Vidi fonton por Liberigo de Francio

<!--{{Infobox Conflit militaire|
|image= Crowds of French patriots line the Champs Elysees-edit2.jpg
|légende= La [[Libération de Paris]] : défilé du 26 août 1944
|conflit=Libération de la France
|guerre=[[Seconde Guerre mondiale]]
|date= [[1944]]
|lieu=[[France]]
|issue=Victoire des alliés ; fin du [[régime de Vichy]]|
|combattants1={{États-Unis (1912-1959)}}<br />{{Royaume-Uni}}<br />{{Canada (1921-1957)}}<br /> {{drapeau|France|free}} [[Forces françaises de l'intérieur]]<br />{{drapeau|France}} [[Armée française de la Libération]]<br />{{drapeau|Pologne}} [[Armée Polonaise de l'Ouest|Armée polonaise de l'Ouest]]
|combattants2={{Allemagne (1933)}}<br />{{État français (Vichy)}}<br />[[Fichier:Flag of the collaborationist French Militia.svg|20px|border]] [[Milice française]]
|commandant1=
|commandant2=
|forces1=
|forces2=
|pertes1=
|pertes2=
|batailles={{Campagne de France (1944)|2{{e}} Campagne de France}}
}}-->
La '''Liberigo de Francio''' estis la periodo, fine de la [[Dua Mondmilito]], kun la progresiva rekonkero fare de la [[aliancanoj]] de la regionoj de la [[metropola Francio]] okupitaj ekde [[1940 en Francio|1940]] fare de la armeo de la [[nazia Germanio]] kaj de la [[Historio de Italio|faŝisma Italio]].

Politike, tio tradukiĝis per la fino de la [[Okupacio de Francio]], la fino de la [[reĝimo de Vichy]] kaj la starigo de la [[provizora registaro de la Franca Respubliko]].

== Historia kunteksto ==
La {{daton|3|septembro|1939}} komenciĝis la [[Dua Mondmilito]]. La germana ofensivo en Francio komenciĝis printempe de [[1940]] kaj, la {{Daton|22|junio|1940}}, la [[registaro (Francio)|franca registaro]] subskribis la [[armistico]]n kun la [[nazia Germanio]]. Tiam komenciĝis periodo nomita [[Naziokupita Eŭropo|okupo]] :

* la nordo de Francio estis okupita de la germana armeo : tio estis la [[okupita areo (Francio)|okupita areo]] ;
* la sudo de Francio restis libera : tio estis la [[libera areo (Francio)|libera areo]], kie ekloĝis la [[reĝimo de Vichy|registaro de Vichy]] regata de [[Philippe Pétain]]
* [[Alzaco]] kaj [[Mozelo]] estis aneksitaj de Germanio ;
* la departementoj [[Nord]] kaj [[Pas-de-Calais]] estis aneksitaj al la germana registaro de [[Bruselo]] ;
* diversaj areoj (aparte bordoj) estis klasitaj « [[Malpermesita areo (Dua Mondmilito)|malpermesitaj areoj]] ».

Tiam ekestis movadoj por [[Franca Rezistado|enlanda rezistado]] kaj eksterlanda rezistado, plejmulte regataj de [[Charles de Gaulle|generalo de Gaulle]] de [[Londono]]. La celo de tiu rezistado estis liberigi Francion el germana okupo kun helpo de la aliancanoj (precipe la [[Unuiĝinta Reĝlando]] kaj [[Usono]]), aŭ almenaŭ incitadi la trupojn de la nazia Germanio.

== Disvolviĝo de la Liberigo ==
=== Liberigo de Alĝerio en 1942 ===
La liberigo de Francio komenciĝis per la alianca albordiĝo en la franca Norda Afriko.

=== Antaŭanonco : liberigo de Korsiko, aliaj mallongegaj liberigoj ===
{{Ĉefartikolo|USS Corsica|Liberigo de Korsiko}}
La [[liberigo de Korsiko]] komenciĝis kun la liberigo de [[Ajaccio]], unua liberigita franca urbo, la {{daton|9|septembro|1943}} kaj finiĝis per la liberigo de Bastia, la {{Daton|4|oktobro|1943}}, kiu estas la dato de la tuta liberigo de Korsiko, fare de korsikaj patriotoj helpe de italaj soldatoj.

=== {{dato|6|junio|1944}} : la albordiĝo en Normandio ===
{{Ĉefartikolo|Batalo de Normandio}}

La {{Daton|6|junio|1944}}, la aliancaj trupoj ([[Unuiĝinta Reĝlando]], [[Usono]] kaj [[Kanado]]) lanĉis amfibian ofensivon al la regiono de [[Caen]], en [[Normandio]]. Tiu ampleksa operaco estas konata kiel ''Operaco Overlord'' kaj la dato kiel ''D-day'' (Tago T).

=== {{dato|15|aŭgusto|1944}} : la albordiĝo en Provenco ===
{{Ĉefartikolo|albordiĝo en Provenco|Liberigo de Marsejlo|Liberigo de Toulon|Liberigo de Nice}}

=== La progreso en Francio ===
[[Dosiero:Western Front - 1 Sep 1944.jpg|eta|La okcidenteŭropa fronto la 1-an de septembro 1944]]
[[Dosiero:German Front in Northeastern France - 5 Sep 1944.jpg|eta|La fronto en la orienta Francio, la 5-an de septembro 1944]]
{{Ĉefartikolo|Kronologio de la Liberigo en Francio}}

La 11-an de aŭgusto, la parizaj fervojistoj ekstrikis.

La pariza polico partoprenis en la insurekcia movado, kiu komenciĝis en la 19-a de aŭgusto kaj finiĝis per la [[liberigo de Parizo]] la 25-an de aŭgusto.
{{Ĉefartikolo|Liberigo de Parizo}}

* Liberigo de la sud-okcidenta kaj centra Francio :

:La germana generalo [[Botho Henning Elster]] submetiĝis al la usona armeo la {{daton|14|septembro|1944}} en [[Beaugency]].

* La progreso en la orienta Francio :
Fine de aŭgusto 1944, la germana armeo momente sukcesis regi la antaŭiron de la aliancanoj, dank'al defendaj pozicioj, sur la tuto de la okcidenta fronto.

== La germana kapitulaco ==
Post la liberigo de Parizo, la konflikto daŭris. Belgio estis liberigita en aŭgusto-septembro, poste angla-usona trarompa provo en Nederlando ([[operaco Market Garden]]) malsukcesis.

La {{daton|7|majo|1945}}, en [[Reims]], la germana generalo [[Alfred Jodl|Jodl]] subskribis kontrakton pri senkondiĉa kapitulaco. La morgaŭon, la 8-a de majo, en [[Berlino]] marŝalo [[Wilhelm Keitel|Keitel]] subskribis, siavice, la senkondiĉan kapitulacon de la [[Nazia Germanio]], la [[Dua Mondmilito]] finiĝis en [[Eŭropo]] sed la milito daŭris en [[Pacifika milito|Pacifiko]].

== Referencoj ==
{{Referencoj}}

== Aneksaĵoj ==
{{Projektoj|commons=Category:Liberation of France}}

=== Vidu ankaŭ ===
* [[Purigo post la liberigo en Francio]]
* [[Kronologio de la liberigo en Francio]]
* [[Kronologio de la Dua Mondmilito]]
* [[Liberigo de Belgio kaj Nederlando]]
* [[Registara komisiono de Sigmaringen]], ekziliĝinta registaro de la reĝimo de Vichy.

=== Eksteraj ligiloj ===
* [http://www.crrl.com.fr/Ressources/expo1944/intro/testindexbis.htm Virtuala ekspozicio pri la Liberigo] {{Webarchiv|url=https://web.archive.org/web/20110720213850/http://www.crrl.com.fr/Ressources/expo1944/intro/testindexbis.htm |date=2011-07-20 }} - Interretejo de la Regiona Centro ''Résistance et Liberté'' de [[Thouars]] (79)
* [http://www.glennsswingorchestra.com/liberation-france.html La Liberigo de Francio, datoj de la Liberigo laŭ urboj.]

<!--{{Palette|Libération de la France}}-->
{{Portalo|Dua Mondmilito|Francio}}

{{DEFAŬLTORDIGO:Liberation de la France}}

[[Kategorio:Liberigo de Francio|*, 1]]
[[Kategorio:Bataloj kaj operacoj de la Dua Mondmilito]]
[[Kategorio:Okcidenteŭropa kampanjo (1944-1945)]]
[[Kategorio:Bataloj en 1944|Francio]]
[[Kategorio:Bataloj en 1945|Valmy]]

[[en:Western Front (World War II)#Liberation of France]]