Kazi Nazrul Islam
Kazi Nazrul ISLAM (bengallingve কাজী নজরূল ইসলাম; naskiĝis la 24-an de majo 1899 en vilaĝo Ĉurulia; mortis la 29-an de aŭgusto 1976 en Dhako) estis unu el la plej gravaj modernaj poetoj bengalaj kun fajra kaj tragike tranĉita vivo. Kvankam multe malpli konata internacie ol Rabindranath Tagore, li estas samtiom respektata, kaj tiomgrade influis la bengalan spiriton kiel tiu lasta. Li estis kromnomita la "ribel-poeto", kaj honorita kiel "nacia poeto" kiam ekestis Bangladeŝo.
Li estis poeto, gazetisto, politika aktivulo, muzikisto, ankaŭ en kinarto li krome aktoris kaj reĝisoris.
La plej furoran parton de sia verkaro konsistigas la pli ol 2000 kanzonoj, kiujn li verkis kaj enmuzikigis, kaj 1000 el inter ili li kantis kaj surdiskigis mem. Tiuj daŭre estas kantataj kaj registataj de dekoj inter la plej elstaraj bangalaj kantistinoj kaj kantistoj, kaj konsistigas eĉ apartan muzikan genron bengalan: la nazrul-gîti!
Lia poezio, kun ties vibraj ritmoj kaj senrespektaj temoj sentigas efektan kontraston kontraŭ tiuj de Tagore (kvankam li admiris kaj respektis la maljunan poeton, kiu mem tre aprezis la junan, kaj kiam tiu estis malliberigita dediĉis subtene verkon al li). Li uzis temojn kaj vortaron ankoraŭ neniam uzata en la bengala poezio antaŭ li. Per beletro, gazetado, kaj politikado, li oponis al la fremda rego (tiu de Britio super Hindio) kaj koloniismo, sed ankaŭ al religia ŝovinismo kaj religia fundamentalismo (kvankam islamano, li edziĝis la 24-an de aprilo 1924 hinduan virinon el brahmana familio: Promila Devi). Ankaŭ la de li uzataj formoj estis Hindi-tipike sinkretismaj : Li uzis sanksritajn kaj arabajn versojn tiom bone kaj facile kiom tradicie bengalajn, li aludis je hinduaj mitoj tiombone kiom persaj poeziaj temoj, kaj instigoj naskitaj de la Rusa Revolucio de 1917
Vivo: Male al Tagore (kiu naskiĝis en riĉega kaj klerega familio) li naskis en malriĉa familio, lia patro zorgis vilaĝan moskeon, kaj pro ties morto Nazrul devis ĉesi frue studon, kaj anstataui lin eĉ infane. Nur feliĉaj hazardoj poste igis lin koni verkistojn kaj ebligis lin repreni siajn studojn kaj efektivigi siajn literarajn talentojn. Do facile kompreneblas kiel li iĝis la voĉo de la subpremitoj. Dum la Unua mondmilito li dungiĝis en la brita armeo, sed nur restis dujare garnizone en Karaĉio, kie li povis lerni la persan, praktikis muzikon, kaj li komencis sian literaran karieron. <plenigota>
En 1942 li malsaniĝis abrupte perdis la parolon kaj memoron kaj malgraŭ ĉiuj medicinaj klopodoj neniam resaniĝis, dum 34 jaroj li restis tia ĝis li mortis la 29-an de aŭguto 1976 en la „instituto por universitata medicina esploro“ de Dhako. Lia vartistino dum liaj lastaj jaroj memoras: "li kutimis rideti, kiam oni montris al li bildoj pri lia edzino aŭ pri junaĝo. Se oni oni aŭdigis lin liajn de li kantitajn kaj sudiskigitajn poemoj aŭ se kantisto venis kanti ilin, li ekploris. Li ŝatis bonbonojn kaj aŭskulti muzikon."
Lia estas mesaĝo pri liberigo, universala frateco, kuraĝo kaj digneco al ĉiuj tra la mondo.
Li foje diris: "Kvankam mi naskis en ĉi lando kaj ĉi socio, mi ne opinias ke mi apartenas nur al ĉi lando aŭ ĉi socio, sed al tuta mondo."
Listo de verkoj
- Romanoj:
- Bandhan Hara (libera el ligoj), 1927
- Mrityukshuda (malsato al morto), 1930
- Kuhelika (mistero), novel, 1931
- Novelaroj:
- Byathar Dan (donacante la suferon)
- Rikter Bedan (aflikto de la senhavuloj), 1925
- Shiulimala (La girlando de Ŝiuli), 1931
Kaj kiam li esti en malliberejo li verkis tiun ĉi poemon:
- "Se ni sidas katenitaj
- Sciu vi ke tio estas ruzo
- Cele pli boni la katenojn rompi
- Vi kredas nin enŝlosigintaj
- En karcerojn de viaj malliberejoj
- Sed niaj koroj ŝtele
- komplotas nian liberigon
- Ni estas malliberigitaj ĉi tie fratoj
- por ke finiĝu la katenteroro
- Tion mi diras plenvere al vi ĉiuj
- Tiujn piedoj niaj, kiujn oni nin ligis
- Estas nenio ajn ol la militilo
- Kiu frakasos la katenojn de l'popolo!"
Eksteraj ligoj
- oficiala retejo pri li (angle)
- alia (france)
- poemoj rete legeblaj
- liaj kanzonoj rete aŭdeblaj
- rete legebla en Esperanto: tri poemoj, inter ili : ŝtelistoj kaj rabistojŜablono:LigoElstara