Vidi fonton por Hepteno

{{Vidu ankaŭ|1-Hekseno|2-Hepteno|3-Hepteno|1-Okteno|1-Noneno|1-Dekeno}}
{{Tabela informkesto|Informkesto kemia substanco}}
{| class="wikitable floatright" width=10%
|-style="background: yellow; color: white"
|colspan="2" style="text-align: center;"|<span style="text-shadow:gray 4px 4px 2px;"><font face="Trebuchet MS" color="blue"><big><big>'''1-Hepteno'''</font></big></big></span>
|-
|colspan="2" style="text-align: center;"|<center>[[Dosiero:Hept-1-ene_200.svg|200px|hepteno]]</center>
|- style="background: green; color: white"
|colspan="2" style="text-align: center;" |'''Plata kemia strukturo de la Hepteno'''
|-
|colspan="2" style="text-align: center;"|<center>[[Dosiero:Heptene 1 3D.png|200px|hepteno]]</center>
|- style="background: green; color: white"
|colspan="2" style="text-align: center;" |'''Tridimensia kemia strukturo de la Hepteno'''
|-
|colspan="2" style="text-align: center;"|<center>[[Dosiero:Apricots.jpg|200px]]</center>
|- style="background: yellow; color: black"
|colspan="2" style="text-align: center;" |'''<small>Hepteno estas senkolora likvaĵo trovata en malgrandaj kvantoj en plantoj de la familio de la [[Abrikotarbo|Prunus armeniaca]]<ref>[https://books.google.com.br/books?id=dhDbUH7JIA4C&pg=PA180&dq=heptene+prunus+armeniaca&hl=en&sa=X&ved=0ahUKEwjd8cSJ6pzoAhVFDrkGHZqxCXYQ6AEIOjAC#v=onepage&q=heptene%20prunus%20armeniaca&f=false Nuclear Magnetic Resonance]</ref></small>'''
|-
||[[Kemia formulo]]||<big><center>{{KemiaFormulo|<big>'''C|7|H|14'''}}</big></center></big>
|-
|[[CAS-numero|CAS-numero-kodo]]||[https://tools.wmflabs.org/magnustools/cas.php?language=it&cas=592-76-7 592-76-7]
|-
|[[ChemSpider|ChemSpider kodo]]||[http://www.chemspider.com/Chemical-Structure.11121.html 11121]
|-
|[[PubChem|PubChem-kodo]]||[https://pubchem.ncbi.nlm.nih.gov/compound/11610 11610]
|- style="background: green; color: white"
|colspan="2" style="text-align: center;" |'''Fizikaj proprecoj'''
|-
|[[Aspekto]]||senkolora likvaĵo
|-
|[[Molmaso]]||98,189 g·mol<sup>−1</sup>
|-
|[[Denseco]]|| 0,697g cm<sup>−3</sup><ref>[https://www.alfa.com/en/catalog/L11487/ Alfa Aesar]</ref>
|-
|[[Fandpunkto]]||-119&nbsp;{{GdC|}}<ref>[https://www.chemicalbook.com/CASEN_592-76-7.htm Chemical Book]</ref>
|-
|[[Bolpunkto]]||94&nbsp;{{GdC|}}<ref>[https://www.chembk.com/en/chem/Heptene-1 Chembk]</ref>
|-
|[[Refrakta indico]]||{{refraktindico|T=20|λ=761|k=4.0|1.3998}}
|-
|[[Ekflama temperaturo]]||-8,9&nbsp;{{GdC|}}<ref>[https://www.chemsrc.com/en/cas/592-76-7_137322.html Chemsrc]</ref>
|-
|[[Solvebleco]]||[[Akvo]]:0,05 g/L
|- style="background: yellow; color: black"
|colspan="2" style="text-align: center;" |[[Deklaroj pri Risko kaj Sekureco|'''Sekurecaj Indikoj''']]
|-
|[[Listo da R-Deklaroj|Riskoj]]||[[Listo da R-Deklaroj#R11|R11]] [[Listo da R-Deklaroj#R36/37/38|R36/37/38]] [[Listo da R-Deklaroj#R65|R65]] <ref>[https://www.chemblink.com/products/592-76-7.htm Chemblink]</ref>
|-
|[[Listo da S-Deklaroj|Sekureco]]||[[Listo da S-Deklaroj#S16|S16]] [[Listo da S-Deklaroj#S26|S26]] [[Listo da S-Deklaroj#S36|S36]] [[Listo da S-Deklaroj#R62|S62]]
|- style="background: yellow; color: black"
|colspan="2" style="text-align: center;" |[[Ŝablono:Danĝerosimboloj|'''Pridanĝeraj indikoj''']]
|-
|colspan="2" style="text-align: center;" | [[Ŝablono:Danĝerosimboloj|'''Danĝero''']] {{Danĝerosimboloj|Xn|F}}<ref>[http://www.chemnet.com/cas/id/592-76-7/Heptene-1.html Chemnet]</ref>
|-
|[[GHS Damaĝo-piktogramoj|GHS Damaĝo Piktogramo]]||<center>{{GHS Piktogramo|07}}</center>
|-
|[[GHS pri klasado kaj etikedado de kemiaĵoj|GHS Signalvorto]]||Damaĝa substanco
|-
|[[GHS Deklaroj pri damaĝoj]]||{{H-Frazoj|225|304|315|319|335}}
|-
|[[GHS Deklaroj pri antaŭgardoj]]|| {{P-Frazoj|210|233|240|241|242|243|261|264|271|280|301+310|302+352|303+361+353|304+340|305+351+338|321|331|332+313|337+313|362|370+378|403+233|403+235|405|501}}<ref>[https://pubchem.ncbi.nlm.nih.gov/compound/11610#section=Safety-and-Hazards PubChem]</ref>
|-style="background: yellow; color: black"
|colspan="2" style="text-align: center with=50%;"|<center><small>Escepte kiam indikitaj, datumoj estas prezentataj laŭ iliaj normaj kondiĉoj pri temperaturo kaj premo<br />(25&nbsp;{{GdC|}} kaj 100 kPa)</small></center>
|}

'''Hepteno''' aŭ '''C<sub>7</sub>H<sub>14</sub>''' estas nesaturita organika kemiaĵo el la familio de la [[alkeno|olefinoj]] kun sep karbonatomoj. Ĝi estas senkolora likvaĵo nesolvebla en akvo sed solvebla en nepolaraj solvantoj. La komerca produkto ĝenerale estas miksaĵo de la izomeroj. Ĝi estas uzata kiel aldonaĵo en lubrikaĵoj, katalizilo kaj [[surfaktanto]].

1-Hepteno estas produkto trovata en la distilita petrolo kaj ĉeestas ankaŭ en la [[benzino]]. En tre malgrandaj kvantoj ĝi ankaŭ troviĝas en [[pomo]]j, [[abrikotarbo|abrikotoj]], [[ĉerizo]]j, [[pruno]]j kaj florantaj fruktarboj. En kemiaj sintezoj ĝi uzatas en la [[hidroformiligo]] al [[oktanalo]] kun posta reduktado al [[oktanolo]]. Ĝi ankaŭ estas uzata en la produktado de la polietileno.

== Sintezoj ==
{{Div col|cols = 2}}

=== Sintezo 1 ===
* Preparado per kataliza reduktigo de la [[heptano]] en acida medio:
<center>
{|cellspacing=10 cellpadding=10 border=5
|
[[Dosiero:Heptane_3D_ball.png|100px|heptano]]<math>\mathsf{ \xrightarrow []{H_2SO_4}\, }</math>[[Dosiero:Heptene 1 3D.png|100px|1-hepteno]]
|}
</center>

=== Sintezo 2 ===
* Preparado per senhidratigo de la [[heptanolo]] en acida medio:
<center>
{|cellspacing=10 cellpadding=10 border=5
|
[[Dosiero:1-Heptanol 3D.png|100px|n-heptanolo]]<math>\mathsf{ \xrightarrow [-H_2O]{H_2SO_4}\, }</math>[[Dosiero:Heptene 1 3D.png|100px|1-hepteno]]
|}
</center>

=== Sintezo 3 ===
* Preparado per reduktigo de la [[heptanalo]] en acida medio:
<center>
{|cellspacing=10 cellpadding=10 border=5
|
[[Dosiero:Heptanal3D.png|70px|heptanalo]]<math>\mathsf{ \xrightarrow [-NaOH]{NaH}\, }</math>[[Dosiero:Heptene 1 3D.png|100px|1-hepteno]]
|}
</center>

=== Sintezo 4 ===
* Preparado per reduktigo de la [[heptanata acido]]:
<center>
{|cellspacing=10 cellpadding=10 border=5
|
[[Dosiero:Heptanoic_acid_3D.png|70px|heptanata acido]]<math>\mathsf{ \xrightarrow [-\;2\;H_2O]{LiAlH_4}\, }</math>[[Dosiero:Heptene 1 3D.png|100px|1-hepteno]]
|}
</center>

=== Sintezo 5 ===
* Preparado per reduktigo de la [[heptilamino]]:
<center>
{|cellspacing=10 cellpadding=10 border=5
|
[[Dosiero:1-Heptylamine3D.png|100px|1-heptilamino]]<math>\mathsf{ \xrightarrow [+\;KMnO_4\;-H_2O]{+\;HCl\;-\;NH_2Cl}\, }</math>[[Dosiero:Heptene 1 3D.png|100px|1-hepteno]]
|}
</center>

=== Sintezo 6 ===
* Preparado per reduktigo de la ''heptanono'':
<center>
{|cellspacing=10 cellpadding=10 border=5
|
[[Dosiero:2-Heptanone 3D.png|100px|heptanono]]<math>\mathsf{ \xrightarrow [+\;H_2SO_4\;-\;H_2O]{+\;LiAlH_4\;-\;H_2O}\, }</math>[[Dosiero:Heptene 1 3D.png|100px|1-hepteno]]
|}
</center>

=== Sintezo 7 ===
* Preparado per [[hidroformiligo]] de la [[heksano]]:
<center>
{|cellspacing=10 cellpadding=10 border=5
|
[[Dosiero:1-Hexene 3D.png|1-hekseno|120px]]+[[Dosiero:Diazomethane 3D.png|60px|duazometano]]<math>\mathsf{ \xrightarrow []{H_2SO_4}\, }</math>[[Dosiero:Heptene 1 3D.png|100px|1-hepteno]]+[[Dosiero:ModeleMoleculaire-N2.png|50px|nitrogeno]]
|}
{{Div col end}}

== Reakcioj ==
{{Div col|cols = 2}}

=== Reakcio 1 ===
* Konvertado al [[heptano]]:
<center>
{|cellspacing=10 cellpadding=10 border=5
|
[[Dosiero:Heptene 1 3D.png|100px|1-hepteno]]<math>\mathsf{ \xrightarrow []{LiAlH_4}\, }</math>[[Dosiero:Heptane_3D_ball.png|100px|heptano]]
|}
</center>

=== Reakcio 2 ===
* Konvertado al [[heptanolo]] en acida medio:
<center>
{|cellspacing=10 cellpadding=10 border=5
|
[[Dosiero:Heptene 1 3D.png|100px|1-hepteno]]<math>\mathsf{ \xrightarrow [acida\;medio]{H_2O}\, }</math>[[Dosiero:1-Heptanol 3D.png|100px|n-heptanolo]]
|}
</center>

=== Reakcio 3 ===
* Konvertado al ''heptanalo'' en acida medio:
<center>
{|cellspacing=10 cellpadding=10 border=5
|
[[Dosiero:Heptene 1 3D.png|100px|1-hepteno]]<math>\mathsf{ \xrightarrow [K_2Cr_2O_7]{[O]}\, }</math>[[Dosiero:Heptanal3D.png|70px|heptanalo]]
|}
</center>

=== Reakcio 4 ===
* Konvertado al [[heptanata acido]] en acida medio:
<center>
{|cellspacing=10 cellpadding=10 border=5
|
[[Dosiero:Heptene 1 3D.png|100px|1-hepteno]]<math>\mathsf{ \xrightarrow [K_2Cr_2O_7]{2\;[O]}\, }</math>[[Dosiero:Heptanoic_acid_3D.png|70px|heptanata acido]]
|}
</center>

=== Reakcio 5 ===
* Konvertado al "heptilamino":
<center>
{|cellspacing=10 cellpadding=10 border=5
|
[[Dosiero:Heptene 1 3D.png|100px|1-hepteno]]<math>\mathsf{ \xrightarrow [+\;Zn\;+\;2\;HCl]{+\;NH_2Cl\;-\;HCl}\, }</math>[[Dosiero:1-Heptylamine3D.png|100px|1-heptilamino]]
|}
</center>

=== Reakcio 6 ===
* Konvertado al ''heptanono'':
<center>
{|cellspacing=10 cellpadding=10 border=5
|
[[Dosiero:Heptene 1 3D.png|100px|1-hepteno]]<math>\mathsf{ \xrightarrow [K_2Cr_2O_7]{[O]}\, }</math>[[Dosiero:2-Heptanone 3D.png|100px|heptanono]]
|}
</center>
{{Div col end}}

== Literaturo ==
* [https://www.chemsrc.com/en/cas/592-77-8_1191696.html Chemsrc]
* [https://books.google.com.br/books?id=P2ykHQi6RvMC&pg=PA75&dq=1-hepten&hl=en&sa=X&ved=0ahUKEwivpOfb5ZzoAhV1GLkGHcx-CG0Q6AEIOTAC#v=onepage&q=1-hepten&f=false Turmeric: The genus Curcuma]
* [https://books.google.com.br/books?id=csZsOx2y-gIC&pg=PT25&dq=1-heptene&hl=en&sa=X&ved=0ahUKEwiesNmN55zoAhWHK7kGHaZADc4Q6AEIRTAD#v=onepage&q=1-heptene&f=false Handbook of Engineering and Specialty Thermoplastics]
* [https://books.google.com.br/books?id=wEpjDwAAQBAJ&pg=PA71&dq=1-heptene&hl=en&sa=X&ved=0ahUKEwiesNmN55zoAhWHK7kGHaZADc4Q6AEIUzAF#v=onepage&q=1-heptene&f=false Energy for Propulsion: A Sustainable Technologies Approach]
* [https://books.google.com.br/books?id=6W_CAgAAQBAJ&pg=PA28&dq=1-heptene&hl=en&sa=X&ved=0ahUKEwiesNmN55zoAhWHK7kGHaZADc4Q6AEIejAJ#v=onepage&q=1-heptene&f=false Organic Chemistry, Aliphatic Compounds]
* [https://books.google.com.br/books?id=vpkwhaAjldUC&pg=PA39&dq=heptene+prunus+armeniaca&hl=en&sa=X&ved=0ahUKEwjd8cSJ6pzoAhVFDrkGHZqxCXYQ6AEILzAB#v=onepage&q=heptene&f=false Encyclopedia of Traditional Chinese Medicines]
* [https://books.google.com.br/books?id=53aISwYrX80C&pg=PA142&dq=heptene+aromatic&hl=en&sa=X&ved=0ahUKEwiawOvv55zoAhUvJrkGHTHhCj0Q6AEIKTAA#v=onepage&q=heptene%20aromatic&f=false Fundamentals of Turfgrass and Agricultural Chemistry]
* [https://books.google.com.br/books?id=_R0_oIamoUQC&pg=PA345&dq=heptene+alkene&hl=en&sa=X&ved=0ahUKEwjxsJGV6JzoAhU-J7kGHer1Da8Q6AEIMzAB#v=onepage&q=heptene%20alkene&f=false Catalysis of Organic Reactions]

== Vidu ankaŭ ==
* [[Heptano]]
* [[Hidrokarbonido]]j

== Referencoj ==
{{Referencoj|3}}
{{Projektoj}}

{{Prikemiaj temoj}}

[[Kategorio:Hidrokarbonidoj]]
[[Kategorio:Alkenoj]]