Vidi fonton por Observatorio de la Monto Palomar

{{Informkesto organizaĵo
|bildo={{#invoke:Wikidata|claim|P18}}
|latitudo      = {{#invoke:Wikidata|claim|P625|parameter=latitude}}
|longitudo     = {{#invoke:Wikidata|claim|P625|parameter=longitude}}
|regiono-ISO=US-CA
|Mapo en angulo=<!--funkcias eĉ sen valoro!-->
|zomo=10
}}
[[Dosiero:P200 Dome Open.jpg|eta|dekstra|300px|Kupolo de la Teleskopo Hale<br />{{Koord|33|21|22|N|116|51|53|U}}]]

La '''Observatorio de la Monto Palomar'''<ref>''Palomar'' signifas en la hispana origine "kolombejon".</ref> estas privata [[astronomio|astronomia]] [[observatorio]] en [[Kalifornio]] ([[Usono]]), dependenta kaj ekspluatita de la [[Kalifornia Instituto de Teknologio]]. Ĝi situas sur la supro de la [[Monto Palomar]], je alto de 1706 m, 80&nbsp;km norde de [[San-Diego (Kalifornio)|San-Diego]].

Ĝia ĉefa instrumento, la [[Teleskopo Hale (Palomar)|Teleskopo Hale]], de 5,08 [[metro]]j de diametro (aŭ 200 [[colo]]j) estis konata kiel plej granda [[teleskopo]] el la mondo inter [[1947]] kaj [[1975]].

La observatorio havas ankaŭ kvar aliajn teleskopojn inter kiuj la [[Teleskopo Samuel Oschin]] ([[Schmidt-teleskopo]] de 1,2 m) kaj unu teleskopo de 1,5 m. La [[Palomara Provtipa Interferometro]] tie funkciis inter [[1995]] kaj [[2009]], kaj, inter eksaj instrumentoj, estas la Schmidt-teleskopo de 18 coloj (460&nbsp;mm), la unua instrumento de la observatorio, datita de [[1936]].

== Historio ==
[[Dosiero:HaleTelescope-MountPalomar.jpg|maldekstra|eta|La Teleskopo Hale de 508 cm en sia [[Ekvatorialo|ekvatoriala montaĵo]]]]

En [[1928]], la [[Usono|usona]] [[astronomo]] [[George Ellery Hale]] ricevis subvencion de 6 milionoj da [[Usona dolaro|dolaroj]] de la [[Fondaĵo Rockefeller]] por la konstruo de observatorio kun teleskopo de 200 [[colo]]j mastrumita de la [[Kalifornia Instituto de Teknologio]], al kies malvolviĝi li kunlaboris.

George E.Hale elektis la Monton Palomar ("[[kolomba staleto]]" en [[hispana lingvo]]) en la komenco de la [[1930-aj jaroj]], kiel ejo malplej endanĝerigita de la [[luma poluo]]. La konstruo de la unua kupolo komencis en [[1936]], sed pro la [[Dua Mondmilito]], la teleskopo estis finita nur en [[1948]], kaj nomita en honoro de George Ellery Hale, mortinta en [[1938]].

== Esploroj ==
Pluraj kampanjoj de ĉiela observo estis faritaj elde la Observatorio de la Monto Palomar, inter kiuj :

La '''''[[Palomar Observatory Sky Survey]]''''' aŭ ''POSS'' (''Palomar Ĉiela Enketo''), inter [[1948]] kaj [[1958]], farita de [[Fritz Zwicky]] per la [[Teleskopo Samuel Oschin]].

La '''''[[Palomar–Leiden survey]]''''' (''Palomar–Leiden Enketo''), kunlaboro kun studo pri [[asteroido]]j lanĉita de [[Gerard Kuiper]] en [[1960]], kun la kunlaborado de [[Tom Gehrels]] kaj de la geedzoj [[Ingrid van Houten-Groeneveld]] kaj [[Cornelis Johannes van Houten]] de la [[Observatorio de Leiden]].

La '''''Second Palomar Observatory Sky Survey''''' aŭ ''POSS-II'', (''dua Palomar Ĉiela Enketo'') en la [[1980-aj jaroj|1980-aj]] kaj [[1990-aj jaroj]].

La '''''[[Quasar Equatorial Survey Team]]''''' aŭ ''QUEST'' (''Teamo de Ekvatora Enketo pri [[Kvazaro]]j''), asociita kun la programo [[Near Earth Asteroid Tracking]]. Ĝi provizis datenojn, kiuj permesis la malkovron de la [[nanoplanedo]] [[90377 Sedno]].

== Notoj ==
{{Referencoj}}

== Vidu ankaŭ ==
* [[:Kategorio:Malkovrita de Observatorio de la Monto Palomar]]

== Eksteraj ligiloj ==
{{Projektoj}}
{{Portalo|Astronomio}}
* {{en}} [http://www.astro.caltech.edu/palomar/ Oficiala paĝaro de la Observatorio Palomar]

{{Bibliotekoj}}

[[Kategorio:Observatorioj en Usono|Palomar Observatorio]]
[[Kategorio:Kalifornio|Palomar Observatorio]]