Suntorĉo

En astronomio, suntorĉo, surfaca fenomeno sur la suno, estas ĉiu el la plej brilaj partoj, pli varmaj ol ilia ĉirkaŭaĵo, helaj filamentoj, kiujn oni observas en la surfaco de la suno, fotosfero aŭ kromosfero, aperintaj ĝenerale antaŭ la estiĝo de sunmakulo.

Ili estas la rezulto de intensaj magnetaj kampoj kaj ofte estas asociitaj al la sunmakuloj. Ili estas pli facile videblaj en la limbo de la suna disko kaj en la zonoj de longeco de mallonga ondo.

Respondas al la latina vorto facula (plurale, faculae), laŭvorte "brila punkto", vorto uzata en planeda nomenklaturo por nomi certajn surfacajn karakterizaĵojn de planedoj kaj lunoj.

Suntorĉoj estas brilaj punktoj, de ĉirkaŭ 200 km, kiuj formiĝas en la kanjonoj inter sunaj grajnetoj, baldaŭ ĉesintaj konvektaj ĉeloj tra kelkmiloj da kilometroj kiuj konstante formiĝas kaj disipiĝas ĉirkaŭ tempodaŭroj de kelkaj minutoj.

La kialoj por kiuj ĉi tiuj punktoj ŝajnas brilaj plu estas malcerta, kvankam ĝi ŝajnas probable ke la fenomeno estas kaŭzita de diferenco de tensio kaj, sekve, de la denseco de la magnetaj materialoj en la tuboj kiuj eliras de la suna surfaco. Ilia aperaĵo ofte prognozas pli intensan aktivecon de makuloj, fenomenoj kiuj elĉerpiĝos antaŭ ol la suntorĉo senaktiviĝos: la meza vivo de suntorĉo estas sufiĉe longa, ĉirkaŭ 100 tagoj, kun signifaj malkreskoj de brilo.

La suntorĉoj povas esti observitaj pli facile ĉe la eksteraj tavoloj de la suna disko, kie la funda brilo estas malpli forta; ili ankaŭ aperas en la krono, kun la nomo de "krono de kondenso". Foje ankaŭ observiĝas en la kromosfero (la atmosfera tavolo pli malalta kaj sekve pli hela).