Vidi fonton por IRAS (kosma observatorio)

{{Informkesto kosmoveturilo
|nomo = IRAS
|dosiero = IRAS overview.jpg
|lando = [[Usono]] - [[Nederlando]] - [[Unuiĝinta Reĝlando|Britio]]
|priskribo de dosiero = 
|nomo2 = Infrared Astronomical Satellite
|organizaĵo = [[NASA]], [[NIVR]], [[SERC]]
|misio =Astronomiaj observadoj en [[Infraruĝa radiado|infraruĝo]]j
|lanĉo = {{dato|25|januaro|1983}} 02:17 UCT
|NSSDC_ID = 1983-004A
|pezo = 1083 kg
|retpaĝo = [http://lambda.gsfc.nasa.gov/product/iras/ Retpaĝo de IRAS]{{ref|en}}
}}

{|class="infobox" align= "right" width= "233" style="border:1px solid #CCC;" cellpadding="5"
 |+ '''Orbitaj ecoj'''
 |-
 | Granda duonakso || 896 km
 |-
 | Periapsido || 889 km
 |-
 | Apoapsido  ||  903 km
 |-
 | Discentreco || 0,000962
 |-
 | Periodo  || 103 [[minuto]]j
 |-
 | Klinangulo  ||  99,1°
 |}
'''IRAS''' ({{lang-en|InfraRed Astronomical Satellite}} signifante
[[Infraruĝa radiado|infraruĝa]] [[Astronomio|astronoma]]
[[artefarita satelito|satelito]]) estas [[kosma observatorio]]
funkciante en la [[Infraruĝa radiado|infraruĝo]], kreita per kunlabora
projekto de la [[NASA]] ([[Usono]]), de la [[Nederlando|nederlanda]]
kosma agentejo [[NIVR]] kaj de la [[Unuiĝinta Reĝlando|britia]]
esplora agentejo [[SERC]].

Ĝi funkciis inter [[januaro]] kaj [[novembro]] [[1983]].

== Misio ==
Ĝi estis lanĉita per la [[raketo (kosmoveturio)|raketo]] [[Delta (raketo)|Delta]] la {{daton|25|januaro|1983}} elde [[Vandenberg Air Force Base]], apud [[Santa Barbara (Kalifornio)|Santa Barbara]] ([[Kalifornio]], Usono). Ĝi estis metita
sur [[sunsinkrona orbito|sunsinkronan]] [[polusa orbito|polusan orbiton]], tie estas [[orbito]] tia, ke la [[angulo]] inter la orbita [[ebeno (matematiko)|ebeno]] kaj la direkto de [[Suno]] restu konstanta.

Ĝia misio estis fari observon de la tuta ĉielo (''astronomia enketo'') en la [[ondolongo]]j de 12, 25, 60 kaj 100 [[mikrometro]]j. Ĉirkaŭ 250&nbsp;000 fontoj de infraruĝo estis observitaj.

Por esti sensiva en infraruĝo, ĝia temperaturo estu tre malhalta. Rezervujo de 720 [[litro]]j de [[likvaĵo|likva]] [[heliumo]] permesis teni ĝin je 1,6 [[kelvino]]. Kiam la tutaĵo de la heliumo estis vaporiĝinta,
la satelito ne plu gardis sian malaltan temperaturon kaj ĉesis funkcii, kvankam restante en tera orbito. La misio daŭris ĝis la {{dato|25|novembro|1983}} tie estas dum 10 [[monato]]j.

== Malkovroj ==
La misio IRAS permesi malkovri diskon da [[kosma polvo]] ĉirkaŭ la [[stelo]] [[Vego (stelo)|Vego]], la unuaj observoj de la centro de nia [[Lakta vojo|galaksio]] (kaŝita pro kosma absorbo en la [[videbla spektro]]), pluraj [[kometo]]jn kaj grandan strion da polvo asociata kun la kometo [[10P/Tempel|Tempel 2]], kaj tri [[asteroido]]jn inter kiuj la [[apolona asteroido]] [[3200 Faetono]], kiu pasas plej proksime de [[Suno]] el la [[nun en 2011| nun konataj]] asteroidoj.

IRAS malkovrigis ankaŭ objekton, kiun oni kredis esti "[[planedo]] tiel granda kiel [[Jupitero (planedo)|Jupitero]] en nia [[sunsistemo]]<ref>[http://news.google.com/newspapers?id=Za80AAAAIBAJ&sjid=jaUFAAAAIBAJ&pg=6060,3461403&dq=heavenly+body+iras&hl=en Mystery heavenly body found close to Earth (Mistera peza korpo trovita proksime de Tero) el "''The Gazette''" 30-a de decembro 1983]{{lingvokodo|en}}</ref>".
Estas nun opiniita, ke tiu objekto estas juna malproksima galaksio<ref>[http://www.badastronomy.com/bad/misc/planetx/science.html The IRAS Incident (la incidento IRAS) el "Bad Astronomy"] {{lingvokodo|en}}</ref>.
{| class="wikitable" align="left"
|+ '''Malkovritaj [[asteroido]]j : 3'''
| [[3200 Faetono]] || {{dato|11|oktobro|1983}}
|-
| [[3728 IRAS]] || {{dato|18|aŭgusto|1983}}
|-
| [[(10714) 1983 QG]] || {{dato|31|aŭgusto|1983}}
|}
{{-}}

== Notoj kaj referencoj ==
{{Referencoj}} <!-- Helpo : http://eo.wikipedia.org/wiki/Helpo:Referencoj kaj piednotoj -->

== Eksteraj ligiloj ==
* {{en}} [http://irsa.ipac.caltech.edu/IRASdocs/exp.sup/ch1/index.html#toc IRAS : Klariga suplemento]

{{Commons|Category:Infrared Astronomical Satellite}}

[[Kategorio:Kosmaj observatorioj]]