Ĥaoso (mitologio): Malsamoj inter versioj

El Vikipedio, la libera enciklopedio
[nekontrolita versio][nekontrolita versio]
Enhavo forigita Enhavo aldonita
Nallimbot (diskuto | kontribuoj)
e r2.7.3) (Roboto: Ŝanĝas it:Caos (mitologia) al it:Chaos (mitologia)
Addbot (diskuto | kontribuoj)
e Roboto: Forigo de 53 interlingvaj ligiloj, kiuj nun disponeblas per Vikidatumoj (d:q131090)
Linio 21: Linio 21:
[[Kategorio:Ĥaosaj gedioj]]
[[Kategorio:Ĥaosaj gedioj]]
[[Kategorio:Kreintaj gedioj]]
[[Kategorio:Kreintaj gedioj]]

[[af:Chaos (mitologie)]]
[[ar:كاوس (ميثولوجيا)]]
[[az:Xaos (mifologiya)]]
[[bar:Chaos (Mythologie)]]
[[bg:Хаос (митология)]]
[[br:C'haos]]
[[bs:Haos (mitologija)]]
[[ca:Caos (mitologia)]]
[[cs:Chaos (mytologie)]]
[[cy:Chaos]]
[[da:Chaos]]
[[de:Chaos]]
[[el:Χάος (μυθολογία)]]
[[en:Chaos (cosmogony)]]
[[es:Caos (mitología)]]
[[fa:هاویه (کیهان‌شناسی)]]
[[fi:Khaos]]
[[fr:Chaos (mythologie)]]
[[gl:Caos]]
[[he:כאוס (מיתולוגיה)]]
[[hr:Kaos (mitologija)]]
[[hsb:Chaos]]
[[hu:Khaosz]]
[[hy:Քաոս]]
[[id:Khaos]]
[[it:Chaos (mitologia)]]
[[ja:カオス]]
[[ka:ქაოსი]]
[[ko:카오스]]
[[la:Chaos]]
[[lb:Chaos (Mythologie)]]
[[lt:Chaosas]]
[[lv:Haoss]]
[[mk:Хаос (митологија)]]
[[nl:Chaos (Griekse mythologie)]]
[[no:Khaos]]
[[oc:Caòs (mitologia)]]
[[pl:Chaos (mitologia)]]
[[pt:Caos (mitologia)]]
[[ro:Haos]]
[[ru:Хаос (мифология)]]
[[sh:Kaos (mitologija)]]
[[simple:Chaos]]
[[sk:Chaos (staroveké Grécko)]]
[[sr:Хаос]]
[[sv:Chaos]]
[[th:เคออส]]
[[tl:Kaguluhan (kosmogoniya)]]
[[tr:Khaos (mitoloji)]]
[[uk:Хаос (міфологія)]]
[[vi:Chaos (thần thoại)]]
[[war:Chaos (mitolohiya)]]
[[zh:卡俄斯]]

Kiel registrite je 00:01, 9 mar. 2013

Laŭ la greka mitologio, Ĥaoso estas la prastato de la ekzistado el kie ŝpruĉis la unuaj dioj. En la greka lingvo oni nomis ĝin ΧαοςΧαεος, kio signifas nenieco okupata pro vakaĵo, aŭ ankaŭ Αηρ (aero).


Teogonio

Laŭ la Teogonio de Heziodo, Ĥaoso estis la unua baza dio aperinta en la universo. Poste ŝpruĉis Gaja (la Tero), Tartaro (la subtero) kaj Eroso (la vivgenerema amo), ne devenintaj de Ĥaoso, sed postaperintaj.

Ĥaoso troviĝis ĵus inter la Tero kaj la Ĉielo, forminte la unua atmosfero. De ŝi (Ĥaoso estis virino) naskiĝis kelkaj aerdioj: Niksa (la nokto), Hemera (la tago), Erebo (la mallumo) kaj Etero (la lumo). Ŝi ankaŭ estis la patrino de demonoj. Ŝi krome estis la diino de la destino, kun sia filino Nikso kaj ŝiaj nepinoj, la Moiroj.

Do, la Teogonio komencis rilatinte bazan diojn kun la naturajn fortojn konitaj pro la homoj: la Tero, la ĉielo, la maro, ktp.

Laŭ Heziodo ekzistas du fojoj por krei novan vivon: dividiĝi aŭ seksunuiĝi kun aliaj dioj. Ĉiuj la dividiĝaperintaj dioj, escepte de Gaja, estis malbonaj konceptoj (la Morto, la Doloro, la Sarkasmo, la Mensogo, ktp.), kaj preskaŭ ĉiuj ol ili naskiĝis el la Nokto. Post tie, la generado de la dioj similas al la homa familia vivo, ekhavante homaj sentoj kaj atributoj krome de la unua personigo de la natura fortoj.

Aliaj tradicioj

Laŭ la tradicio de orfeismo, Ĥaoso devenis de Ĥrono kaj Ananko, sekve, ĝi starigis alia familia arbo.

Krome, Ovidio priskribis al Ĥaoso kun simila difino ol la nuna (tuta malordo).