Vidi fonton por Angolaj mopanearoj

{{Informkesto geografiaĵo|ekoregiono
|kategorio=ekoregiono
|lando = Angolo
|lando1 = Namibio
|regiono-ISO=AO/NA
|mapo=AT0702 map.png
|mapo priskribo=Situo de la ekoregiono
|biomo = Tropikaj kaj subtropikaj herbejoj, savanoj kaj arbedaroj
}}
[[Dosiero:Biome map 07.svg|eta|220px|Situo de la tropikaj kaj subtropikaj herbejoj, savanoj kaj arbedaroj en la mondo.]]
La '''angolaj mopanearoj''' estas tersupraĵa [[ekoregiono]] el la sudafrik-savana [[ekoprovinco]] de la [[Afrotropiso|afrotropisa]] [[ekozono]] laŭ la [[tipologio]] de la [[Monda Natur-Fonduso]] (WWF). [[Biomo|Biome]] la ekoregiono apartenas al [[tropikaj kaj subtropikaj herbejoj, savanoj kaj arbedaroj]] de sudokcidenta [[Angolo]] kaj norda [[Namibio]]. La mopanearo aŭ [[duonarbaro]] de [[mopane-arbo]] konstituas la ĉefan tipon de [[vegetaĵaro]] <ref>{{en}} The Encyclopedia of Earth : Angolan Mopane woodlands</ref>.

== Priskribo ==
En Angolo la regiono ĉefe ampleksas la sudan [[Provinco Cunene|Provincon Cunene]] kaj en Namibio la regionojn de Omusati, Oŝana kaj la orientan landinternan brakon de Kunene kaj areojn de Oŝikoto ĉirkaŭ [[Etoŝa Salebeno]]. La ekoregiono enhavas [[Kunene]]-Riveron kiu apartigas la du landojn, kaj estas unu el la ĉefaj [[resurco]]j de akvo en tiu seka regiono <ref>WWF : Angolan Mopane woodlands</ref>. Ankaŭ estas grava la [[akvokolekta areo]] de Kuvelajo, areo de 7000&nbsp;km<sup>2</sup> en la nordo de Namibio formita de neregulaj kanaloj paralelaj kaj supraĵaj, nomataj ''oŝanas'', kiuj dum inundadoj plenigas Oponono-Lagon, fonto de Ekuma-Rivero.

Tiu [[Savano|savana]] ekoregiono en la okcidenta ekstremo de la centrafrika altebenaĵo kovras 133 500 da kvadrataj kilometroj. Ĝi komplete ĉirkaŭas la [[etoŝa-salebenaĵaj halofitaroj|halofitaron de la etoŝa depresio]], en la nordo de Namibio. Norde ĝi limtuŝas la [[Angolaj mjombaroj|angolajn mjombarojn]] kaj la angolan montaran mozaikon de arbaro kaj herbejo, nordoriente la [[Bajkiajo|bajkiajajn]] arbajn savanoj de Zambezo, oriente la kalahariajn arbajn savanojn, sudoriente la kalahriajn kserofitajn savanojn kaj okcidente la namibiajn arbajn savanojn.

La tereno estas ebena, pli alta en la sudo, kie ĝi atingas altitudon de 1 857 metroj en la Montaro Vaterberg. La ekoregiono estas ĉirkaŭata en la nordo, la okcidento kaj la sudoriento de montaroj.

La jara [[precipitaĵo]] varias inter 400&nbsp;mm (okcidente) kaj 600&nbsp;mm (oriente), kaj okazas en la someraj monatoj, inter aŭgusto kaj aprilo, precipe tute en februaro. La averaĝaj temperaturoj ankaŭ plialtiĝas de la okcidento al la oriento, kun maksimumoj ekde 24 al {{GdC|30}} kaj minimumoj de 9 al {{GdC|12}}.

== Flaŭro ==
[[Dosiero:Elefant bei Olifantsbad Etosha.jpg|eta|220px|maldekstra|Elefanto en mopanearo, Olifantsbad, Etoŝa.]]
La arbo kiu nomas la ekoregionon estas la mopaneo (''Colophospermum mopane''), la plej karakteriza de tiu savano. Ĝi prezentiĝas en formo [[Arbedo|arbeda]] aŭ unu[[Trunko|trunke]] arba depende de la lokaj cirkonstancoj. Ĝi havas papilionoformaj folioj kaj vegetas [[Densaĵo (arbaristiko)|densaĵe]]. En Angola, superregas la vepreja mopane-savano asociata kun aliaj arbospecioj kiaj [[akacio]]j (''Acacia kirkii'', ''[[Acacia adansonii|Acacia nilotica]]'', ''Acacia hebeclada'' kaj ''Acacia erubescens'', ''Securinega virosa'', ''Spirostachys africana'', la [[terminalio]]specioj ''Terminalia prunoides'' kaj ''Terminalia sericea'', ''Ximenia americana'', ''Jatropha campestris'', k.t.p. . En Namibio, kontraŭe, la mopaneo atingas alton de sep al dek metroj kaj konstituas arban savanan kun arbusta [[subarbaraĵo]].

== Faŭno ==
La diverseco de [[mamuloj]] estas granda: la [[Zebro|burĉela zebro]] (''Equus quagga burchelli''), la [[blua gnuo]] (''Connochaetes taurinus''), la [[Bovedoj|saltema antidorko]] (''Antidorcas marsupialis''), la [[afrika elefanto]] (''Loxodonta africana''), la [[ĝirafo]] (''Giraffa camelopardalis''), la Hartman-[[zebro]] (''Equus zebra hartmannae''), la nigra [[rinocero]] (''Diceros bicornis''), la [[Bovedoj|gazela retkornulo]] (''Oryx gazelle gazella''), la [[elando]] (''Taurotragus oryx''), la [[granda kuduo]] (''Tragelaphus strepsiceros''), la [[Bovedoj|ĉevala hipotrago]] (''Hippotragus equinus''), la [[Bovedoj|kaprikorna raficero]] (''Raphicerus campestris''), la Kirk-[[antilopo]] (''Madoqua kirkii''), la [[impalo]] (''Aepyceros melampus''), la [[leono]] (''Panthera leo''), la [[leopardo]] (''Panthera pardus''), la [[gepardo]] (''Acinonyx jubatus''), la [[Hienedoj|makulita hieno]] (''Crocuta crocuta''), la [[Hienedoj|bruna hieno]] (''Hyaena brunnea''), la [[nigradorsa ŝakalo]] (''Canis mesomelas'') kaj la [[Kanisedoj|kurtorela otociono]] (''Otocyon megalotis''). La [[Neparhufuloj|larĝlipa ceratoterio]] (''Ceratotherium simum'') estas reenmetita freŝdate.

Estas registrinta 375 specioj de [[birdoj]]. La diverseco de [[araneedoj]] (''Arachnida'') estas ankaŭ tre alta.

== Endemiismo ==
[[Dosiero:Mopane worm on mopane tree.jpg|eta|220px|Raŭpo de mopanea noktopapilio.]]
La mopaneo estas la [[biotopo]] de la mopanea [[noktopapilio]] (''[[Gonimbrasia belina]]''), kies [[raŭpo]]j nutras sin de la folioj kaj estas kolektataj de la regiona loĝantaro por nutraĵo.

Estas kvar mamuloj kiuj estas kvazaŭ endemiaj en la ekoregiono : ''Aethomys thomasi'' ([[musenoj]]), ''Crocidura erica'' ([[Soriko|sorikedoj]]) kaj ''Crocidura nigricans'' (sorikedoj), kaj la nigrafrunta [[impalo]].

Kvar [[reptilio]]specioj estas endemiaj : ''Afrogecko ansorgii'' ([[gekedoj]]), ''Coluber zebrina'' ([[kolubredoj]]), ''Pedioplanis rubens'' ([[lacertedoj]]) kaj ''Psammophylax ocellatus'' (kolubredoj). Estas sciata unu endemia [[amfibio]] : ''Ptychadena mapacha'' ([[anuroj]]).

El la [[araneedoj]] estas sep [[araneo]]j, du [[kamelaraneo]]j kaj du [[skorpio]]j endemiaj.

== Minacoj kaj konservado ==
La ekoregiono estas krize endanĝerigata. La duonarbaroj estas vundeblaj kaŭze de [[ĉasado]], [[senarbarigo]] por [[agrikulturo]], [[brulligno]] kaj konstruligno, dum la herbejoj inter la arboj estas tro [[Paŝtado|paŝtigataj]].

En Angolo troviĝas la Naciaj Parkoj de Bikuar kaj de Mupa, en Namibio la [[Nacia Parko Etoŝa]]. Sed la [[Bestio|bestiaro]] de tiuj parkoj kaj de [[Provinco Cunene]] kiel tutaĵo estas severe damaĝita pro la angola [[interna milito]]. Estas estintaj ekaperoj de [[antrakso]] en Nacia Parko Etoŝa.

== Vizitado ==
La urbo kiu estas la plej apuda al la [[Nacia Parko Etoŝa]] estas [[Cumebo]].

== Referencoj ==
{{Referencoj}}

== Vidu ankaŭ ==
* [[Ekologia klasifiko de la tersupraĵoj]]
* [[Konservada stato de ekoregiono]]
* [[Nacia parko Bicuar]]
* [[Nacia parko Iona]]
<br />
{{Afrotropisaj tropikaj kaj subtropikaj herbejoj, savanoj kaj arbedaroj}}
{{Afrotropisaj ekoregionoj laŭ ekoprovinco}}

== Eksteraj ligiloj ==
* {{en}} [http://worldwildlife.org/ecoregions/at0702 Ekoregiono AT0702 Angolaj mopanearoj (WWF)]
* {{en}} [https://web.archive.org/web/20060615125039/http://www.worldwildlife.org/wildworld/profiles/terrestrial/at/at0702_full.html Angolaj mopanearoj (''WWF-Wildworld'')]
* {{en}} [https://web.archive.org/web/20100308064639/http://www.nationalgeographic.com/wildworld/profiles/terrestrial/at/at0702.html Angolaj mopanearoj (''Wildworld'')] - [[Nacia Geografia Societo]]
* {{en}} [http://www.eoearth.org/article/Angolan_Mopane_woodlands Angolaj mopanearoj (''The Encyclopedia of Earth'')]
* {{en}} [http://globalspecies.org/ecoregions/display/AT0702 Angolaj mopanearoj (''Globalspecies'')] {{Webarchiv|url=https://web.archive.org/web/20160307192329/http://globalspecies.org/ecoregions/display/AT0702 |date=2016-03-07 }}
* {{en}} [http://www.worldwildlife.org/science/wildfinder/ Situo de la ekoregiono : tajpu ''Angolan Mopane woodlands'']
* {{en}} [http://www.plantzafrica.com/plantcd/colomopane.htm La mopaneo (''Plantz Africa'')] {{Webarchiv|url=https://web.archive.org/web/20090329020040/http://plantzafrica.com/plantcd/colomopane.htm |date=2009-03-29 }}
* {{en}} [https://web.archive.org/web/20061007180042/http://worldwildlife.org/wildworld/profiles/photos/at/at0702_pto.html La mopaneo (''World Wildlife photo'')]
* {{en}} [http://books.google.co.uk/books?id=pxQCvWFhHoAC&pg=PA21&lpg=PA21&dq=Angolan+Mopane+woodlands&source=bl&ots=O8O3wRhsF7&sig=9AgZ-N3r8KQIYie2MiHSs2aGNJs&hl=en&ei=2u7kSZe4BdrT-QaOtNmPCQ&sa=X&oi=book_result&ct=result&resnum=6 Shorrocks, Bryan : The Biology of African Savannahs (''Google books'')]
{{Portalo|Afriko|Biologio|Geografio}}

[[Kategorio:Afrotropisaj ekoregionoj]]
[[Kategorio:Tropikaj kaj subtropikaj herbejoj, savanoj kaj arbedaroj]]
[[Kategorio:Savanaj ekoregionoj]]
[[Kategorio:Geografio de Angolo]]
[[Kategorio:Geografio de Namibio]]