Vidi fonton por Hesio

{{informkesto geografiaĵo |administra unuo
|devena nomo     = {{lang-de|Hessen}}
|lando           = [[Germanio]]
|regiono-ISO     = DE-HE
|mapo lokumilo   = iso
|mapligilo       = jes
|zomo            = 6
|ĉefurbo         = [[Wiesbaden]]
|ĉefulo          = [[{{#invoke:Wikidata|claim|P6}}]] ([[Kristandemokrata Unio (Germanio)|CDU]])<br /><small>(ekde {{#invoke:Wikidata|claim|P6|qualifier=P580}})</small>
|ĉefulo tipo     = [[Ĉefministro]]
|gvidantaro      = [[Kristandemokrata Unio (Germanio)|CDU]] kaj [[Socialdemokratia Partio de Germanio|SPD]]
|gvidantaro tipo = [[registaro|Regantaj]] [[partio]]j
|parlamento=
{{Mandatoj
| larĝo   = 0.9
| lando     = DE
| priskribo = seĝoj
| klarigo = 80
|GRÜNE|SPD|CDU|FDP|AfD|pli.
| SPD      = 23
| GRÜNE    = 22
| FDP      = 8
| CDU      = 52
| AfD      = 26
| pli.   = 2
}}
|baloto        = {{dato|8|oktobro|2023}}
|baloto tipo   = Lasta baloto
|baloto1       = 2028
|baloto1 tipo  = Sekvanta baloto
|politiko      = 5
|politiko tipo =  [[Federacia Konsilo (Germanio)|Reprezento en la <br /> Federacio Konsilo]]
|ŝuldoj        = 37,1 [[miliardo]]j da € 
|ŝuldo dato    = 2010
|ŝuldoj1       = {{unuo|6099| €}}
|ŝuldo1 tipo   = Ŝuldoj je kapo
|ŝuldo1 dato   = fine de 2010
|libera        = [[Hesa Esperanto-Ligo]] (HELO)
|libera tipo   = Esperanto-asocio
|alto-koord    = jes
}}

'''Hesio''' aŭ '''Hesujo''', {{lang-de|Hessen}} {{prononco|'''hes'''n}}, sudhesie ''Hesse'' {{prononco|'''hes'''ə}}, estas [[federacia lando (Germanio)|federacia lando]] en la centro de [[Germanio]]. Ĉefurbo estas [[Wiesbaden]], plej granda urbo estas [[Frankfurto ĉe Majno]]. Fine de {{#time: F Y | {{Metadatumoj pri nombroj de loĝantoj en Hesio||STATO}}}} ĝi havis {{nombro|{{Metadatumoj pri nombroj de loĝantoj en Hesio|06}}}} loĝantojn.

== La metropolo kaj pli etaj urboj ==
[[Frankfurto ĉe Majno]] estas unu el la plej signifaj urboj de Germanio. Ene de la urbaj limoj vivas "nur" 680 000 loĝantoj, sed kun plej proksimaj ĉirkaŭurboj temas pri 2 milionoj. En la tuta [[regiono Rejno-Majno|metropola regiono ''Rhein-Main'']] vivas pli ol duono de ĉiuj loĝantoj de Hesio, kaj ankaŭ la plej multaj aliaj grandaj urboj de la lando estas ĉi tie: [[Wiesbaden]] (277 000 loĝantoj), [[Darmstadt]] (147 000), [[Offenbach]] (121 000), [[Hanau]] (89 000), [[Rüsselsheim]] (60 000) kaj [[Bad Homburg]] (52 000).

Ekster la [[regiono Rejno-Majno|regiono ''Rhein-Main'']], la plej granda urbo estas [[Kaselo]], la historia centro de norda Hesio, kiu havas 199 000 loĝantojn kaj estas la tria plej granda urbo de la lando. Sekvas [[Marburg]] (80 000 loĝantoj), [[Gießen]] (77 000) kaj [[Veclaro]] (51.000) en centra Hesio, kaj [[Fulda]] (64 000) en orienta Hesio.

En la zono ĉirkaŭ Frankfurto estas naŭ pliaj urboj kun po pli ol 30 000 loĝantoj ([[Rodgau]], [[Oberursel]], [[Dreieich]], [[Maintal]], [[Hofheim am Taunus]], [[Neu-Isenburg]], [[Langen]], [[Dietzenbach]] kaj [[Mörfelden-Walldorf]]). Ĉe la sudhesia turisma strato [[Bergstraße]] troviĝas tri pliaj urboj de tiaj dimensioj ([[Bensheim]], [[Viernheim]] kaj [[Lampertheim]]). Kvankam [[Limburg (Lahn)|Limburg]] en la okcidenta landoparto havas "nur" 33 000 loĝantojn, ĝi estas la regiona centro por tiu regiono, relative maldense loĝata.

== [[Administra divido]] ==
=== Distriktaroj ===
Ekde 1981 Hesio estas dividita en tri grandajn [[administra distriktaro (Germanio)|administrajn distriktarojn]]: [[Distriktaro Darmstadt|Darmstadt]] en la sudo, [[Distriktaro Gießen|Gießen]] en la centro kaj [[Distriktaro Kassel|Kassel]] en la nordo. Tiuj tri regionoj konsistas el 5 [[eksterdistrikta urbo|eksterdistriktaj urboj]] kaj 21 [[distrikto (Germanio)|distriktoj]] kun 426 [[komunumo]]j.

=== [[Distrikto (Germanio)|Distriktoj]] ===
[[Dosiero:Map of Hesse with districts (with numbers).svg|eta|dekstra|250px]]

en '''[[distriktaro Darmstadt]]''' (la Sudo):
<ol start=1>
<li>[[distrikto Bergstraße]] (HP)
<li>[[distrikto Darmstadt-Dieburg]] (DA)
<li>[[distrikto Groß-Gerau]] (GG)
<li>[[distrikto Hochtaunus]] (HG)
<li>[[distrikto Main-Kinzig]] (HU)
<li>[[distrikto Main-Taunus]] (MTK)
<li>[[distrikto Odenwald]] (ERB)
<li>[[distrikto Offenbach]] (OF)
<li>[[distrikto Rheingau-Taunus]] (RÜD)
<li>[[distrikto Wetterau]] (FB) </ol>

<br />
en '''[[distriktaro Gießen]]''' (la Centro):
<ol start=11>
<li>[[distrikto Gießen]] (GI)
<li>[[distrikto Lahn-Dill]] (LDK)
<li>[[distrikto Limburg-Weilburg]] (LM)
<li>[[distrikto Marburg-Biedenkopf]] (MR)
<li>[[distrikto Vogelsberg]] (VB) </ol>

<br />
en '''[[distriktaro Kassel]]''' (la Nordo):
<ol start=16>
<li>[[distrikto Fulda]] (FD)
<li>[[distrikto Hersfeld-Rotenburg]] (HEF)
<li>[[distrikto Kassel]] (KS)
<li>[[distrikto Schwalm-Eder]] (HR)
<li>[[distrikto Werra-Meißner]] (ESW)
<li>[[distrikto Waldeck-Frankenberg]] (KB) </ol>

=== [[Eksterdistrikta urbo|Eksterdistriktaj urboj]] ===
* [[Darmstadt]] (DA) (distriktaro Darmstadt)
* [[Frankfurto ĉe Majno]] (F) (distriktaro Darmstadt)
* [[Kassel]] (KS) (distriktaro Kassel)
* [[Offenbach]] (OF) (distriktaro Darmstadt)
* [[Wiesbaden]] (WI) (distriktaro Darmstadt)

=== Urboj kaj komunumoj ===
* [[Listo de urboj kaj komunumoj de Hesio]]

== Naturo ==
* insulo [[Rüdesheimer Aue]]

== Eksteraj ligiloj ==
{{Projektoj|commons=Hessen|n=Kategorio:Hesujo}}
* [http://www.hessischer-landtag.de paĝoj de la landa parlamento]
* [http://atlas.umwelt.hessen.de mediprotektaj mapoj pri Hesio]
* [http://www.stadtplandienst.de/hessen.asp mapoj pri hesaj urboj]

{{Federaciaj landoj de Germanio}}
{{Bibliotekoj}}

[[Kategorio:Hesio| ]]
[[Kategorio:Federaciaj landoj de Germanio]]