas valoron de [[unu|1]]. Ĝi estis derivita de la [[fenica alfabeto|fenica litero]] [[alef (litero)|alef]] [[Dosiero:Phoenician aleph.svg|25x25px|alef]].

Kaj en [[antikva greka lingvo]] kaj en [[novgreka lingvo]] alfo prezentas la [[malfermita antaŭa neronda vokalo|malfermitan antaŭan nerondan vokalon]], {{IFA|/a/}}.

Alfo, ambaŭ kiel simbolo kaj termino, estas uzata por signifi aŭ priskribi diversajn de aĵojn, inkluzivante la unuajn aŭ plej gravajn aperaĵojn de io. En la Nova testamento dio deklaras sin al esti la "[[Alfo kaj Omego (Kristanismo)|Alfo kaj Omego]], la komenco kaj la fino, la unua kaj la lasta." ([[Apokalipso de Johano|Revelacio]] 22:13, kaj vidu ankaŭ en 1:8). Laŭ [[Plutarko|plutarka]] natura ordo de atribuo de la [[vokalo]]j al la [[planedo]]j, alfo estas koneksa kun la [[Luno]].

== Simbolo en scienco ==

Alfo estas uzita kiel simbolo por:
* en [[fiziko]]: [[Alfa-radiado|fenomeno alfa-radiado aŭ alfa-partiklo]]
* en [[fiziko]]: [[fizika grando]] [[angula akcelo]]
* en [[fizika kemio]]: [[fizika grando]] [[Dilatkoeficiento|linia dilatkoeficiento aŭ  surfaca dilatkoeficiento]] de [[substanco]]
* en [[organika kemio]], kune kun sekvaj grekaj literoj: pozicio de [[karbono]] en [[kemia kombinaĵo]] numerante je direkto for de [[funkcia grupo]], alfa karbono estas la unua do en la plej proksima pozicio (sistemo iomete malnoviĝinta sed daŭre uzata)
<gallery mode=packed>
Alpha and beta positions of benzylacetone-structure.svg|pozicioj alfa kaj [[beto (litero)|beta]] de karbona atomo en ekzempla kombinaĵo
</gallery>
* en [[matematiko]], kune kun sekvaj grekaj literoj: iu [[angulo]] aŭ eĉ valoro en [[algebro]]

La majuskla litero alfo estas ne ofte uzata kiel simbolo ĉar ĝi kutime aspektas idente al la majuskla [[a|latina A]].

== Vidu ankaŭ ==
* [[Greka alfabeto]]

{{Projektoj}}

[[Kategorio:Greka alfabeto]]