Vidi fonton por Ĉathama albatroso

{{Taksonomio
| koloro = pink
| nomo = Ĉathama albatroso
| dosiero = Chatham albatross (Thalassarche eremita).jpg
| dosiero larĝo = 300px
| priskribo de dosiero = Ĉathama albatroso
| statuso = VU
| regno = [[Animaloj]] ''Animalia''
| filumo = [[Ĥorduloj]] ''Chordata''
| klaso = [[Birdoj]] ''Aves''
| ordo = [[Procelarioformaj]] ''Procelariiformes''
| familio = [[Diomedeedoj]] ''Diomedeidae'' 
| genro =''[[Thalassarche]]''
| dunomo =''Thalassarche eremita''
| dunomo aŭtoritato = ([[Robert Cushman Murphy|Murphy]], [[1930]])
|specioj de subdivizio = subspecioj
|subdivizio2 = 
|mapo de vivoteritorioj =Thalassarche eremita map.svg
|mapo de vivoteritorioj larĝo = 300px
|priskribo de mapo de vivoteritorioj = 
}}
[[Dosiero:Chatham Albatross (Thalassarche eremita).jpg|eta|Eaglehawk Neck, Tasmanio]]
[[Dosiero:Chatham Albatross (Thalassarche eremita) in flight.jpg|eta|maldekstre|Eaglehawk Neck, Tasmanio]]

La '''Ĉathama albatroso''' (''Thalassarche eremita''), konata ankaŭ kiel '''Ĉathama talasarko''' aŭ '''Ĉathaminsula albatroso''',<ref name="Robertson3">Robertson, C. J. R. (2003)</ref> estas mezgranda blankanigra [[albatroso]] kiu reproduktiĝas en [[La Piramido]], granda rokaĵo en la insuloj [[Ĉathamoj]], [[Novzelando]]. Ĝi estas foje traktita kiel [[subspecio]] de la [[Singarda albatroso]] ''Thalassarche cauta''. Ĝi estas la plej malgranda el la grupo de la Singarda albatroso.

==Taksonomio==
Talasarkoj estas tipo de albatrosoj kiuj apartenas al la familio de [[Diomedeedoj]] kaj al la ordo de [[Procelarioformaj]], kun  [[pufinoj]], [[fulmaroj]], [[ŝtormopetreloj]], kaj [[merĝopetreloj]]. Ili kunhavas iajn identigajn karakterojn. Unue, ili havas nazajn trapasejojn kiuj ligiĝas al la supra beko nome ''narikornoj''<ref>Sibley D. A. (2001)</ref>, kvankam la naztruoj ĉe albatrosoj estas en la flankoj de la beko. La bekoj de Procelarioformaj estas unikaj ankaŭ en tio ke ili disiĝas en inter 7 kaj 9 kornecaj platoj. Fine, ili produktas stomakoleon faritan el [[vakso]]esteroj kaj [[triglicerido]]j kiu estas stokita en la [[proventrikulo]]. Tio estas uzata kontraŭ predantoj sane kiel energiriĉa manĝofonto kaj por idoj kaj por plenkreskuloj dum ties longaj flugoj.<ref>Double, M. C. (2003)</ref>

Ili havas ankaŭ salglandon situanta super la naza trapasejo kiu helpas sensaligi ties korpojn, pro la alta kvanto de oceana akvo kiun ili englutas. Ĝi elpelas altan salan solvaĵon el sia  nazo.<ref>Ehrlich, Paul R. (1988)</ref>

La Ĉathama albatroso, kun la [[Blankakrona albatroso|Blankakrona]], la Singarda, kaj la [[Salvina albatroso]]j, estis ĉiuj konsideritaj sama specio ĝis libro de [[1998]] fare de Robertson kaj Nunn.<ref name="RN">Robertson, C. J. R. & Nunn, G. B. (1998)</ref> Aliaj fakuloj sekvis, kun [[BirdLife International]] en 2000,<ref name="BLI">BirdLife International (2008)(a)</ref> Brooke en 2004,<ref name="Brooke">Brooke, M. (2004)</ref> [[Traktato pri Konservado de Albatrosoj kaj Petreloj|ACAP]] en 2006,<ref name="ACAP">ACAP (2007)</ref> kaj la [[American Ornithologists' Union|SACC]] en 2008.<ref name="Remsen1">Remsen Jr., J. V. (2004)</ref><ref name="Remsen2">Remsen Jr., J. V. (2005)</ref><ref name="Remsen">Remsen Jr., J. V. (2008)</ref> Kvankam, kelkaj kiel [[James Clements]], ne interkonsentis.<ref name="Clements">Clements, J. (2007)</ref>

La Ĉathama albatroso estis [[unua priskribo|unuafoje priskribita]] kiel ''Diomedea cauta eremita'' fare de [[Robert Cushman Murphy]], en [[1930]], baze sur specimeno el la roko Piramido.<ref name = "Robertson"/>

==Aspekto==
La Ĉathama albatroso pezas 3.1 al 4.7&nbsp;kg<ref name="Robertson3"/> kaj ĝi havas longon de 90&nbsp;cm. La plenkreskulo havas malhelgrizajn kronon, vizaĝon, dorson, supraflugilojn, voston, kaj gorĝon. Ili havas blankajn pugon kaj subajn partojn. Ili havas nigrajn markostriojn en antaŭa bordo de subflugiloj, kaj nigran pinton en flugiloj. Ties beko estas flava kun malhela punkto en la pinto de suba [[makzelo]].<ref name="BLI"/> Fine, ili havas oranĝan vangostrion.<ref name="Robertson3"/> La junuloj havas pli etendan grizon kaj ties beko estas blugriza kun nigraj pintoj en ambaŭ [[makzelo]]j.<ref name="BLI"/><ref name="Remsen1" /><ref name="Remsen2" /><ref name="Remsen" />

==Kutimaro==
[[Dosiero:Chatham Albatross-off Eaglehawk TAS-03Sept2011.jpg|eta]]
Ili estas kutime silentaj, sed elsendas akran zuman azenecan blekon kaze de minaco kaj ankaŭ dum pariĝado, kio inkludas ankaŭ ventumiligon de la vosto, mutuan bekoskermadon kaj gruntadon.<ref name="Robertson3"/>

===Manĝo===
La Ĉathama albatroso manĝas fiŝojn, [[cefalopodo]]jn,<ref name="Marchant">Marchant, S. & Higgins, P. J. (1990)</ref> [[krilo]]n, kaj ciripediulojn.<ref name="Robertson3"/>

===Reproduktado===
Tiu specio de albatroso reproduktiĝas ĉiujare sur rokaj kornicoj, deklivoj, kaj fendoj. Ili konstruas piedestalajn nestojn de grundo kaj vegetaĵaro.<ref name="Robertson3"/> Ĝis nune La Piramido estas ĝia ununura reproduktejo. La ino demetas sian ununuran ovon inter la [[20a de aŭgusto]] kaj la [[1a de oktobro]], kaj eloviĝo okazas en novembro aŭ decembro, post 68–72 tagoj. La [[elnestiĝo]] okazas ĉirkaŭ marto aŭ aprilo,<ref name="Marchant" /> nome 130 al 140 tagoj post eloviĝo. La junuloj revenas al la kolonio post kvar jaroj, sed ili ne reproduktiĝas ĝis ties sepa jaro.<ref name="Robertson3"/>

==Teritorio kaj habitato==
{|class="wikitable" style="float: right;"
|+'''Reprodukta Populacio kaj Tendencoj'''<ref name="BLI"/>
|-
!Loko !! Populacio !! Dato !! Tendenco
|-
|[[La Piramido]] [[Ĉathamoj]]|| 5,300 paroj|| 2003|| Stabila
|-
|'''Totalo''' || '''11,000''' || '''2003''' ||'''Stabila'''
|}
La Ĉathama albatroso nestumas nur en [[La Piramido]] en la [[Ĉathamoj]]. Uzante aerajn fotojn en [[1998]], sciencistoj ĉirkaŭkalkulis, ke estas inter 3,200 kaj 4,200 paroj nestumantaj.<ref name="Croxall" /> Grundokalkuloj el 1999 al 2003 pliigis tiun nombron al 5,300<ref name="Robertson" /> paroj por totalo de proksimume 11,000 reproduktaĝaj birdoj. For de la [[reprodukta sezono]] ili havas teritorion en la [[Pacifika Oceano|Suda Pacifiko]] el [[Tasmanio]] al [[Ĉilio]] kaj [[Peruo]]. El aprilo al julio ili uzas la helpon de la [[Humboldta Marfluo]] kaj iras tiom for norden kiom ĝis 6°S laŭlonge de la marbordo de [[Sudameriko]].<ref name="Robertson" /><ref name="BLI3">BirdLife International (2004)</ref>

==Konservado==
La [[IUCN]] klasigis tiun specion kiel [[Draste Endanĝerita]],<ref name=IUCN2012>{{IUCN|id=106003963 |title=''Thalassarche eremita'' | assessors=[[BirdLife International]] |version=2012.1 |year=2012 |accessdate=16a Julio 2012}}</ref> pro la fakto ke ili nestumas sur unu malgranda insulo, kiu suferis gravan malpliigon de la habitata kondiĉo. En 1985 forta ŝtormo frapis la insulon kaj malpliigis la kvanto de vegetaĵaro.<ref name="Croxall">Croxall, J. P. & Gales, R. (1998)</ref> La kondiĉoj pliboniĝis ekde 1998.<ref name="Robertson">Robertson, C. J. R., et. al (2003)</ref> Kiel ĉe aliaj albatrosoj, komerca fiŝkaptado minacas ties survivadon, ĉefe [[multhokado]]<ref name="Robertson" /><ref name="NZ">New Zealand Ministry of Fisheries (2007)</ref> kaj eventuala trenreta fiŝkaptado. Kontraŭleĝa kolektado de idoj okazas foje.<ref name="Taylor">Taylor, G. A. (2000)</ref>

==Referencoj==
{{Referencoj|2}}

== Literaturo ==
* "Species Assessments" (PDF). ACAP (Agreement on the Conservation of Albatrosses and Petrels). 2007. Konsultita la 24an de majo 2012.
* Threatened birds of the world 2004 (CD-ROM). Cambridge, U.K.: BirdLife International. 2004.
* BirdLife International (2008(a)). "Chatham Albatross - BirdLife Species Factsheet". Data Zone. Konsultita la 25an de majo 2010.
* Brands, Sheila (Aug 14 2008). "Systema Naturae 2000 / Classification - Diomedea (Thalassogeron) cauta -". Project: The Taxonomicon. Konsultita la 22an de Feb 2009.
* Brooke, M. (2004). "Procellariidae". Albatrosses And Petrels Across The World. Oxford, UK: Oxford University Press. ISBN 0-19-850125-0.
* Clements, James (2007). The Clements Checklist of the Birds of the World (6 ed.). Ithaca, NY: Cornell University Press. ISBN 978-0-8014-4501-9.
* Croxall, J. P.; Gales, R. (1998). "Assessment of the conservation status of albatrosses". In Robertson, G.; Gales, R. Albatross biology and conservation. Chipping Norton, Australia: Surrey Beatty & Sons.
* Double, M. C. (2003). "Procellariiformes (Tubenosed Seabirds)". In Hutchins, Michael; Jackson, Jerome A.; Bock, Walter J. et al. Grzimek's Animal Life Encyclopedia. 8. Birds I Tinamous and Ratites to Hoatzins. Joseph E. Trumpey, Chief Scientific Illustrator (2 ed.). Farmington Hills, MI: Gale Group. pp.&nbsp;107–111. ISBN 0-7876-5784-0.
* Ehrlich, Paul R.; Dobkin, David, S.; Wheye, Darryl (1988). The Birders Handbook (First ed.). New York, NY: Simon & Schuster. pp.&nbsp;29–31. ISBN 0-671-65989-8.
* Marchant, S.; Higgins, P. J. Handbook of Australian, New Zealand and Antarctic birds, 1: ratites to ducks. Melbourne, Australia: Oxford University Press. ISBN 978-0-19-553068-1
* "More measures for seabird protection" (Press release). New Zealand Ministry of Fisheries. 13 Sep 2007. Konsultita la 22an Feb 2009.
* Remsen Jr., J. V.; et. al (Dec 2004). "Proposal No. 155 to South American Check-list Committee: Split Shy Albatross Thalassarche cauta into two or three species". South American Classification Committee. American Ornithologists' Union. Konsultita la 18 Feb 2009.
* Remsen Jr., J. V.; et. al (Feb 2005). "Proposal (#166) to South American Classification Committee: Re-lump Thalassarche eremita and Thalassarche salvini with Thalassarche cauta". South American Classification Committee. American Ornithologists' Union. Konsultita la 18 Feb 2009.
* Remsen Jr., J. V.; et. al (28 Feb 2008). "Proposal (#255) to South American Classification Committee : Follow-up to Proposal 155: Split Thalassarche cauta into three species". South American Classification Committee. American Ornithologists' Union. Konsultita la 18 Feb 2009.
* Robertson, C. J. R. (2003). "Albatrosses (Diomedeidae)". In Hutchins, Michael; Jackson, Jerome A.; Bock, Walter J. et al. Grzimek's Animal Life Encyclopedia. 8. Birds I Tinamous and Ratites to Hoatzins. Joseph E. Trumpey, Chief Scientific Illustrator (2 ed.). Farmington Hills, MI: Gale Group. p.&nbsp;120. ISBN 0-7876-5784-0.
* Robertson, C. J. R.; Bell, D.; Sinclair, N.; Bell, B. D. (2003). "Distribution of seabirds from New Zealand that overlap with fisheries worldwide". Science for Conservation (Wellington, New Zealand: Department of Conservation) (233).
* Robertson, C. J. R.; Nunn, G. B. (1998). "Towards a new taxonomy for albatrosses". In Robertson, G.; Gales, R. Albatross biology and conservation. Chipping Norton, Australia: Surrey Beatty & Sons. pp.&nbsp;13–19.
* Taylor, G. A. (2000). "Action plan for seabird conservation in New Zealand. Wellington: Department of Conservation". Threatened Species Occasional Publication (16).

==Eksteraj ligiloj==
*[http://www.birdlife.org/datazone/search/species_search.html?action=SpcHTMDetails.asp&sid=3963&m=0 BirdLife Species Factsheet] {{Webarchiv|url=https://web.archive.org/web/20090103103103/http://www.birdlife.org/datazone/search/species_search.html?action=SpcHTMDetails.asp&sid=3963&m=0 |date=2009-01-03 }}

{{birdoj}}
{{Portalo Birdoj}}

[[Kategorio:Diomedeedoj]]
[[Kategorio:Albatrosoj]]
[[Kategorio:Procelarioformaj]]
[[Kategorio:Birdoj de Ameriko]]
[[Kategorio:Birdoj de Oceanio]]
[[Kategorio:Birdoj de Pacifiko]]
[[Kategorio:Birdoj de Antarkto]]
[[Kategorio:Birdoj de Atlantiko]]