Interhelpo

Reciproka helpo aŭ Interhelpo estas etika principo de konduto, kiu gvidas certan solidarecan konduton inter homoj. Tiu ĉi principo ludis rolon en la frua socialisma laborista movado en Francio kaj, laŭ la rusa naturisto kaj anarkiisto Pjotr Aleksejeviĉ Kropotkin, efikas ankaŭ en la besta mondo kiel konduto kiu pruvis sin en la evoluo. Nuntempe, la principo de reciproka helpo ricevas gravecon en diskutoj pri solidareca ekonomio.

Ĝi indikas libervolan reciprokan interŝanĝon de resursoj kaj servoj por reciproka profito, per reciproka helpo. Reciproka helpo estas verŝajne same malnova kiel homa kulturo, interna parto de la malgrandaj komunumaj socioj universalaj al la antikva pasinteco de la homaro.

De la krepusko de la homaro, ĝis multe preter la invento de agrikulturo, homoj estis ĉasistoj-kolektistoj, interŝanĝante laboron kaj resursojn por la avantaĝo de similaj grupoj kaj individuoj.

Kiel intelekta abstraktado, reciproka helpo estis evoluigita kaj progresinta per sistemoj de mutualismo aŭ laborasekuro, la komercaj gildoj, kaj ankaŭ estis uzita en kooperativoj kaj aliaj civilsociaj movadoj.

Reciproka helpo laŭ Kropotkin

Pjotr ​​Aleksejeviĉ Kropotkin asertis, ke homoj emas helpi unu la alian sen devigo. Ne necesas centralizita aŭtoritato doni ekzemplon aŭ devigi homojn agi juste. Homoj faris tion eĉ antaŭ ol la ŝtato aperis. Krome, Kropotkin opiniis, ke estas potenco kiu subpremas nian naturan inklinon kunlabori. Reciproka helpo estas same natura leĝo kiel reciproka lukto; sed por la progresema evoluo de la specio la unua estas nekompareble pli grava ol la dua. En la besta mondo, la granda plimulto de la specioj vivas en komunumoj kaj ke en sociebleco ili trovas la plej bonan armilon en la lukto por la ekzisto, komprenante, kompreneble, ĉi tiun terminon en sia larĝa, darvinisma senco: ne kiel lukto por rektaj vivrimedoj, sed kiel lukto kontraŭ ĉiuj naturaj kondiĉoj malfavoraj por la specio.

Laŭ P.A. Kropotkin, la pozicio de Darwin pri la lukto por ekzisto devus esti komprenita kiel lukto inter specioj kaj reciproka asistado ene de specioj. Reciproka helpo kaj solidareco estas la motoroj de progreso.

La leĝo pri reciproka helpo inter bestoj estis konfirmita de multaj aliaj kazoj de komunaj agoj de bestoj, kiujn Kropotkin devis observi kaj kiuj celis savi ne ĉiun individuon, sed la tutan komunumon entute.

Tiu ĉi temo estis unuafoje tuŝita de Karl Kessler. Sed, parolante pri la origino de la leĝo de reciproka helpo, li, laŭ la opinio de Kropotkin, erare vidis ĝian originon nur en "gepatraj sentoj", en la instinkto de bestoj zorgi pri siaj idoj.

Estas ankaŭ lukto - rivaleco (konkurado): tiu, kiu kapablis, tiu, kiu pli bone adaptiĝis, manĝis. Sed el tiu ĉi provo proponita de la naturo la specio eliras kun perdo de ĝenerala energio, tiel ke oni ne povas paroli pri ĝia progresema evoluo bazita sur akra rivaleco. Rivaleco, kompreneble, havas sian lokon kaj estas utila, kondiĉe ke ĝi ne kondukas al reciproka detruo. Intensa rivaleco kondukas al la formorto de la specio.

P. A. Kropotkin studis reciprokan helpon inter la triboj de boŝmanoj, hotentotoj kaj eskimoj, kaj identigis ĝian rolon en la kreado de tiaj formoj de homa kunvivado kiel klano kaj komunumo; dum mezepoko - gildoj, liberaj urboj; en modernaj tempoj - asekurentreprenoj, kooperativoj, asocioj de homoj kun komunaj interesoj (sciencaj, sportaj kaj aliaj komunumoj).

Pravigante la tendencojn de la amasoj, P.A. Kropotkin parolas pri kamparanoj, kampara komunumo kie estas mil komunaj interesoj: ekonomiaj, najbaraj; unuiĝo por komuna akvumado, drenado de marĉoj, kultivebla laboro ktp. Kaj, sekve, ĉi tiuj problemoj estas pli facile solvi kune. La situacio estas simila kun komercaj gildoj kaj metiistlaborejoj.

Ekzemploj de reciproka helpo en la besta mondo

• Se atakite de predantoj, grego de bizono formas cirklon, tiel fidinde defendante sin de atako;
• Ununuraj kapreolo kolektas en multaj gregoj de grandega teritorio por naĝi trans la rivero kune ĉe ĝia plej mallarĝa punkto;
• Sociaj insektoj : formikoj, abeloj, termitoj, ktp.;
• Vulturoj kaj blankvostaj maragloj nestumas proksime unu al la alia, kaj kiam ili trovas kadavraĵojn, per kiuj ili manĝas, ili informas unu la alian kaj kolektiĝas ĉirkaŭ la kadavro en grandegaj aroj;
• Aro da gruoj ĉiam manĝas sub la protekto de gardostarantoj, kaj se necese, pluraj skoltoj estas senditaj por ekscii ĉu la danĝero restas kie ĝi estis lastatempe;
• Nesto de birdoj kaj komuna protekto de idoj, reciproka helpo inter birdoj dum iliaj migradoj;
• Cervoj, antilopoj, bubalo, montoŝafoj, moskbovoj, arktaj vulpoj, fokoj, rosmaroj, balenoj, delfenoj - ĉiuj tiuj bestoj kondukas gregan vivstilon, kiu helpas ilin elteni malfavorajn naturajn kondiĉojn kaj la predantojn ĉirkaŭantajn ilin ;
• Simbiozo.

Vidu ankaŭ

• Mutualismo
• Donaca ekonomio
• Socia sekureco