Vidi fonton por Paderborn

{{informkesto germania komunumo
|urborajtoj = Urbo (''Stadt'')
|nomo = Paderborn 
|blazono = DEU Paderborn COA.svg
|zomo = 10
|situo-bildo = Dosiero:Paderborn in PB.svg
|federacia_lando = [[Nordrejn-Vestfalio]]
|distriktaro = [[Distriktaro Detmold]]
|distrikto = [[Distrikto Paderborn]]
|alto = 94 - 347
|areo = 180
|poŝtkodo = 33041 - 33106
|poŝtkodo_malnova = 4790
|tel_antaŭkodo = 05251, 05252, 05254, 05293
|aŭtokodo = PB
|oficiala_kodo = 05774032
|subdivido = urbokerno kaj sep pliaj urbodistriktoj (''Stadtbezirke'')
|adreso-komunumestraro = Am Abdinghof 11<br />33098 Paderborn
|retpaĝaro = [https://www.paderborn.de/ www.paderborn.de]
|komunumestro = Michael Dreier
|komunumestro-partio = CDU
}}
'''Paderborn''' (en Esperanto ankaŭ ''Paderborno'') estas urbo en la nord-oriento de la [[Federacia lando (Germanio)|federacia lando]] [[Nordrejn-Vestfalio]] en [[Germanio]]. Ĝi estas la administra centro de samnoma [[distrikto Paderborn]]. Fine de {{#time: F Y | {{Metadatumoj pri nombroj de loĝantoj en Nordrejn-Vestfalio||STATO}}}} la komunumo havis {{nombro|{{Metadatumoj pri nombroj de loĝantoj en Nordrejn-Vestfalio|05774032}}}} loĝantojn. Paderborn situas sud-okcidente de la montaro [[Teutoburger Wald]] kaj estas tradicia [[universitato|universitata]] urbo.

Dum la [[mezepoko]], la urbo apartenis al la komerca ligo [[Hanso]].

[[dosiero:Dom zu paderborn1.jpg|eta|maldekstra|la suda flanko de la urba katedralo]]
== Etimologio de la nomo ==
En la 11-a jarcento Patrisbrunna, Parthelbrunne, Patherbrunn, "-brunn" aŭ "born" signifanta "fonto" aŭ "fontano", kaj "Pater", "Pader" laŭdire estanta vira nomo. Tamen ankaŭ la mallonga rivero, kies fonto situas en la urbocentra parko hodiaŭ nomiĝas "Pader".

== Religio ==
Paderborno havas la reputacion de tradicia [[katolikismo|katolikeco]]. Tio reiras al rekatolikigo fare de la [[jezuito]]j ek de [[1580]]; episkopo ''Dietrich'' igis fermi la preĝejon ''Marktkirche'', kelkajn jarojn antaŭe protestantigitan, tiel ke ne plu eblis protestantaj diservoj en la urbo. Ĝis [[1802]] Paderborno restis ekskluzive katolika.

== Trafiko ==
Paderborno situas ĉe la [[germana aŭtovojo A33]], nord-suda, kiu ligas ĝin al la aŭtovojaj kruciĝoj ''Bielefeld'' kaj ''Wünnenberg-Haaren''. Fervojaj ligoj estas al ĉiuj direktoj; haltas IC- kaj ICE-trajnoj de la linio [[Düsseldorf]] – [[Kassel]], kiuj parte iras al [[Berlino]]. Regiona flughaveno, komuna kun [[Lippstadt]], situas 15&nbsp;km sud-okcidente de la urbo; ĝi servas precipe al la enlanda trafiko, sed ankaŭ por flugoj al kaj de [[Anglio]] kaj por feriaj (ĉartitaj) flugoj.

[[dosiero:Paderborn SchlossNeuhaus.jpg|eta|maldekstra|la renesancostila kastelo ''Schloss Neuhaus'']]
== Partneraj urboj ==
[[Ĝemelurbo|Partneraj urboj]] de Paderborno estas:
* {{flago|FRA}} [[Le Mans]] ([[Francio]]), ĝemeleco jam de [[836]], sed oficiale nur de [[1967]]
* {{flago|GBR}} [[Bolton]] ([[Britio]]) de [[1975]]
* {{flago|USA}} [[Belleville (Ilinojo)|Belleville]] ([[Ilinojo]], [[Usono]]) de [[1990]]
* {{flago|ESP}} [[Pamplono|Pamplona]] ([[Hispanio]]) de [[1992]]
* {{flago|POL}} [[Przemysl]] ([[Pollando]]) de [[1993]]
* {{flago|HUN}} [[Debrecen]] ([[Hungario]]), de [[1994]]
{{-l}}
== Elstaruloj kun rilatoj al Paderborn==
* [[Engelbert Humperdinck]], komponisto
* [[Eugen Drewermann]], teologo 
* [[Friedhelm Golücke]], historiisto
* [[Friedrich Spee]], jezuito, poeto
* [[Heinrich Aldegrever]], kuprogravuristo
* [[Heinz Nixdorf]], entreprenisto
* [[Helmar Gunter Frank]], kibernetikisto, esperantisto
* [[Josef Wirmer]], ĵurnalisto kaj rezistulo kontraŭ [[naziismo]]
* [[Karl Weierstrass|Karl Weierstraß]], matematikisto
* [[Sophie Schröder]], aktorino

== Esperanto en Paderborn ==
Dum la 1970-aj kaj 1980-aj jaroj, Paderborn ene de Germanio estis esperanta nodopunkto, ĉar la urba "[[Esperanto-Centro Paderborn]]" estis la plej granda landa esperantlingva libroservo kaj priesperanta inform-centro. El inter la movadaj eventoj en la urbo krome ekzemple menciiĝu, ke inter la [[27-a de decembro]] [[1974]] kaj la [[3-a de januaro]] [[1975]] la 11-a [[Internacia Seminario]] de [[Germana Esperanto-Junularo]] okazis en Paderborn kaj pritraktis la temon "Natursciencoj - ĉu nur por fakuloj?". Tre proksime de Paderborn, en la kastelo [[Wewelsburg]], ankaŭ okazis la jubilea 50-a [[Internacia Seminario]] inter la [[27-a de decembro]] [[2006]] kaj la [[3-a de januaro]] [[2007]] sub la mem-reflekta temo "50 jaroj da IS - Ĉu ankoraŭ juna?". En la universitato de Paderborn aparte la profesoro [[Helmar Frank]] kaj la docentino [[Věra Barandovská-Frank]] informas pri Esperanto kaj pri interlingvistiko.

== Vidu ankaŭ ==
* [[ALEUS]]

== Eksteraj ligiloj ==
* {{oficiala retejo}} ({{de}})

{{projektoj}}
{{Bibliotekoj}}

[[Kategorio:Paderborn| ]]
[[Kategorio:Distrikto Paderborn]]
[[Kategorio:Urboj de Nordrejn-Vestfalio]]
[[Kategorio:Hansourboj]]