Roman Ingarden

Roman Ingarden (naskiĝinta en 5-a de februaro 1893 en Krakovo, mortinta en 14-a de junio 1970 en Krakovo), pola filozofo, fenomenologo kaj lingvisto.

Li studis filozofion kaj matematikon en universitatoj de Lvovo kaj Göttingen. Li doktoriĝis ĉe Edmund Husserl en 1918 . En resurektita Pollando li estis profesoro de gimnazioj en Varsovio kaj Toruń. Habilitacion li atingis en 1924. En 1933 li estiĝis profesoro de Universitato de Jan Kazimierz en Lvovo. Li laboris tie ĉe siaj ĉefaj verkoj. Dum la 2-a monda batalo li prelegis en Jaggielona Universitato en Krakovo. Post batalo la komunisma estraro en Pollando forigis lin de eblo de prelegi pro lia antikomunisma kritiko.

La plej gravaj specioj de Roman Ingarden estis ontologio, estetiko kaj epistemologio. Kvankam lia majstro estis Edmund Husserl, Ingarden estis adepto de realismo en ontologio. Li distingis kvar ebloj de rezultato pri diskuto pri maniero de esteco de la mondo aldonita nin en percepto. Ĝi estas kvar ebloj de esto: reala, ideala, intencia, absoluta.

Ĉefaj verkoj

• Intuition und Intellekt bei Henri Bergson, 1921
• Essentiale Fragen, 1925
• Das literarische Kunstwerk, 1931
• O poznawaniu dzieła literackiego, 1937
• Szkice z filozofii literatury, 1947
• Studia z estetyki, 1957-1970
• Über die Verantwortung. Ihre ontischen Fundamente, 1970
• U podstaw teorii poznania, 1971
• Książeczka o człowieku, 1972 (La libreto pri homo)
• Spór o istnienie świata, 1947-1974