Revizia latinliteriga transskribo de la korea lingvo: Malsamoj inter versioj

El Vikipedio, la libera enciklopedio
Browse history interactively
[nekontrolita versio][nekontrolita versio]
← Iru al antaŭa ŝanĝoIru al sekvanta ŝanĝo →
Enhavo forigita Enhavo aldonita
VidaVikiteksto
Neniu resumo de redakto
lingva korekto kaj poluro de Esperantaj frazoj
Linio 1: Linio 1:
{{polurinda}}
{{polurinda}}
Ekde 2000 la reviziita transskribo estas la ofica metodo en [[Sud-Koreio]] por transformi la [[korea skribo]] al la [[latina skribo]]. Ĝi anstataŭgis la transkriba metodo de [[McCune-Reischauer]] kiel ofica metodo. La reviziita transskribo estas farita de [[Nacia Akademio de Korea Lingvo]] kaj publikigita de la [[Korea Ministerio por Kulturo kaj Turismo|Ministerio por Kulturo kaj Turismo]].
Ekde 2000 la Reviziita Transskribado estas la oficiala sistemo uzata en [[Sud-Koreio]] por transskribi la [[korean skribon]] per la [[latina alfabeto]]. Ĝi anstataŭis la malnovan sistemon bazitan sur la sistemo de [[McCune-Reischauer]]. La Reviziita Transskribado estis farita de [[Nacia Akademio de Korea Lingvo]] kaj publikigita de la [[Korea Ministerio por Kulturo kaj Turismo|Ministerio por Kulturo kaj Turismo]].


== Metodo de transkribo ==
== Transkriba sistemo ==


=== Vokaloj ===
=== Vokaloj ===
Linio 13: Linio 13:
|}
|}


==== Difthongoj ====
==== Diftongoj ====


{| class="prettytable"
{| class="prettytable"
Linio 23: Linio 23:
'''Noto:'''
'''Noto:'''


* ㅢ transskribiĝas ''ui'', ankaŭ se ĝi prononciĝal kiel ''i''.
* ㅢ transskribiĝas kiel ''ui'', ankaŭ kiam ĝi prononciĝas kiel ''i''.
* Oni ne distingas longajn kaj mallongajn vokalojn en transskribado.
* Ne estas diferenco inter longaj kaj mallongaj vokaloj.


=== Konsonantoj ===
=== Konsonantoj ===
La reviziita transskribo bazas sur la norma prononco. Ĝi ne deduktiĝis de la skribo.
La Reviziita Transskribado baziĝas principe sur la norma prononco.


{| class="prettytable"
{| class="prettytable"
Linio 35: Linio 35:
|}
|}


==== Ekceptoj ====
==== Esceptoj ====


* La literoj ㄱ, ㄷ kaj ㅂ transskribiĝis ''g'', ''d'' resp. ''b'', se ili situas antaŭ vokalo. Ili transskribas ''k'', ''t'' resp. ''p'', se alia konsonanto sekvas aŭ se ili situas vortfine.
* La literoj ㄱ, ㄷ kaj ㅂ transskribiĝis kiel ''g'', ''d'' kaj ''b'' resp., kiam ilin sekvas vokalo. Ili transskribiĝas kiel ''k'', ''t'' kaj ''p'' resp., kiam ilin sekvas alia konsonanto aŭ kiam ili situas silabofine.


{| class="prettytable"
{| class="prettytable"
Linio 45: Linio 45:
|}
|}


* Kelkaj konsonantoj transskribis diference de la ŝema kiel ili prononciĝis.
* Silabofinaj konsonantoj transskribiĝas laŭ la prononco, ne laŭ la supra skemo.


{| class="prettytable"
{| class="prettytable"
Linio 53: Linio 53:
|}
|}


* La litero ㄹ transskibiĝis ''r'', se vokalo sekvas. Ĝi transskribiĝas ''l'', se konsonanto sekvas aŭ se ĝi situas vortfine. La literosekvo ㄹㄹ transskibiĝis ''ll''.
* La litero ㄹ transskibiĝas kiel ''r'', kiam ĝin sekvas vokalo. Ĝi transskribiĝas kiel ''l'', kiam ĝin sekvas konsonanto aŭ kiam ĝi situas silabofine. La sinsekvaj ㄹㄹ transskribiĝas kiel ''ll''.


{| class="prettytable"
{| class="prettytable"
Linio 61: Linio 61:
|}
|}


* Konsonantasimiladoj transskibiĝis deduke el prononco kaj diferas de skribo.
* Asimilitaj konsonantoj transskibiĝas laŭ la prononco, kaj ne laŭ la korea skribo.


{| class="prettytable"
{| class="prettytable"
Linio 69: Linio 69:
|}
|}


* Ankaŭ la prononco de „epentetaj ㄴ and ㄹ“ transskribiĝis deduke el prononco.
* Ankaŭ la prononco de “epentezaj ㄴ and ㄹ ” transskribiĝas laŭ la prononco.


{| class="prettytable"
{| class="prettytable"
Linio 77: Linio 77:
|}
|}


* Situaete antaŭ ''i'' la literoj ㄷ aŭ ㅌ estas transskribataj ''j'' resp. ''ch''.
* La literoj ㄷ kaj ㅌ, sekvataj de ''i'', transskribiĝas laŭ la prononco kiel ''j'' kaj ''ch'' resp..


{| class="prettytable"
{| class="prettytable"
Linio 85: Linio 85:
|}
|}


* Se antaŭ aŭ post la literoj ㄱ, ㄷ, ㅂ aŭ ㅈ estas la litero ㅎ, ili transskibiĝas ''k'', ''t'', ''p'' resp. ''ch'' kaj ''h'' ne aperas.
* Ĝenerale, kiam antaŭ aŭ post la literoj ㄱ, ㄷ, ㅂ kaj ㅈ troviĝas la litero ㅎ, ili transskribiĝas kiel ''k'', ''t'', ''p'' kaj ''ch'' resp. kiel aspirata konsonanto, kaj ''h'' ne skribiĝas.


{| class="prettytable"
{| class="prettytable"
Linio 93: Linio 93:
|}
|}


* La ''h'' aperas en substantivoj, se la litero ㅎ sekvas la literojn ㄱ, ㄷ aŭ ㅂ.
* La ''h'' tamen skribiĝas en substantivoj, kiam la litero ㅎ sekvas la literojn ㄱ, ㄷ kaj ㅂ.


{| class="prettytable"
{| class="prettytable"
Linio 101: Linio 101:
|}
|}


* La prononco en kunmetitaj morfemoj transskribiĝis deduke de skribmaniero en la korea alfabeto.
* La prononco en kunmetitaj morfemoj transskribiĝas laŭ la korea skribo, kaj ne laŭ la asimilita prononco.


{| class="prettytable"
{| class="prettytable"
Linio 109: Linio 109:
|}
|}


==== Tabelo de ekceptoj ====
==== Tabelo de konsonanta asimilado ====


{| class="prettytable"
{| class="prettytable"
!colspan="2" rowspan="2"| Fina konsonanto ||colspan="14"| komenca konsonanto de proksima silabo
!colspan="2" rowspan="2"| fina konsonanto ||colspan="14"| komenca konsonanto de la najbara silabo
|-
|-
| ㅇ || ㄱ || ㄴ || ㄷ || ㄹ || ㅁ || ㅂ || ㅅ || ㅈ || ㅊ || ㅋ || ㅌ || ㅍ || ㅎ
| ㅇ || ㄱ || ㄴ || ㄷ || ㄹ || ㅁ || ㅂ || ㅅ || ㅈ || ㅊ || ㅋ || ㅌ || ㅍ || ㅎ
Linio 131: Linio 131:
|}
|}


=== ligostreketo ===
=== Streketo ===


Por meti limoj de silboj, oni povas uzi ligostreketon.
Por montri silablimojn, oni povas uzi streketon.


{| class="prettytable"
{| class="prettytable"
Linio 143: Linio 143:
=== Majuskligo ===
=== Majuskligo ===


Propraj nomoj transskribiĝas majuskle en la vortokomenco.
Nomoj transskibiĝis majuskle.


{| class="prettytable"
{| class="prettytable"
Linio 151: Linio 151:
|}
|}


=== Persona nomoj ===
=== Personaj nomoj ===


Inter familia nomo kaj individua nomo estas spaceto. Kutime la silboj de individua nomo ne skribiĝis separate per striketo, sed oni povas skribi tielmaniere.
Inter la familia kaj individua nomoj estu spaceto. Kutime la silaboj de la individua nomo ne dividiĝas aparte, sed oni ankaŭ povas skribi ilin ligante per streketo.


{| class="prettytable"
{| class="prettytable"
Linio 163: Linio 163:
'''Notoj:'''
'''Notoj:'''


* Konsonantasimilito esprimiĝas en personaj nomoj:
* En personaj nomoj, konsonanta asimilo ne esprimiĝas en transkribo:


{| class="prettytable"
{| class="prettytable"
Linio 171: Linio 171:
|}
|}


* Transskriba sistemo por familiaj nomoj ankoraŭ ne estas oficialigita.
* Ankoraŭ ne estas ofica sistemo por transskribi familia nomoj.


=== Nomoj de lokoj ===
=== Geografiaj nomoj ===
Administrataj unitoj en Sud-Koreio transskibiĝis kiel sekvas: 도 ''do'', 시 ''si'', 군 ''gun'', 구 ''gu'', 읍 ''eup'', 면 ''myeon'', 리 ''ri'', 동 ''dong'' kaj 가 ''ga''. Ili aldoniĝis apartige de ligostreketo post la nomo de loko.
Administraciaj unuoj en Sud-Koreio transskribiĝas jene: 도 ''do'', 시 ''si'', 군 ''gun'', 구 ''gu'', 읍 ''eup'', 면 ''myeon'', 리 ''ri'', 동 ''dong'' kaj 가 ''ga''. Ili aldoniĝas al la loknomo kun streketo kiel sufiksoj.


{| class="prettytable"
{| class="prettytable"
Linio 186: Linio 186:
|}
|}


Nomoj de geografiaj lokoj transskibiĝas sen ligostreketo.
Silaboj de la geografiaj nomoj ne dividiĝas kaj transskribiĝas sen streketo.


{| class="prettytable"
{| class="prettytable"
Linio 198: Linio 198:
|}
|}


=== Konvencia transskibo ===
=== Konvencia transskribo ===


Oni rajtas uzi konvenciajn transskribojn ĝis nun uzatajn por nomoj de personoj kaj firmoj.
Nomojn de personoj kaj firmoj oni povas transskibi alimaniere.


=== Reversebleco ===
=== Inversigebleco ===


Ĉar ne eblas deduki la skribmaniero en la [[korea alfabeto]] de skribmaniero en la reviziita transskribo, ekzistas modifigita metodo, kio dekukis transskribon sole el skribmaniero en la korea alfabeto sed ne el la prononco.
Ĉar ne eblas aŭtomate inversigi inter la transskribo kaj la [[korea skribo]], ekzistas modifita metodo, t.e. rekta transliterumado de korea skribo, kiu ne reflektas la asimilitan prononcon.


{| class="prettytable"
{| class="prettytable"

Kiel registrite je 07:25, 15 mar. 2009

Polurinda artikolo
 Ĉi tiu artikolo bezonas poluradon, ĉar ĝi montras stilajn kaj/aŭ gramatikajn kaj/aŭ strukturajn problemojn, kiuj ne konformas al stilogvido.
La priskribo de la problemo troviĝas ĉi tie. Bonvolu ŝanĝi la enhavon por plibonigi la artikolon.

Ekde 2000 la Reviziita Transskribado estas la oficiala sistemo uzata en Sud-Koreio por transskribi la korean skribon per la latina alfabeto. Ĝi anstataŭis la malnovan sistemon bazitan sur la sistemo de McCune-Reischauer. La Reviziita Transskribado estis farita de Nacia Akademio de Korea Lingvo kaj publikigita de la Ministerio por Kulturo kaj Turismo.

Transkriba sistemo

Vokaloj

Simpla Vokaloj

ㅏ ㅓ ㅗ ㅜ ㅡ ㅣ ㅐ ㅔ ㅚ ㅟ
a eo o u eu i ae e oe wi

Diftongoj

ㅑ ㅕ ㅛ ㅠ ㅒ ㅖ ㅘ ㅙ ㅝ ㅞ ㅢ
ya yeo yo yu yae ye wa wae wo we ui

Noto:

  • ㅢ transskribiĝas kiel ui, ankaŭ kiam ĝi prononciĝas kiel i.
  • Oni ne distingas longajn kaj mallongajn vokalojn en transskribado.

Konsonantoj

La Reviziita Transskribado baziĝas principe sur la norma prononco.

ㄱ ㄲ ㅋ ㄷ ㄸ ㅌ ㅂ ㅃ ㅍ ㅈ ㅉ ㅊ ㅅ ㅆ ㅎ ㄴ ㅁ ㅇ ㄹ
g/k kk k d/t tt t b/p pp p j jj ch s ss h n m ng r/l

Esceptoj

  • La literoj ㄱ, ㄷ kaj ㅂ transskribiĝis kiel g, d kaj b resp., kiam ilin sekvas vokalo. Ili transskribiĝas kiel k, t kaj p resp., kiam ilin sekvas alia konsonanto aŭ kiam ili situas silabofine.
구미 영동 백암 옥천 합덕 호법
Gumi Yeongdong Baegam Okcheon Hapdeok Hobeop
  • Silabofinaj konsonantoj transskribiĝas laŭ la prononco, ne laŭ la supra skemo.
월곶 벚꽃 한밭
Wolgot
(ne "Wolgoj")		 beotkkot
(ne "beojkkoch")		 Hanbat
  • La litero ㄹ transskibiĝas kiel r, kiam ĝin sekvas vokalo. Ĝi transskribiĝas kiel l, kiam ĝin sekvas konsonanto aŭ kiam ĝi situas silabofine. La sinsekvaj ㄹㄹ transskribiĝas kiel ll.
구리 설악 칠곡 임실 울릉 호법
Guri Seorak Chilgok Imsil Ulleung Hobeop
  • Asimilitaj konsonantoj transskibiĝas laŭ la prononco, kaj ne laŭ la korea skribo.
백마 신문로 종로 왕십리 별내 신라
Baengma
(ne "Baekma")		 Sinmunno
(ne "Sinmunro")		 Jongno
(ne "Jongro")		 Wangsimni
(ne "Wangsipni")		 Byeollae
(ne "Byeolnae")		 Silla
(ne "Sinra")
  • Ankaŭ la prononco de “epentezaj ㄴ and ㄹ ” transskribiĝas laŭ la prononco.
학여울 알약
Hangnyeoul
(ne "Hakyeoul")		 allyak
(ne "alyak")
  • La literoj ㄷ kaj ㅌ, sekvataj de i, transskribiĝas laŭ la prononco kiel j kaj ch resp..
해돋이 알같이 맞히다
haedoji
(ne "haedodi")		 algachi
(ne "algati")		 machida)
(ne "majhida")
  • Ĝenerale, kiam antaŭ aŭ post la literoj ㄱ, ㄷ, ㅂ kaj ㅈ troviĝas la litero ㅎ, ili transskribiĝas kiel k, t, p kaj ch resp. kiel aspirata konsonanto, kaj h ne skribiĝas.
좋고 놓다 잡혀 낳지
joko
(ne "johgo")		 nota
(ne "nohda")		 japyeo
(ne "japhyeo")		 nachi
(ne "nahji")
  • La h tamen skribiĝas en substantivoj, kiam la litero ㅎ sekvas la literojn ㄱ, ㄷ kaj ㅂ.
묵호 집현전
Mukho
(ne "Muko")		 Jiphyeonjeon
(ne "Jipyeonjeon")
  • La prononco en kunmetitaj morfemoj transskribiĝas laŭ la korea skribo, kaj ne laŭ la asimilita prononco.
압구정 낙동강 죽변 낙성대 합정 팔당 샛별 울산
Apgujeong Nakdonggang Jukbyeon Nakseongdae Hapjeong Paldang saetbyeol Ulsan

Tabelo de konsonanta asimilado

fina konsonanto komenca konsonanto de la najbara silabo
ㅇ ㄱ ㄴ ㄷ ㄹ ㅁ ㅂ ㅅ ㅈ ㅊ ㅋ ㅌ ㅍ ㅎ
g n d r m b s j ch k t p h
ㄱ k g kg ngn kd ngn ngm kb ks kj kch kk kt kp kh/k
ㄴ n n ng nn nd ll/nn nm nb ns nj nch nk nt np nh
ㄹ l r lg ll ld ll lm lb ls lj lch lk lt lp lh
ㅁ m m mg mn md mn mm mb ms mj mch mk mt mp mh
ㅂ p b pg mn pd mn mm pb ps pj pch pk pt pp ph/p
ㅇ ng ng ngg ngn ngd ngn ngm ngb ngs ngj ngch ngk ngt ngp ngh

Streketo

Por montri silablimojn, oni povas uzi streketon.

중앙 반구대 세운 해운대
Jung-ang Ban-gudae Se-un Hae-undae

Majuskligo

Propraj nomoj transskribiĝas majuskle en la vortokomenco.

부산 세종
Busan Sejong

Personaj nomoj

Inter la familia kaj individua nomoj estu spaceto. Kutime la silaboj de la individua nomo ne dividiĝas aparte, sed oni ankaŭ povas skribi ilin ligante per streketo.

송나리
Song Nari
(aŭ: Song Na-ri)

Notoj:

  • En personaj nomoj, konsonanta asimilo ne esprimiĝas en transkribo:
한복남 홍빛나
Han Boknam
(aŭ: Han Bok-nam;
ne "Han Bongnam")		 Hong Bitna
(aŭ: Hong Bit-na;
ne: "Hong Binna")
  • Transskriba sistemo por familiaj nomoj ankoraŭ ne estas oficialigita.

Geografiaj nomoj

Administraciaj unuoj en Sud-Koreio transskribiĝas jene: 도 do, 시 si, 군 gun, 구 gu, 읍 eup, 면 myeon, 리 ri, 동 dong kaj 가 ga. Ili aldoniĝas al la loknomo kun streketo kiel sufiksoj.

충청북도 제주도 의정부시 양주군 도봉구 신창읍
Chungcheongbuk-do Jeju-do Uijeongbu-si Yangju-gun Dobong-gu Sinchang-eup
삼죽면 인왕리 당산동 봉천 1동 종로 2가 퇴계로 3가
Samjuk-myeon Inwang-ri Dangsan-dong Bongcheon 1-dong Jongno 2-ga Toegyero 3-ga

Silaboj de la geografiaj nomoj ne dividiĝas kaj transskribiĝas sen streketo.

남산 속리산 금강 독도 경복궁 무량수전 연화교 극락전 안압지
Namsan Songnisan Geumgang Dokdo Gyeongbokgung Muryangsujeon Yeonhwagyo Geungnakjeon Anapji
남한산성 화랑대 불국사 현충사 독립문 오죽헌 촉석루 종묘 다보탑
Namhansanseong Hwarangdae Bulguksa Hyeonchungsa Dongnimmun Ojukheon Chokseongnu Jongmyo Dabotap

Konvencia transskribo

Oni rajtas uzi konvenciajn transskribojn ĝis nun uzatajn por nomoj de personoj kaj firmoj.

Inversigebleco

Ĉar ne eblas aŭtomate inversigi inter la transskribo kaj la korea skribo, ekzistas modifita metodo, t.e. rekta transliterumado de korea skribo, kiu ne reflektas la asimilitan prononcon.

집 짚 밖 값 붓꽃 먹는 독립 문리 물엿 굳이 좋다 가곡 조랑말 없었습니다
jib jip bakk gabs buskkoch meogneun doglib munli mul-yeos gud-i johda gagog jolangmal eobs-eoss-seubnida
Elŝutita el "https://eo.wikipedia.org/w/index.php?title=Revizia_latinliteriga_transskribo_de_la_korea_lingvo&oldid=2223628"