Vidi fonton por Kavalira ordeno

{{apartigila paĝo|ordeno}}
'''Kavalira ordeno''' estas tiu ordena komunumo, estiĝinta dum la [[krucmilito]]j, kiu estis fondita origine por protekto, akompano kaj prizorgo de la pilgrimantoj en la [[Sankta Lando|Sanktan Landon]] [[Palestino]].

[[Bernardo de Clairvaux]] nomis ilin "novtipaj [[kavaliro|kavaliroj]] ", ĉar ili kunligis la batalforton de la kavaliroj kun [[disĉiplino|disciplino]] kaj [[abstineco|abstinenco]] de la [[monaĥa ordeno]]. Dum la unuopaj anoj estis devoligitaj je malriĉeco, la ordenoj mem iĝis unu el la plej riĉaj organizoj de sia tempo per [[heredo]]j, [[donaco]]j kaj [[konkero]]j.

La plej konataj kavaliraj ordenoj estis:
[[Dosiero:Templarsign.jpg|eta|180px|<center>signo de la [[Templanoj]]]]
* [[Templanoj|Ordeno de la Templanoj]], fondita en [[1118]] aŭ [[1119]], malfondita en [[1312]];
** [[Ordeno de Kristo]], fondita en 1317 en Portugalio, kie ĝi postvenis la templanojn
** Ordeno de ''Montjoie''<small><sup>[?]</sup></small> ([[d:Q2029097]], {{lang-es|Orden de Monte Gaudio}}, {{lang-la|ordo montis gaudii}}) hispana aŭ pli precize [[aragono|aragona]] kavalira ordeno, nomita laŭ monteto antaŭ la pordoj de Jerusalemo;
* [[Malta Ordeno|Hospitalanoj]], ankaŭ nomataj maltanoj kaj johanitoj. Tiu ordeno, fondita en [[1099]] kiel hospitala kongregacio, agadas kiel kavalira ordeno ekde 1120. Hodiaŭ la katolika branĉo estas nomata [[Malta Ordeno]], la protestanta branĉo [[Ordeno de Johanitoj]];
* [[Ordeno de germanaj kavaliroj]] aŭ pli mallonge ''Germana ordeno'', fondita en [[1190]] por flegado de malsanuloj, en [[1198]] ĝi transformiĝis al kavalira ordeno.

En Hispanio kaj Portugalio la kavaliraj ordenoj fondiĝis kadre de la [[Reconquista|rekonkero (Reconquista)]], al kiuj alvenis kavaliroj el la tuta Eŭropo je peto de la papo (kontraŭ la [[maŭroj]]):

* [[Ordeno de Calatrava]], fondita en [[1158]]
** [[Ordeno de Aviso]], portugala splitiĝo;
* [[Ordeno de Alcántara]], unua hispana kavalira ordeno, fondita en [[1156]]
* [[Ordeno de Santiago]] aŭ Ordeno de sankta Jakobo
* [[Ordeno de Montesa]], fondita en [[1316]];
* [[Ordeno de Sant Jordi d'Alfama]] aŭ Ordeno de sankta Georgo el Alfama, fondita en [[1290]];
* [[Ordeno de San Miguel]]

Hodiaŭ ekzistas katolikaj, evangeliaj (kongregacioj) kaj ekumenaj kavaliraj ordenoj.

== Gravaj ordenoj ==
* [[Germana Krucordeno]] (ekumena)

katolikaj kavaliraj ordenoj:
* [[Ordeno de Germanaj Kavaliroj]]
* [[Malta Ordeno|Maltanoj]]
* Ordeno de [[Sankta Johano de Jerusalemo]]
* Kavalira Ordeno de Sankta Georgo, {{lang-hu|Szent György Lovagrend}}, {{lang-de|Sankt-Georg-Ritterorden}}, fondita en 1326 ([[d:Q727266]])
* [[Kavalira Ordeno de la Sankta Tombo en Jerusalemo]]
* [[Glavofrata Ordeno]] ([[Livonio]])
* [[Templanoj|Templanaj kavaliroj]]
* [[Livonia Frataro]]
* Ordeno de Lazaro aŭ plene Ordeno de Sankta Lazaro de Jerusalemo, {{lang-la|Ordo Sancti Lazari de Ierusalem}}, fondita ĉirkaŭ 1119 ([[d:Q830796]])
* [[Ordeno de Kristo]]
* [[Ordeno de Aviso]]

aparte de ili:
* ''Militia Sanctae Mariae'' aŭ ''Militia Sanctæ Mariæ'', fondita nur en 1945 en Francio, plena nomo en la [[germana]] {{lang|de|''Orden der Ritter Unserer Lieben Frau''}}, do ordeno de la kavaliroj de [[sankta Maria]], {{lang-fr|ordre des Chevaliers de Notre-Dame}}, malgraŭ tiu formala nomo estas nur spirita katolika komunumo ([[d:Q1934819]])

evangeliaj kavaliraj ordenoj :
* [[Ordeno de Johanitoj]]

La solaj, ankoraŭ pape rekonataj katolikaj spiritaj kavaliraj ordenoj estas :
* la [[Malta Ordeno|suverena Maltana kavalira ordeno]]
* la [[Germana Ordeno]]
* la [[Kavalira Ordeno de la Sankta Tombo en Jerusalemo|Ordeno de la Sankta Tombo]]

{{Projektoj}}

[[Kategorio:Mezepoko]]
[[Kategorio:Kristanismo]]
[[Kategorio:Kavalirordenoj| ]]
[[Kategorio:Militordenoj| ]]