Vidi fonton por Ruĝa kaverno (Krimeo)

{{Situo sur mapo|Krimeo
| Lat-dir = N | Lon-dir = E
| Lat-g=44 | Lat-m=51 | Lat-s=56
| Lon-g=34 | Lon-m=20 | Lon-s=45
| Larĝo=250
| Floso=right
| Titolo=Situo de la Ruĝa kaverno sur la mapo de Krimeo
}}
La '''Ruĝa Kaverno''' (laŭ la [[rusa lingvo|rusa]] nomo ''Красные пещеры'') aŭ '''Kizilkobo''' (laŭ la [[krime-tatara lingvo|krime-tatara]] nomo ''Qızıl qoba'') estas granda kaverno (foje priskribata kiel sistemo de kavernoj), situanta en la [[Krimea montaro]] sur la okcidentaj deklivoj de la [[Dolgorukova altebenaĵo]] kelkajn kilometrojn for de la vilaĝo [[Perevalno (Simferopola distrikto)|Perevalno]] ([[Simferopola distrikto]]). Oni konsideras ĝin la plej longa kaverno de [[Krimeo]] kaj la plej granda kalkoŝtona kaverno de [[Ukrainio]], la longo de la esplorita parto estas pli ol 16 kilometroj. La nomo de la kaverno originas el la fakto, ke ĝi estas formita de iom ruĝ-koloraj kalkoŝtonaj petroj.

==Historio==
La kaverno estis konata al la homoj de plej antikvaj tempoj. Ĝi estis menciata de multaj kaverno-sciencistoj kaj region-studantoj de la 19a jarcento. La unuaj pli-malpli detalaj esploroj de la kaverno estis organizitaj en la jaro 1916 fare de la [[Simferopolo|simferopola]] region-studanto S. I. Zabnin. En la jaro 1921 la kaverno estis esplorita fare de arĥeologoj N. L. Ernst kaj G. A. Bonĉ-Osmolovskij. En la jaro 1958 estis organizita granda ekspedicio, kiu penetris trans la unuan sifonon de la kaverno (sifono estas la loko, kie la subtera rivero plene okupas la tutan kavernan kanalon elpreminte la aeron) kaj faris la unuan mapon de la kaverno.

Tiu ĉi esploroj trovis en la kaverno kaj sur la teritorio apud ĝi multegajn arĥeologiajn restaĵojn, kiuj apartenas al la 7-3a jarcentoj a. K. La loĝloko, kiu estis trovita sur la kampeto antaŭ la kaverno, apartenis al la ĝis tiam nekonata "Kizilkoba kulturo" (ĝia etna aparteno ĝis nun estas neklara); la kaverno servis al ĝiaj anoj kiel templo kaj sanktejo. En la posta tempo la kaverno estis uzata por vin-konservado.

==Speleologio==
Laŭ la origino la kaverno estas tipa karsta kaverno. Ĝi havas 6 pli-malpli horizontalajn "etaĝojn", la pritaksata areo de la kaverno estas ĉirkaŭ 64 mil m², la pritaksata volumeno de la kaverno estas ĉirkaŭ 270 mil m³. La plej grandaj haloj de la kaverno atingas 30 metrojn alte kaj 70-80 metrojn longe. La aĝo de la plej malnovaj haloj estas ĉirkaŭ 2,5 milionoj da jaroj.
La aertemperaturo en la kaverno estas 10 °C, la relativa aer-humideco — 99%.

Tra la kaverno fluas la subtera rivero ''Su-Uĉĥan''. Ĝia fluejo havas kelkajn sifonojn (U-formajn lokojn, kie la akvo plene okupas la ŝton-muran fluejon). Apud la kaverno la rivero elfluas eksteren kaj formas belan akvofalon. Ankaŭ en la kaverno mem estas kelkaj akvofaloj kaj lagoj.

== Ekskursoj ==
Ĉ. 500-metra itinero en la kaverno estas ekipita por paŝaj ekskursoj. Ĝi pasas tra la unua kaj la dua etaĝoj de la kaverno kaj finiĝas ĉe la unua sifono de la rivero. Surhavante la specialan veston kaj havante specialajn ekipaĵojn oni povas penetri ankaŭ trans la unuan sifonon (ĝi longas nur 1,5 metrojn, tial povas esti trairita sen akvopulmo). Trans la unua sifono troviĝas granda subakva lago ĉirkaŭ 80 metrojn longa kaj 2 metrojn profunda.

La kaverno facile atingeblas el la vilaĝo [[Perevalno (Simferopola distrikto)|Perevalno]]: se veturi el [[Simferopolo]] en [[Aluŝto|Aluŝton]] necesas turni maldekstren laŭ la voj-indikilo "Красные пещеры" kaj veturi/iri direkte al la montaro ĉirkaŭ 4 kilometrojn.

==Galerio==
<gallery perrow=4 widths="150px" heights="125px">
Dosiero:Kyzyl-Koba entrance.jpg|Enirejo al la kaverno.
Dosiero:Kyzyl-Koba.jpg|La rivero Kizilkobinko en la kaverno.
Dosiero:Kyzyl-Koba corridor.jpg|La ekskursa itinero.
Dosiero:Kyzyl-Koba-master.jpg|La stalagmino «Mastro de la kaverno».
</gallery>

== Eksteraj ligiloj ==
{{Projektoj
|commonscat=Kyzyl-Koba
}}
* [http://www.krasnaya.poluostrov.net/ Pri la kaverno, fotoj (ruse)]{{404|date=August 2021 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }}
* [http://life.screenshots.ru/trips/krasnaya-peschera Pri la kaverno, fotoj (ruse)]{{404|date=August 2021 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }}

[[Kategorio:Kavernoj de Krimeo]]
[[Kategorio:Vidindaĵoj de Krimeo]]