Vidi fonton por Internacia Katolika Unuiĝo Esperantista

{{Informkesto organizaĵo}}
[[Dosiero:IKUE-Flago (02).svg|eta|dekstra|Flago de la katolikaj esperantistoj]]
[[Dosiero:Esperanto-meso La Habana 2010 (Peter Knauer).jpg|eta|dekstra|[[Meso (diservo)|Sankta meso]] en Esperanto dum la [[UK 2010|95-a]] [[Universala Kongreso de Esperanto|UK]] en [[Havano]] (celebras [[Peter Knauer]]).]]
La '''Internacia Katolika Unuiĝo Esperantista''' ('''IKUE''') estas [[asocio]] de [[katolikismo|katolikaj]] [[esperantistoj]]. Ĝi fondiĝis en [[1910]] kaj havas sian sidejon en [[Romo]].

== Celoj de IKUE ==
IKUE deziras disvastigi la uzon de la neŭtrala kaj facile lernebla lingvo [[Esperanto]] inter katolikoj por tiamaniere kontribui al kompreniĝo, unueco kaj [[paco]]. Ĝi krome celas diskonigi la [[kristanismo|kristanan]] kredon kaj funkcii kiel internacia komunumo de fideluloj. Por realigi tiujn ĉi celojn, la asocio eldonas publikaĵojn kaj organizas internaciajn kunvenojn kaj spiritajn aranĝojn. [[Sacerdoto]]j de IKUE ofte ofertas esperantlingvajn [[Diservo]]jn kadre de aranĝoj de la ĝenerala [[Esperanto-movado]].

En la [http://www.ikue.org/arkivo/statuto.html statuto de IKUE] {{Webarchiv|url=https://web.archive.org/web/20060213210837/http://www.ikue.org/arkivo/statuto.html |date=2006-02-13 }}, la asocio formulis siajn celojn jene:

:a) plenumi la ordonon de Jesuo Kristo: “Iru en la tutan mondon kaj prediku la evangelion al ĉiu kreitaĵo” (Mar 16,15); travivi kaj atesti la belecon de la vero kaj la ĝojon esti kristanoj, por estigi fervoregon por la Regno de Dio;

:b) montri la unuecon de la Eklezio en Kristo, uzante la internacian lingvon Esperanton en ĝia liturgio kaj apostola agado;

:c) kontribui al realigo de la homaj interkompreno, frateco kaj paco en la nuntempa mondo;

:d) strebi “por ke ĉiuj estu unu” (Joh 17,21).

== Agado ==
[[Dosiero:KET_1995.jpg|300px|eta|Katolika Esperanto-Tendaro en Ĉeĥio, 1995]]

=== Renkontiĝoj kaj Diservoj ===
IKUE organizas ĉiujaran [[kongreso]]n kun prelegoj, diservoj, preĝadoj kaj abunda distra programo. Nuntempe ĉiun duan jaron la [[IKUE-Kongreso]] estas organizata kunlabore kun [[Kristana Esperantista Ligo Internacia]] (KELI) kiel [[Ekumena Esperanto-Kongreso]].

Krome IKUE aŭ ĝiaj landaj ligoj organizas multajn pliaj internaciajn aranĝojn, ekzemple [[Katolika Esperanto-Tendaro|Katolikajn Esperanto-Tendarojn]] (ĉiusomere dum unu semajno en [[Ĉeĥio]]), [[Junulara Ekumena Esperanto-Tendaro|Junularajn Ekumenajn Esperanto-Tendarojn]], bibliajn semajnfinojn kaj pilgrimadojn.

Esperantlingvaj Diservoj okazas regule en kelkaj preĝejoj, ekzemple ĉiun duan monaton en la [[Katedralo]] de [[Speyer]] ([[Germanio]]) sub gvido de pastro [[Albrecht Kronenberger]], kaj krome en [[Universala Kongreso|Universalaj Kongresoj de Esperanto]] kaj multaj pliaj Esperanto-aranĝoj.

=== Revuo ''Espero Katolika'' ===
La revuo de IKUE, ''[[Espero Katolika]]'', aperas de [[1903]] kaj estas la plej malnova daŭre aperanta Esperanto-gazeto. En interreto oni trovas [https://www.ikue.org/cz/ la lastajn numerojn] kaj [http://www.esperokatolika.org/ kompletajn malnovajn jarkolektojn]: temas pri progresanta projekto, kiu celas enretigi ĉiujn numerojn ekde 1903.

=== Libroj kaj aliaj publikigaĵoj ===
Jam en [[1912]] aperis la [[Nova Testamento]] en esperanta traduko, kaj en [[1926]] sekvis la kompleta [[Biblio]]. Komplete rekompostita eldono, prizorgita de la pastroj [[Bernhard Eichkorn]] kaj [[Albrecht Kronenberger]], aperis en [[2006]].

En [[2001]] aperis, eldonita de IKUE kaj KELI, la 1472-paĝa [[ekumenismo|ekumena]] kant- kaj preĝlibro [[ADORU - Ekumena Diserva Libro|ADORU]].

IKUE kaj ĝiaj landaj sekcioj aperigas - jen en siaj retpaĝoj, jen en papera formo - multajn publikaĵojn aŭ kunlaboras en tiaj eldonoj. Ekzemple en aprilo 2006 aperis kiel 43-paĝa broŝuro la [[encikliko]] "[[Deus caritas est]]" de Papo [[Benedikto la 16-a]].

Entute la kristana literaturo en Esperanto, inkluzivante tiun realigitan de aliaj subjektoj ekster IKUE, ampleksas kelkmil volumojn.

=== Radio kaj interreto ===
Ekde januaro [[1977]] [[Radio Vatikana]] elsendas regule en Esperanto, komence unufoje, ekde 1981 dufoje kaj ekde oktobro [[1998]] trifoje semajne. La elsendoj estas aŭskulteblaj ankaŭ en interreto sur la [https://www.vaticannews.va/eo/podcast/esperanto-programo.html retejo Vatican News].

Inter multaj retaj forumoj de katolikaj esperantistoj, plej vigla estas la
[http://groups.yahoo.com/group/ikue/ dissendolisto de IKUE ĉe yahoogroups] {{Webarchiv|url=https://web.archive.org/web/20060616010218/http://groups.yahoo.com/group/ikue/ |date=2006-06-16 }}.

=== Bonfara agado ===
Same kiel preskaŭ ĉiuj kristanaj organizoj, ankaŭ IKUE aktivas karitate. Ekzemploj estas la agadoj starigitaj de du iamaj IKUE-prezidantoj, ekzemple la bonfarado al blinduloj starigita de [[Jacques Tuinder]] kaj la helpaj projektoj, ĉefe en [[Afriko]], iniciatitaj de pastro [[Duilio Magnani]]. Kun la paso de la jaroj, la menciitaj iniciatoj sendependiĝis el IKUE, kiu tamen ne forlasis tiajn agadojn.

=== Landa kaj dioceza agado ===
IKUE iam havis pli ol 10 landajn asociojn, el kiuj hodiaŭ aktivas nur ĉ. 3. En la retejo de IKUE troviĝas [http://www.ikue.org/landaj.html listo de landaj reprezentantoj] {{Webarchiv|url=https://web.archive.org/web/20060506043811/http://www.ikue.org/landaj.html |date=2006-05-06 }} en 15 landoj, el kiuj tamen kelkaj kiel [[Lajos Kóbor]] kaj [[Giovanni Daminelli]] jam mortis. Iam ekzistis ankaŭ [[diocezo|diocezaj]] ligoj (ekzemple en la [[Germanio|germanaj]] diocezoj [[Freiburg]] kaj [[Speyer]], ambaŭ iam agnoskitaj de la respektiva [[episkopo]]).

Iamaj landaj ligoj estas: 

* [[Brazila Esperantista Katolika Organizo]], kiu iam eldonis la gazeton [[Brazila Katoliko]]

* [[Nederlanda Katolika Esperantista Ligo]], mallongigite NKEL, estis la landa sekcio de la Internacia Katolika Unuiĝo Esperantista (IKUE) en Nederlando. Ĝi fondiĝis en 1909 kaj tre aktivis almenaŭ ĝis la [[Dua Mondmilito]].

Nuntempe ekzistas la sekvaj landaj ligoj:

* La Ĉeĥa Sekcio de IKUE nuntempe ne plu havas propran juran personecon, sed plu aktivas kiel faka organizo de [[Ĉeĥa Esperanto-Asocio]]. Ĝi daŭre eldonas la gezeton [[Dio Benu]] redaktatan de [[Miloslav Šváček]].
* La [[Itala Unuiĝo de Katolikaj Esperantistoj]] - itale ''Unione Esperantista Cattolica Italiana'' (UECI) - estas la italia branĉo de IKUE.
* La [[Malagasa Unuiĝo de Katolikaj Esperantistoj]] (MUKE) lastfoje elektis novan estraron en la [[Kristana Esperanto-Seminario]] en [[Antananarivo]] en marto 2024.

== Historio ==
[[Dosiero:Peltier.jpg|150px|eta|Emile Peltier]]

=== Estiĝo kaj evoluo de IKUE ===
En [[1902]] la franca pastro [[Emile Peltier]] (1870-1909) fondis, kune kun [[Henri Auroux]] kaj kun permeso de la episkopo de [[Tours]], la societon [[Espero Katolika]]. Pro manko de kunlaborantoj Peltier kaj Auroux ne sukcesis registrigi la asocion laŭ franca leĝo kaj decidis unue fondi gazeton kun la sama nomo [[Espero Katolika]], kiu aperas ekde [[1903]]. Nur post la morto de Peltier, en [[1910]], okazis en [[Parizo]] la unua [[IKUE-Kongreso|Katolika Esperanto-Kongreso]]. Kadre de ĝi fondiĝis IKUE.

En [[1951]] IKUE ekhavis kunlaborajn rilatojn kun [[Universala Esperanto-Asocio]] (UEA). Tamen, kiel ĉiuj religiaj organizoj, ĝi ne rajtas aliĝi al UEA kiel faka asocio.

=== Aliaj katolikaj Esperanto-asocioj ===
Dum la ĉirkaŭ 100-jara historio de IKUE, aperis ankaŭ aliaj organizoj de katolikaj esperantistoj. La plej gravaj el ili estas [[IKA|Internacio Katolika]], kiu ekzistis de [[1920]] ĝis la [[2-a Mondmilito]], kaj [[Internacia Katolika Informejo]] (IKI), kiu aktivis de [[1936]] ĝis [[1974]] en [[Nederlando]].

=== Prezidantoj de IKUE ===
# [[Austin Richardson|Austin François Richardson Taylor]] (1843-1913), 1910-1913
# [[Patrick Parker]] (1869-1948), 1913-1920
# [[Lambert Poell|Lambert Johan Joseph Marie Poell]] (1872-1937), 1920-1921
# [[Paulus Antonius Schendeler]] (1878-?), 1921-1924
# [[Franz de Paula Mestan|Francisko de Paŭla Meštan]] (1865-1941), 1924-1927
# [[Joan Font i Giralt]] (1899-1936), 1927-1935
# [[Marie Larroche]] (1854-1940), vicprezidantino aganta kiel prezidanto, 1934-1935
# [[Petrus Heilker]] (1883-1964), 1935-1950
# [[Alfons Beckers]] (1908-1994), 1950-1966
# [[Jacques Tuinder]] (1933-2011), 1966-1971
# [[Ferdinando Longoni]] (1916-1975), 1971-1975
# [[Czesław Biedulski]] (1936-2018), 1976-1979
# [[Duilio Magnani]] (1928-2010), 1979-1995
# [[Antonio De Salvo]] (1942-2021), 1995-2003
# [[Miloslav Šváček]] (*1941), 4-a de septembro 2003 ĝis 20-a de februaro 2012
# [[Giovanni Daminelli]] (1943-2019), elekto en la 20-a de februaro 2012, mortis la 26-an de marto 2019
# [[Marija Belošević]] (*1965), 2019-

=== Aktuala estraro de IKUE ===

En reta balotado en somero 2022, la sekvaj personoj elektiĝis estraranoj por la mandata periodo 2022-2026:

* [[Marija Belošević]]: prezidanto - kunordigado, ekstera agado, IKUE-martirlibro
* [[Bruno Masala]] (demisiis en 2023): vicprezidanto - ttt-ejoj de IKUE, familia agado
* [[Pavol Petrík]]: vicprezidanto - eldonado, junularo
* [[Cristian Mocanu]]: sekretario - ekumenismo, evangelizado
* [[Andreas Diemel]]: kasisto - reorganizo de la financoj, havaĵo de IKUE
* [[Alberto García Fumero]]: karitata agado, nova evangelizado

Kiel [[revizoro|kontorevizoroj]] elektiĝis [[Gábor Márkus]], [[Umberto Canelada Campos]] kaj [[Flory Witdoeckt]].

En sia kunsido de oktobro 2023, la estraro alelektis konforme al la statuto la [[orientaj katolikaj eklezioj|grekkatolikan]] pastron [[Serhij Prudko]] el [[Ukrainio]] kiel religian konsilanton.

=== IKUE-Junularo ===
Jam de [[1920]] ĝis ĉirkaŭ [[1935]] ekzistis [[MOKA|Mondjunularo Katolika]] (MOKA), kiu tamen ne estis ligita al IKUE, sed al [[Internacio Katolika]].

La unua junulara organizo de IKUE, [[La Alta Flugo]], ekzistis de ĉirkaŭ [[1960]] ĝis ĉirkaŭ [[1965]]. Ĝi eldonis la gazeton ''Birdo'', kiun redaktis i.a. [[Stefan Maul]].

La nuntempa IKUE-Junularo (IKUEJ) fondiĝis en [[1996]] kadre de la [[Katolika Esperanto-Tendaro]] en Sebranice ([[Ĉeĥio]]).

== Agnosko fare de la Eklezio ==
=== Esperanto kiel liturgia lingvo ===
La [[8an de novembro]] [[1990]] la vatikana ''Kongregacio pri la Dia kulto kaj la disciplino de la sakramentoj'' aprobis la mestekstojn en Esperanto. Tiamaniere Esperanto definitive fariĝis [[liturgio|liturgia]] lingvo. Ekde somero 1995 la "Meslibro kaj Legaĵaro por dimanĉoj kaj festoj" estas havebla en formo de du lukse binditaj volumoj.

=== Agnosko de la Papa Konsilio por Laikoj ===
Depost ĝia starigo en 1910, IKUE kolektis aprobojn de ĉiuj Papoj, de Kardinaloj kaj de Episkopoj. En multaj diocezoj (precipe en [[Pollando]] kaj [[Italio]], sed ankaŭ aliloke) la katolikaj esperantistaj grupoj estas agnoskitaj de la koncernaj Episkopoj, kaj aktive partoprenas en la apostola agado. Ĝis [[1992]] IKUE en si mem, tamen, ankoraŭ ne estis ricevinta oficialan agnoskon fare de la centraj instancoj de la Eklezio. Kontaktoj kun la ekleziaj aŭtoritatuloj komenciĝis en [[1980]], kelkajn jarojn post la translokigo de la asocia sidejo en [[Romo]]. En la postaj jaroj la demando pri agnosko de IKUE estis iom preterlasita por atingi la aprobon de la [[Meslibro]] en Esperanto, sed fine la [[11an de januaro]] [[1992]] IKUE estis agnoskita per dekreto de la Papa Konsilio por Laikoj kiel internacia asocio de fideluloj laŭ [[pontifiko|pontifika]] [[juro]]. Per la dekreto la Papa Konsilio por Laikoj aprezas la laŭstatutajn celojn de IKUE same kiel "la diversajn aktivecojn plenumatajn de la Unuiĝo en siaj programoj kaj servoj (kristana formado, publikaĵoj kaj komunikado, bonfara kaj ekumena agado)".

=== Papoj ===
Ĉiuj papoj ekde [[Pio la 10-a]], krom [[Johano Paŭlo la 1-a]] (kies papado daŭris apenaŭ 33 tagojn), montris ian favoron al la agado de katolikaj esperantistoj.

Papo [[Johano Paŭlo la 2-a]] dufoje (en [[1991]] kaj [[1997]]) alparolis kunvenojn rekte en Esperanto kaj ekde [[1994]] ĝis sia morto en [[2005]] regule uzis Esperanton, inter multaj aliaj lingvoj, en sia [[Pasko|paska]] kaj [[kristnasko|kristnaska]] salutparoladoj. Ekde pasko [[2006]] ĝis sia demisio en [[2013]], lia posteulo, papo [[Benedikto la 16-a]] daŭrigis la tradicion.

Malkiel liaj du antaŭuloj, papo [[Francisko (papo)|Francisko]] en printempo [[2013]] ne salutis post sia unua [[Pasko|paska]] beno [[Urbi et orbi]] la spektantojn en multaj lingvoj, do ankaŭ ne en [[Esperanto]]. Esperantistoj gvidataj de [[Giovanni Conti]] kun panelo konsistiganta la vorton "ESPERANTO" tamen ĉeestis sur la [[Placo Sankta Petro]].

=== Kardinaloj kaj episkopoj ===
Almenaŭ 56 kardinaloj iel subtenis Esperanton, kiel montras detala listo en [[franca|franclingva]] eldono de la libro "Esperanto - la nova latino de la Eklezio".

La ĉefepiskopo de [[Prago]], Kardinalo [[Miloslav Vlk]], lernis Esperanton kiel studento kaj kunlaboris kiel juna pastro en [[Katolika Esperanto-Tendaro|Katolikaj Esperanto-Tendaroj]]. En 1995 Vlk celebris en [[IKUE-Kongreso]] meson en Esperanto kaj akceptis esti alta protektanto de IKUE.

La ĉefepiskopo [[Alba Iulia]] ([[Rumanio]]), [[Miklós György Jakubinyi|Györgyi Jakubinyi]], flue parolas Esperanton kaj trifoje, en 1991, 1999 kaj 2009, pledis en Sinodoj pri Eŭropo por Esperanto kiel solvo de la lingva problemo en la Eklezio. Plurfoje, ekzemple en la [[Germana Katolika Foiro|Germanaj Katolikaj Foiroj]] de [[1994]], [[1998]] kaj [[2000]], Jakubinyi celebris Meson en Esperanto kaj reeldiris sian pledon por Esperanto.

== IKUE kaj ekumenismo ==
Jam la iniciantinto de Esperanto, [[Zamenhof]] engaĝiĝis por frateco inter homoj de diversaj religioj aŭ konfesioj. La "patro" de IKUE, [[Emile Peltier]], pledis en sia revuo [[Espero Katolika|''Espero Katolika'']] por la unuiĝo de la kristanaj religioj, kaj forte deziris kunlaboron kun protestantaj esperantistoj.

Multaj pliaj aktivuloj de IKUE sekvis tiujn ĉi instigojn. Mejloŝtonoj sur la vojo de [[ekumenismo]] inter kristanaj esperantistoj estis la unua [[Ekumena Esperanto-Kongreso]] en [[1968]] kaj la apero de la [[ADORU - Ekumena Diserva Libro|Ekumena Diserva Libro ADORU]] en [[2001]]. Nuntempe IKUE kaj [[KELI]] frate kaj intense kunlaboras en la spirito de [[ekumenismo]]. Dum en nacilingva medio katolikoj kaj protestantoj ankoraŭ kutimas uzi malsamajn kant- kaj preĝlibrojn, en la Esperanto-movado oni uzas ĉefe la saman libron.

== Esperanto kiel "nova latino de la Eklezio" ==
Katolikaj esperantistoj ofte nomas Esperanton "la nova [[latina|latino]] de la Eklezio". Kutime ili tamen ne celas malpliigi la rolon de la latina lingvo en la Katolika Eklezio (kies graveco en internacia komunikado ĉiukaze jam delonge tre malkreskis), sed doni novajn impulsojn favore al kompreniĝo, unueco kaj paco. Ĉi-lastan strebadon subtenis ankaŭ Papo [[Johano Paŭlo la 2-a]], kiu en sia salutletero al la [[Universala Kongreso]] en [[1993]] en [[Valencio]] kuraĝigis la esperantistojn "daŭrigi sian estimindan klopodon por realigi mondon, en kiu regu la interkompreniĝo kaj unueco".

== Bildaro ==
<Gallery>
Dosiero:1958-09-26 Letero Alfons Beckers 1.jpeg|Poŝtkarto de Alfons Beckers al [[Wim De Smet]], 1958.
Dosiero:1964-05-22 Alfons Beckers.jpeg|Pastro Alfons Beckers en [[aŭdienco]] ĉe la [[papo]], 1964.
Dosiero:1939 La Tri Standardoj 1.jpeg|Dokumento eldonita okaze de la 21-a kongreso de I.K.U.E., [[Antverpeno]], 1939
Dosiero:1939 La Tri Standardoj 2.jpeg|[[FelixArchief]], Arĥivaĵo 2233#462
Dosiero:1939 Kongreslibro IKUE.jpeg|Kongreslibro, 1939
Dosiero:1926 Jarlibro de Internacia Katolika Unuiĝo Esperantista.png|[[Jarlibro de Internacia Katolika Unuiĝo Esperantista]], 1926
</Gallery>

== Vidu ankaŭ ==
{{Portalo|Esperanto}}
* [[Katolika Esperanto-movado]] (el [[Enciklopedio de Esperanto]])
* [[IKUE-Kongreso]]

== Eksteraj ligiloj ==
{{Projektoj}}
* {{Oficiala retejo}} (ne plu funkcianta ekde aprilo 2024)
* [http://www.esperokatolika.org Arkivo de historiaj numeroj de la revuo de IKUE]
* [http://www.u-matthias.de/latino/latina.htm Kompleta teksto de la libro ''Esperanto - la nova latino de la Eklezio'']
* [[:Dosiero:Esperanto kaj la Katolika Eklezio (eo) 001.pdf|Prelego ''Esperanto kaj la Katolika Eklezio'']]

{{Bibliotekoj}}
{{Unua}}

[[Kategorio:Katolikaj Esperanto-asocioj]]
[[Kategorio:Internacia Katolika Unuiĝo Esperantista|*]]