Vidi fonton por Militoj de nacia liberigo

'''Militoj de nacia liberigo''' aŭ '''naciliberigaj revolucioj''' estas konflikto luktataj de [[nacio]]j por akiri [[sendependeco]]n. La termino estas uzata kongrue kun [[milito]]j luktataj kontraŭ eksterlandaj povoj (aŭ almenaŭ tiuj perceptitaj kiel eksterlandaj) por establi separatajn [[suverena ŝtato|suverenajn ŝtatojn]] por la ribela nacieco. El diferenca vidpunkto, tiaj militoj estas nomataj [[insurekcio]]j, [[ribelo]]j, aŭ [[Milito de sendependiĝo|militoj de sendependiĝo]].<ref name="mtw">Rubinstein, Alvin Z. (1990). [https://archive.org/details/moscowsthirdworl00rubi/page/80/mode/2up Moscow's Third World Strategy.] Princeton University Press. p. 80. ISBN 0-691-07790-8.</ref> [[Gerilo|gerilaj]] aŭ [[Nesimetria milito|nesimetriaj militoj]] estas terminoj ofte uzataj de grupoj konsiderataj kiel naciaj [[Liberiga movado|liberigaj movadoj]], ofte kun subteno de aliaj ŝtatoj.

La termino "militoj de nacia liberigo" estas plej ofte uzata por tiuj luktataj dum la movado de [[malkoloniigo]]. Ĉar tiuj estis okazintaj ĉefe en la [[tria mondo]] kontraŭ potencoj de Okcidento kaj ties ekonomia influo kaj kiel grava aspekto de la [[Malvarma Milito]], la propra frazo mem estis ofte rigardita kiel partieca aŭ pejorativa.<ref name="McNamara">{{Citaĵo el gazeto|url=http://www.mtholyoke.edu/acad/intrel/pentagon4/ps3.htm|titolo=Buildup of U.S. Forces in VietNam, Statement by Secretary of Defense, Robert S. McNamara, Before the Subcommittee on Department of Defense Appropriations of the Senate Committee on Appropriations on August 4, 1965|alirdato=2010-07-16|familia nomo=McNamara|persona nomo=Robert S.|aŭtoroligilo=Robert S. McNamara|dato=1965-08-30|gazeto=Department of State Bulletin|paĝo=369}} {{Citaĵo el la reto |url=https://www.mtholyoke.edu/acad/intrel/pentagon4/ps3.htm |titolo=Arkivita kopio |alirdato=2022-10-27 |arkivurl=https://web.archive.org/web/20211127081754/https://www.mtholyoke.edu/acad/intrel/pentagon4/ps3.htm |arkivdato=2021-11-27 }}</ref> Kelkaj el tiuj militoj estis ĉu parole ĉu materiale subtenita de [[Sovetunio]], kiuj montris sin kiel [[Kontraŭimperiismo|kontraŭimperiisma]] potenco, subtenante la anstataŭon de okcident-apogitaj registaroj per lokaj [[komunista partio|komunistoj]] aŭ per aliaj kontraŭ-okcidentaj partioj.<ref name="mtw"/><ref>{{Cite book|title=The Student's Companion to Sociology|first=Chet|last=Ballard|first2=Jon|last2=Gubbay|first3=Chris|last3=Middleton|publisher=[[Wiley-Blackwell]]|year=1997|page=36|isbn=0-7567-7867-0}}</ref> Tamen, tio ne ĉiam estis garantio de soveta influo en tiuj landoj. Aldone kaj konkurence kun Sovetunio, ankaŭ la [[Popola Respubliko Ĉinio]] prezentis sin kiel modeloj de sendependigaj naciismaj disvolvigoj for de la influo de Okcidento, partikulare helpante longdaŭrajn malamikecojn pro kio ili estis rigarditaj kiel minaco por la okcidentaj potencoj, dum ili uzis siajn rimedojn por politike, ekonomie kaj milite helpi movadoj kiel en [[Vjetnamio]]. En Januaro 1961 la sovetunia ĉefministro [[Nikita Ĥruŝĉev]] promesis subtenon por la "militoj de nacia liberigo" tra la tuta mondo.<ref name="Little">{{Cite journal | first = Wendell E. | last = Little | title = Wars of National Liberation—Insurgency | journal = Air University Review | issue = Septembro–Oktobro | year = 1980 | url = http://www.airpower.maxwell.af.mil/airchronicles/aureview/1980/sep-oct/little.html | access-date = 2010-07-16 | titolo = Arkivita kopio | alirdato = 2021-04-04 | arkivurl = https://web.archive.org/web/20170113154435/http://www.airpower.maxwell.af.mil/airchronicles/aureview/1980/sep-oct/little.html | arkivdato = 2017-01-13 }} {{Webarchiv|url=https://web.archive.org/web/20170113154435/http://www.airpower.maxwell.af.mil/airchronicles/aureview/1980/sep-oct/little.html |date=2017-01-13 }} {{Citaĵo el la reto |url=http://www.airpower.maxwell.af.mil/airchronicles/aureview/1980/sep-oct/little.html |titolo=Arkivita kopio |alirdato=2021-04-04 |arkivurl=https://web.archive.org/web/20170113154435/http://www.airpower.maxwell.af.mil/airchronicles/aureview/1980/sep-oct/little.html |arkivdato=2017-01-13 }}</ref>

== Notoj ==
{{Referencoj}}

== Bibliografio ==
* {{Citaĵo el libro|url=https://books.google.com/?id=NR7mFXCB-wgC&pg=PA86|titolo=International law: a dictionary|aŭtoro=Boleslaw Adam Boczek|jaro=2005|eldoninto=Scarecrow Press|ISBN=978-0-8108-5078-1|paĝo=86}}
* {{cite book |title=Akehurst's Modern Introduction to International Law |first=Peter Autor |last=Malanczuk |publisher=Routledge |year=1997 |isbn=978-0-415-11120-1 |url-access=registration |url=https://archive.org/details/akehurstsmoderni0000mala }}
* {{Citaĵo el libro|url=https://books.google.com/?id=3PNt46aB_sYC&pg=PA41|titolo=Native vs. settler: ethnic conflict in Israel/Palestine, Northern Ireland, and South Africa|familia nomo=Mitchell|persona nomo=Thomas G.|jaro=2000|eldono=Illustrated|eldoninto=Greenwood Publishing Group|ISBN=978-0-313-31357-8}}
* {{Citaĵo el libro|url=https://books.google.com/?id=wtebWixsIdYC&pg=PA100|titolo=The Soviet Union and revolutionary warfare: principles, practices, and regional comparisons|aŭtoro=Richard H. Shultz|jaro=1988|eldoninto=Hoover Press|ISBN=978-0-8179-8711-4}}
* {{Citaĵo el libro|url=https://books.google.com/?id=MNj5hzOHIasC&pg=PA119|titolo=International law and the use of force by national liberation movements|familia nomo=Wilson|persona nomo=Heather A.|jaro=1990|eldono=Illustrated|eldoninto=Oxford University Press|ISBN=978-0-19-825662-5}}

{{Bibliotekoj}}

[[Kategorio:Malkoloniigo]]
[[Kategorio:Movadoj de nacia liberigo]]
[[Kategorio:Koloniado de Afriko]]
[[Kategorio:Marksisma terminologio]]
[[Kategorio:Militoj de sendependeco]]