Vidi fonton por Archena

{{Geokesto2 | urbo
<!-- *** Kapo *** -->
| nomo                     = Archena
| devena_nomo              = 
| alia_nomo                = {{LingvoKunNomo|es|hispan|''Archena''}}
| kategorio                = urbo
<!-- *** Nomo *** -->
| etimologio               = 
| oficiala_nomo            = 
| moto                     = 
| kromnomo                 = 
<!-- *** Dosiero *** -->
| dosiero                   = Rio Segura a su paso por Archena.jpg
| dosiero_priskribo         = Rivero Segura tra Archena
<!-- *** Simboloj *** -->
| flago                     = Archena_Bandera.png
| blazono                   = Escudo de Archena.svg
<!-- *** Lando ktp. *** -->
| lando                     = Hispanio
| lando_tipo                = Ŝtato
| lando_flago               = 1
| ŝtato                    = 
| regiono                   = Murcia Regiono
| distrikto                 = 
| distrikto_tipo            = 
| municipo                  = 
| municipo_tipo             = 
| histregiono               = 
| histregiono_tipo          = 
| histregiono1 = 
<!-- *** Familio *** -->
| parto                     = 
| rivero                    = 
| montaro                   = 
| montaro1                  = 
| montaro2                  = 
| memorindaĵo_tipo         = 
| memorindaĵo              = 
| memorindaĵo1             = 
| memorindaĵo2             = 
| konstruaĵo               = 
| konstruaĵo_tipo          = 
<!-- *** Situo *** -->
| situo            = 
| koordinatoj_ne_en_titolo = true
| leviĝo            = 103
| leviĝo_noto       = <ref name="carm.es">[https://www.carm.es/web/Blob?ARCHIVO=ARCHENA-Informe%20Municipal%20%202012.pdf&TABLA=ARCHIVOS&CAMPOCLAVE=IDARCHIVO&VALORCLAVE=90099&CAMPOIMAGEN=ARCHIVO&IDTIPO=60&RASTRO=c79$m22720,22805,40847]</ref><ref>[ftp://ftp.geodesia.ign.es/Red_Geodesica/Hoja0912/091267.pdf]</ref>
| lat_d             = 38
| lat_m             = 07
| lat_s             = 25.4382
| lat_NS            = N
| long_d            = 1
| long_m            = 18
| long_s            = 11.6756
| long_EW           = W
| plej_alta                  = 
| plej_alta_lat_d            = 
| plej_alta_long_d           = 
| plej_malalta                   = 
| plej_malalta_lat_d             = 
| plej_malalta_long_d            = 
<!-- *** Dimensioj *** -->
| areo                     = 16.4
| areo_rondumo             = 2
<!-- *** Loĝantaro *** -->
| loĝantaro               = 19301
| loĝantaro_dato          = 2019
| loĝantaro_denseco       = 
<!-- *** Historio & gvidantaro *** -->
| establita              = 
| establita_tipo         = 
| dato                     = 
| ĉefulo                    = 
| ĉefulo_tipo               = 
| ĉefulo_partio             = 
<!-- *** Kodoj *** -->
| horzono           = [[Mez-Eŭropa tempo|MET]] | utc_offset =+1
| horzono_DST       = [[Mez-Eŭropa tempo|MET]] | utc_offset_DST =+2
| poŝtkodo              = 30600<ref>[https://www.correos.es/ss/Satellite/site/Aplicacion_C-1349167812778-1363184049882/includeTemplate=COR_Aplicacion-sidioma=es_ES]</ref>
| areo_kodo                = 
| areo_kodo_tipo           = 
| kodo                     = ES-MU
| kodo_tipo                = [[ISO 3166-2:ES]]
| kodo1                    = 
| kodo1_tipo               = 
| kodo2                    = 
| kodo2_tipo               = 
<!-- *** UNESCO ktp. *** -->
| unesko_nomo               = 
<!-- *** Liberaj kampoj *** -->
| libera                    = 
| libera_tipo               = 
| libera1                   = 
| libera1_tipo              = 
| libera2                   = 
| libera2_tipo              = 
<!-- *** Mapoj *** -->
| mapo                      = 
| mapo_fono                 = 
| mapo_priskribo             = Situo de Archena enkadre de Hispanio
| mapo_lokumilo              = Hispanio
| mapo1                      = 
| mapo1_fono                   = 
| mapo1_priskribo              = Situo de Archena enkadre de Murcia Regiono
| mapo1_lokumilo               = Murcia Regiono
<!-- *** Retpaĝoj *** -->
| retpaĝo                  = https://www.archena.es/
| commons                   = Archena
<!-- *** Notoj *** -->
| notoj                = {{mapligilo urbo}}
}}
'''Archena''' [arĈEna] estas hispana municipo lokanta en [[Murcia Regiono]]. Ĝi estas 16,4&nbsp;km<sup>2</sup> ampleksa. La municipo limas al [[Molina de Segura]], [[Ulea]], [[Villanueva del Río Segura]], [[Ceutí]] kaj [[Lorquí]]. Ĝia loĝantaro konsistis el {{nombro|19301}} personoj en la jaro 2019.<ref name="carm.es">[https://www.carm.es/web/Blob?ARCHIVO=ARCHENA-Informe%20Municipal%20%202012.pdf&TABLA=ARCHIVOS&CAMPOCLAVE=IDARCHIVO&VALORCLAVE=90099&CAMPOIMAGEN=ARCHIVO&IDTIPO=60&RASTRO=c79$m22720,22805,40847]</ref><ref>[https://ine.es/jaxiT3/Tabla.htm?t=2883&L=1]</ref> Archena formas parton de la [[Metropola areo de Murcio]].

La [[municipa teritorio]] estas trapasata de la rivero [[Segura]].

[[Dosiero:Localización de Archena.svg|eta|230px|maldekstre|[[Municipa teritorio]] de Archena en la [[Murcia Regiono]].]]
[[Dosiero:BALNEARIO ARCHENA.jpg|330px|eta|maldekstre|Termobanejo de Archena, Murcia.]]

== Historio ==
La teritorio estis loĝata ekde epoko de [[iberoj]], en la municipa teritorio estas la kuŝejo de Cabezo del Tío Pío (de kie devenas tipo de ibera ceramiko kiu ricevis la nomon de Elche Archena). En tempo de [[Antikva Romo]] jam estis uzataj la konataj termobanejoj de Archena.

La aktuala setlejo de Archena estis fondita de [[araboj]] en la Mezepoko, kaj post la subskribo de la traktato de Alcaraz (pro kiu la [[tajfo]] de Murcio iĝis protektorato de la [[Reĝlando Kastilio]]) la loko ekdependis de la [[Ordeno de Sankta Johano]], ene de la "Encomienda de Calasparra" (al kiu apartenis ĝis la 19a jarcento), pro ordono de la tiam infanto Alfonso, poste reĝo [[Alfonso la 10-a]] en julio 1244.

Dum la [[Hispana Enlanda Milito]], la [[Popola Armeo de la Respubliko]] establis en Archena lernejon por tankistoj, pro la alveno de novaj sovetaj [[tanko]]j T-26. Ĝi estis direktorita de la soverta kolonelo Semjon Krivoŝejn kaj la hispana kolonelo Rafael Sánchez-Paredes, kaj funkciis kaj lernejo kaj bontenaj riparejoj dum la konflikto.<ref>[http://www.regmurcia.com/servlet/s.Sl?sit=c,373,m,1915&r=ReP-27249-DETALLE_REPORTAJESPADRE La Base y Escuela de tanques de la URSS en Archena]</ref>

== Geografio ==
[[Dosiero:ValleDeRicote 7.JPG|eta|maldekstre|Valo de Ricote, natura komarko en kiu estas Archena.]]
Archena distas de [[Murcia]] 24&nbsp;km. Ĝi estas inter la paraleloj 38º 8' 24" kaj 38º 5' 9" kaj la meridianoj (de [[Madrido]]), de 2º 21' 5" la 2º 25' 19".

La tre malgranda teritorio, 1.651 [[hektaro]]j, estas ĉefe de [[irigacio]]. Ĝi formas parton de la municipoj de la Valo de Ricote.

La rivero Segura, kiu trafluas la teritorion arĉenan laŭlonge de sep kilometroj, konstituas ties fundamentan akson; ambaŭflanke de tiu estas la terasoj plenaj je [[fruktarbo]]j kaj [[citruso]]j.

La reliefo de Archena estas iom ondeca, kun du montetoj norde, la plej altaj de la teritorio, nome Ope kaj Sierra de la Serreta, dum la centra parto estas pli ebena.

La klimato, kun averaĝa temperaturo de {{GdC|18}}, estas la propra de la seka Hispanio.

== Vidu ankaŭ ==
* [[Listo de municipoj de Murcia Regiono]]

== Referencoj ==
{{Referencoj}}
{{Municipoj de Murcia Regiono}}
{{Bibliotekoj}}

[[Kategorio:Municipoj de Murcia Regiono]]