Papertondado

Papertondado estas paperverko. La artisto tondas per tondilo la paperan kaj akiras belan paperbildon.

La tondado havas tre longan tradicion en Svisujo. Junaj artistoj renovigas la papertonadon per novaj teknikoj. La libro Paperoj tonditaj, artado svisa inter tradicio kaj moderno, (france: Papiers découpés - Artisanat suisse, entre tradition et modernité' (Editions Mondo)) montras la evoluon.

En la popola arto oni nomiĝas "papertondadon" ciujn paperajn verkojn faritajn per tondiloj kaj tranĉiloj. La verkisto povas komponi ankaŭ multajn kolorajn, blankajn kaj nigrajn paperpecojn. La tradicia svisa papertondada verkoj temas la svisan folkloron kaj la svisan alpan vivon. Ekde la fino de 18-an jarcenton la homoj distris per papertonado en la alpajn dometojn de la franca lingva parto de Svisujo (france Pays-d'Enhaut). Ofte la verkoj de Louis Saugj (franceLouis Saugy )(1871-1953) estas bildoj en konataj populaj libroj de zuriĥa Gotfriedo Kelero, tradukita en franca linvgo. Johano Jakobo Hausvirtho komponas belaj koloraj bildverkoj. La leterportisto Louis Saugj vidis dum la laboro en domoj la pli oldaj verkoj de J.J. Hausvirtho kaj tondas bildoverkoj. Li estis baldaŭ fama.

Artistoj

Anne Rosat (n.1935) de "Ardennes" estas ekde 1969, ekde 40 jaroj "svisa" artistino. La antikvaĵisto kaj edzo de Anne Rosat vivas en Svisujo. Anne Rosat estis instruistino en alpoj de kantono Vaŭdo en Svisujo. 1969 la edzo devos vendi kolekto de papertondado. Bedaŭrinde oni devis vendi, sed Anne Rosat proponas verki simila papertondado. Anne Rosat laboras ankaŭ kiel desegnoinstruistino kaj tuj komencas verki kun coloraj paperoj kaj kun supra pozicio de paperoj.

Tiutempe nur du aŭ tri artistoj verkis kun paperoj blankaj kaj nigraj. Anne Rosat novas la papertondado en Svisujo kaj en eksterlando. - En 1993 Anne Rosat kreis kvadraton por "Hermes"-modo, kaj oni printis la bildon sur silkaj kaj kaŝmiraj ŝtofoj. En 1993 kaj 2004 oni eldonis verkaj librojn pri Anne Rosat. -

Oni trovas en Svisujuo 11 novajn artistojn kun novaj teknikoj de papertonado laŭ la libro: Paperoj tonditaj, artado svisa inter tradicio kaj moderno, Heleno Bierio Thomsono, Felicitaso Oehlero, Susano Ŝlaepfero, Vevejo, Eldonejo Mondo 2007, 107 paĝoj, kun bildoj (Papiers découpés - Artisanat suisse, entre tradition et modernité (Editions Mondo))

Alice Spaeti (n. 1943): Arbaro vintra (france: Forêt en hiver), 1994. 12,5x21 cm. Teĥniko: tondiloj

Beatrice Straubhaar (n. 1956): Nokto vintra (france: Nuit d'hiver), 2002. 45x36 cm. Teĥinko: tondiloj kaj tranĉilo.

Johano Jakobo Hausvirtho (germane: Johann Jakob Hauswirth (1809-1871): alposuprenirado / suprenirado al alpon (france Montée à l'alpage), 1855. 51x40,5 cm. Teĥniko: papertondado sur papero nera brila.

Sonjao Zueblino (germane: Sonja Züblin) (n. 1958): La tilio (france: Le tilleul), 2006. 56x44 cm, Teĥniko: tranĉilo, tondiloj.

Anna Barbara Siegrist (n. 1959): malstreĉiĝado (Relaxe), 2000. 30x30 cm. Teĥniko: tondiloj.

Doriso Henŝo (france: Doris Henchoz (n. 1954): Ni iru al balon (france:Allons au bal), 1991, 24x30 cm. Teĥniko: tondiloj

Rafaleao Seebergero (germane: Raphalea Seeberger) (n.1959): manekenoj (france: Mannequins), 2004. 30x20 cm. Technique: découpage et collage.

Heinz Pfister (n. 1949): (france: Rayures romantiques), 2006, 32x43 cm. Technique: tranĉilo japana

Kristinao Bauro-Medero (germane: Christina Baur-Meder (n. 1956): pluveto lasas burĝoni(germane "Regen lässt's spriessen", france La pluie fait pousser les choses), 2006. 33x26 cm. Teĥniko: tondiloj

Ernst Oppliger (n. 1950): zebrogrego / grego de zebro (france: Troupeau de zèbres), 2005, 60x20 cm. Teĥniko: tondiloj
Vidu aliajn artistojn en 7-an svisan papertonditajn-ekspozicion en Zuriĥo Svisujo ĝis 4-an Aprilon 2010.
Bildoj de aliaj artistoj: [1]
profesiaj artistoj: [2]
papertondado (en franca lingvo) [3]

Libroj

[4] Anne Rosat Papertondado, teksto de Guy de Montmollin Eldonejo Ides et Calendes Neŭŝatelo, Svisujo ISBN 978-2-8258-0219-9 en franca lingvo (france: collection Mouvements de l'art ANNE ROSAT Découpages, texte de Guy de Montmollin Un volume de 86 pages, 230 X 260, couleur, isbn 2-8258-0219-0)
Paperoj tonditaj, artado svisa inter tradicio kaj moderno, Heleno Bierio Thomsono, Felicitaso Oehlero, Susano Ŝlaepfero, Vevejo, Eldonejo Mondo 2007, 107 paĝoj, kun bildoj (Papiers découpés : artisanat suisse entre tradition et modernité / Helen Bieri Thomson, Felicitas Oehler, Susanne Schläpfer, Vevey : Editions Mondo, 2007 107 S. : Ill. ISBN 9-78283-200540-8)
6-an svisan papertonditajn-ekspozicion Schweizerische Scherenschnitt-Ausstellung = papiers découpés 6e exposition suisse / [Hrsg.: Schweizerischer Verein Freunde des Scherenschnitts] eldonejo: svisa Societo de amikoj de papertondita, jaro 2006 en Zugo, 84 paĝoj kun bildoj Katalogo pri ekspozicio de 18-an novembron 2006 ĝis 25-an februaron en svisa landamuzeo, Kastelo de Prangins, Vaŭdo (Publikation zur Ausstellung vom 18. November 2006 bis 25. Februar 2007 im Schweizerischen Landesmuseum, Château de Prangins, Prangins) Biblioteko: SIK-ISEA (Zuriĥo) | A2 - 19154 Svisa instituto de artscienco (Zuriĥo) Château de Prangins 6. Schweizerische Scherenschnitt-Ausstellung 2006 Schweizerischer Verein Freunde des Scherenschnittes
5-an svisan papertonditajn-ekspozicion 2002 (Papiers découpés 5e exposition suisse 2002) SIK-ISEA (Zuriĥo)
4-an svisan papertonditajn-ekspozicion ( 1996 de) svisa societo de amikoj de papertondita (Schweizerischer Verein Freunde des Scherenschnittes 4. Schweizerische Scherenschnitt-Ausstellung 1996 SIK-ISEA (Zuriĥo)
Hobi, Fritz, 3-an svisan papertonditajn-ekspozicion 1992 (Hobi, Fritz 3. Schweizerische Scherenschnitt-Ausstellung 1992) SIK-ISEA (Zuriĥo)
Rodari, Florian, La surgluaĵo 1988 (Rodari, Florian Le collage 1988) ZHDK-MIZ (Zuriĥo) EPF-DA (Laŭzano) SIK-ISEA (Zuriĥo)
1-an svisan papertonditajn-ekspozicion 1985 (Erste Schweizerische Scherenschnitt-Ausstellung : Messerschnitte, Silhouettenschnitte 1985) ZHDK-MIZ (Zürich)SIK-ISEA (Zuriĥo) SIKJM (Zuriĥo)
gazeto (de) svisa Societo de amikoj de papertondita, svisaj papertonditaj-ekspozicio 1985-1997 (Schweizerischer Verein Freunde des Scherenschnittes Schweizerische Scherenschnitt-Ausstellung 1985-1997) ZB (Zuriĥo)
Kelero, Gotfriedo, tri noveloj svisaj, 1943 kun papertondaj bildoj de Louis Saugj Keller, Gottfried Trois nouvelles suisses 1943 papiers découpés de Louis Saugy

Esteraj ligiloj