WikiTrans: Malsamoj inter versioj

Aldoni ligilojn
El Vikipedio, la libera enciklopedio
Browse history interactively
[kontrolita revizio][nekontrolita versio]
← Iru al antaŭa ŝanĝoIru al sekvanta ŝanĝo →
Enhavo forigita Enhavo aldonita
VidaVikiteksto
Nuligis version 4504457 de KuboF (kontribuoj, diskutpaĝo) post ŝanĝo en la kategorio
Eckhard (diskuto | kontribuoj)
285 redaktoj
Neniu resumo de redakto
Linio 1: Linio 1:
[[Dosiero:Gramtrans_logo.png|thumb|200px|Logobildo de la firmao Gramtrans]]
[[Dosiero:Gramtrans_logo.png|thumb|200px|Logobildo de la firmao Gramtrans]]
'''WikiTrans''' estas projekto por provizi Esperanto-tradukon de la anglalingva [[Vikipedio]] plenumita de dana firmao. La WikiTrans-projekto estas esplor- kaj evoluigo-projekto de la dana lingvoteknologio-firmao ''GrammarSoft ApS'' [[Eckhard Bick]], kunlabore kun ''Syddansk Universitet'' (Suddana Universitato). La ĉefa celo de la projekto estas permesi trans-lingvan uzadon de Vikipedio-artikoloj, pere de paralela tradukita retejo.
'''WikiTrans''' provizas Esperanto-tradukon de la anglalingva [[Vikipedio]]. Ĝi estas scienca kaj aplikaĵa projekto de la dana lingvoteknologio-firmao ''GrammarSoft ApS'', gvidata de [[Eckhard Bick]], kunlabore kun [[Universitato de Suda Danio]] (''Syddansk Universitet''). La ĉefa celo de la projekto estas permesi trans-lingvan uzadon de Vikipedio-artikoloj, pere de paralela tradukita retejo.<ref name="KAEST">{{cite book|last=Bick|first=Eckhard|title=WikiTrans: La angla Vikipedio en Esperanto. En: Modernaj teknologioj por Esperanto (KAEST 2010). pp. 28-41|year=2010|publisher=Espero/E@I, Partizánske}}</ref>


Unuavice la ideo estas oferti aliron al la plej granda Vikipedio de ĉiuj - la angla, kun pli ol 3 milionoj da artikoloj - en Esperanto kaj la dana. Kvankam ambaŭ lingvoj estas inter la pli grandaj Vikipedioj, iliaj po ~ 130.000 artikoloj konsistigas nur modestan kolekton kompare al kio haveblas en la angla. Krome, la individuaj artikoloj estas ofte multe pli malgrandaj ol iliaj anglaj analogoj, malpli dense fontigitaj aŭ simple t.n. ĝermoj.
Unuavice la ideo estas oferti aliron al la plej granda Vikipedio de ĉiuj - la angla, kun pli ol 4 milionoj da artikoloj - en Esperanto kaj la dana. Kvankam ambaŭ lingvoj estas inter la pli grandaj Vikipedioj, iliaj po ~ 130.000 artikoloj konsistigas nur modestan kolekton kompare al kio haveblas en la angla. Krome, la individuaj artikoloj estas ofte multe pli malgrandaj ol iliaj anglaj analogoj, malpli dense fontigitaj aŭ simple t.n. ĝermoj.


WikiTrans tradukoj estas altkvalitaj maŝintradukoj, uzantaj regul-bazitan sistemon, GramTrans, kiu kombinas profundan lingvistikan analizon ([[kuntekstlimiga gramatiko|Constraint Grammar]]) kun kuntekstdependaj tradukreguloj. Kaj la daŭra evoluigo de la MT-sistemo kaj la fakto ke Vikipedio-artikoloj konstante estas aktualigataj, necesigas laborplanon kun regulaj ĝisdatigoj. Tiel novaj artikoloj tradukiĝas post apero, kaj malnovaj tradukoj refariĝas en intervaloj de kelkaj monatoj.
WikiTrans aŭtomate tradukas per programo bazita sur [[kuntekstlimiga gramatiko]].
WikiTrans aŭtomate tradukas per programo bazita sur [[kuntekstlimiga gramatiko]].

En la tradukita materialo de la WikiTrans-retejo (epo.wikitrans.net por Esperanto), eblas paralele serĉi kaj la esperantan kaj la anglan kapvortojn. Aldone, la Lucene-bazita serĉinterfaco kapablas trovi - kaj ordigi - plentekstajn trafojn, ilustrante ilin per teksteroj. Disambiguado de plurobla kapvorto estas kromefiko de tio, kaj ne necesas plusendo-paĝoj por sekundaraj aŭ sinonimaj esprimoj, kiujn plejparte facile trovas kaj religas jam la normala serĉilo.

==Historio==
Post la nasko de la maŝintraduka sistemo GramTrans en 2006/2007 kaj ĝia adapto al Vikipediaj taskoj en 2009, la unua fazo de la WikiTrans-projekto okupiĝis pri la Esperanto-tradukado de la 100.000 plej ofte uzataj anglalingvaj artikoloj, kaj la unua tradukorondo kompletiĝis la 15-an de marto 2010. La dua fazo, celanta vastigi la unuan tradukrondon al 3 milionoj da artikoloj, finiĝis en decembro 2010. En 2011 la ĝemela angla-dana sistemo estis adaptita al Wikipediaj tekstoj, sed la tasko - kredeble pli malfacila ol por Esperanto - ne ankoraŭ atingis sufiĉan nivelon por oficiala lanĉo de dana WikiTrans. En 2012 la fokuso denove estis sur la esperanta WikiTrans, kaj donaco de [[ESF]] (Esperanto Studies Foundation) permesis krei multkernan plurkomputilon, kun 32 kernoj, kiu 10-obligis la antaŭan tradukrapidecon, permesante regulajn aktualigojn kaj retradukojn. WikiTrans estis prezentitaj en pluraj sciencaj forumoj, inter alie la [[NoDaLiDa]] kaj [[KAEST]] konferencoj.<ref name="nodalida">{{Cite journal | last1 =Bick| first1 =E.| title = WikiTrans, The English Wikipedia in Esperanto. In: Proceedings of NODALIDA 2011 (Riga, Latvio)| journal =NEALT Proceedings Series| volume =14| issue =| pages =8.16| month =| year =2011| doi =| PMID =}}</ref>

==Reviziado de WikiTrans-artikoloj por la originala esperanta Vikipedio==
Eblas revizii WikiTrans-artikolojn kaj transpreni ilin en la originalan esperantan Vikipedion. Depende de la grandeco de la artikolo, temas pri kelkminuta aŭ duonhora laboro. Simple iru al http://gramtrans.com/editor/, entajpu (aŭ enkopiu) la URL de la angla artikolo kiun vi volas traduki, elektu "English-to-Esperanto (VISL)", kaj premu "Fetch".
[[Dosiero:Wikitrans howto url.png|600px|centra]]

<br/>
Tio gvidas vin al revizia interfaco, kie vi povas kontroli, kaj se necese korekti, la aŭtomatan tradukon.
[[Dosiero:Wikitrans howto revizio.png|800px|centra]]

<br/>
Kiam kontenta, rulu al la fino de la paĝo kaj elektu "Show in Wikimedia format".
[[Dosiero:Wikitrans howto postactions.png|300px|centra]]

<br/>
Kopiu la enhavon de tiu paĝo per CTRL-a CTRL-c, kaj enmetu ĝin (CTRL-v) en kreopaĝon de la origina Vikipedio.
[[Dosiero:Wikitrans howto wikiformat.png|600px|centra]]

<br/>
Se vi ne jam malfermis tian, vi serĉu la (ankoraŭ neekzistantan) esperantan titolon en la esperanta Vikipedio, kaj elektu "Kreu la paĝon xxx en ĉi tiu Vikio". Uzu la kontrolilojn sube de la kreopaĝo por antaŭrigardi kaj konservi vian artikolon.

La GramTrans Reviziilo mem rekonas ke temas pri Vikipedio-artikolo kaj rekreas Vikisintakson el la reviziita traduko, uzante la <S1>...</S1>, <S2>...</S2> ktp. markojn kiujn vi vidas dum reviziado. Do nur movu, ne forigu ilin, krom se vi ankaŭ forigas la markitan enhavon. La Reviziilo ankaŭ klopodas trakti interartikolajn ligoj, ŝablonojn kaj referencojn, sed tio estas tre komplika afero, kaj povas misfunkcii, interalie kie ne ekzistas esperanta ŝablono ekvivalenta al la angla. Vi do prefere riparu aŭ forigu misfunkciantajn aŭ ne-ekzistantajn ŝablonojn kaj ligojn antaŭ ol aktivigi la tradukitan artikolon.


==Tuja dumkonekta traduko==
==Tuja dumkonekta traduko==
WikiTrans proponas jam tradukitajn artikolojn (1,5 milionoj je 23a de aŭgusto 2010). Ligiloj el la paĝoj ĉu sendas al jam tradukitaj paĝoj ĉu estigas dumkonektan tujan tradukon fare de la tradukmaŝino. Dum foliumado post kelkaj dumkonektaj tradukpetoj la maŝino ne plu liveras tradukojn, konsiderante ke temas pri senpaga servo, kiu tamen kostas servilajn rimedojn.
WikiTrans disponigas ĉiujn anglajn artikolojn en preta traduko, sed povas foje ekzisti ligiloj al tre novaj paĝoj ankoraŭ ne kaptitaj de la tradukripeta intervalo. En tiu kazo WikiTrans kreas vivan tradukon post kelkaj sekundoj. En plej malbonŝanca kazo, dum tia foliumado kun pluraj dumkonektaj tradukpetoj, la maŝino ne plu liveras tradukojn, konsiderante ke temas pri senpaga servo, kiu tamen kostas servilajn rimedojn.


{| class="wikitable"
{| class="wikitable"
Linio 30: Linio 57:


==Wikilingue ==
==Wikilingue ==
Simila al projekto WikiTrans estas projekto [[Wikilingue]] (Wikilingue.com Beta, 2010) kiu proponas kolekton da vikipediaj artikoloj aŭtomate tradukitaj de kelkaj iberiaj lingvoj kaj el la franca al la samaj kaj al Esperanto.
Simila al projekto WikiTrans estas projekto [[Wikilingue]] (Wikilingue.com Beta, 2010) kiu proponas kolekton da vikipediaj artikoloj aŭtomate tradukitaj de kelkaj iberiaj lingvoj kaj el la franca al la samaj kaj al Esperanto. '

== References ==
<references/>


== Eksteraj ligiloj ==
== Eksteraj ligiloj ==
Linio 38: Linio 68:
* [http://www.wikilingue.com/ Wikilingue], alia projekto por aŭtomate traduki Vikipedion - el la hispana -
* [http://www.wikilingue.com/ Wikilingue], alia projekto por aŭtomate traduki Vikipedion - el la hispana -


=== Diskutoj pri WikiTrans ===
== Diskutoj pri WikiTrans ==
* [http://www.ipernity.com/blog/37943/248693 Esperanta Vikipedio kun pli ol 450.000 artikoloj] (en ipernitia blogo de [http://www.ipernity.com/home/bernardo Bernardo])
* [http://www.ipernity.com/blog/37943/248693 Esperanta Vikipedio kun pli ol 450.000 artikoloj] (en ipernitia blogo de [http://www.ipernity.com/home/bernardo Bernardo])
* [http://www.ipernity.com/blog/32858/249760 Revolucio en Vikipedia laboro] (en ipernitia blogo de [[Zlatko Tišljar]] )
* [http://www.ipernity.com/blog/32858/249760 Revolucio en Vikipedia laboro] (en ipernitia blogo de [[Zlatko Tišljar]] )

Kiel registrite je 17:46, 4 feb. 2013

Logobildo de la firmao Gramtrans

WikiTrans provizas Esperanto-tradukon de la anglalingva Vikipedio. Ĝi estas scienca kaj aplikaĵa projekto de la dana lingvoteknologio-firmao GrammarSoft ApS, gvidata de Eckhard Bick, kunlabore kun Universitato de Suda Danio (Syddansk Universitet). La ĉefa celo de la projekto estas permesi trans-lingvan uzadon de Vikipedio-artikoloj, pere de paralela tradukita retejo.[1]

Unuavice la ideo estas oferti aliron al la plej granda Vikipedio de ĉiuj - la angla, kun pli ol 4 milionoj da artikoloj - en Esperanto kaj la dana. Kvankam ambaŭ lingvoj estas inter la pli grandaj Vikipedioj, iliaj po ~ 130.000 artikoloj konsistigas nur modestan kolekton kompare al kio haveblas en la angla. Krome, la individuaj artikoloj estas ofte multe pli malgrandaj ol iliaj anglaj analogoj, malpli dense fontigitaj aŭ simple t.n. ĝermoj.

WikiTrans tradukoj estas altkvalitaj maŝintradukoj, uzantaj regul-bazitan sistemon, GramTrans, kiu kombinas profundan lingvistikan analizon (Constraint Grammar) kun kuntekstdependaj tradukreguloj. Kaj la daŭra evoluigo de la MT-sistemo kaj la fakto ke Vikipedio-artikoloj konstante estas aktualigataj, necesigas laborplanon kun regulaj ĝisdatigoj. Tiel novaj artikoloj tradukiĝas post apero, kaj malnovaj tradukoj refariĝas en intervaloj de kelkaj monatoj. WikiTrans aŭtomate tradukas per programo bazita sur kuntekstlimiga gramatiko.

En la tradukita materialo de la WikiTrans-retejo (epo.wikitrans.net por Esperanto), eblas paralele serĉi kaj la esperantan kaj la anglan kapvortojn. Aldone, la Lucene-bazita serĉinterfaco kapablas trovi - kaj ordigi - plentekstajn trafojn, ilustrante ilin per teksteroj. Disambiguado de plurobla kapvorto estas kromefiko de tio, kaj ne necesas plusendo-paĝoj por sekundaraj aŭ sinonimaj esprimoj, kiujn plejparte facile trovas kaj religas jam la normala serĉilo.

Historio

Post la nasko de la maŝintraduka sistemo GramTrans en 2006/2007 kaj ĝia adapto al Vikipediaj taskoj en 2009, la unua fazo de la WikiTrans-projekto okupiĝis pri la Esperanto-tradukado de la 100.000 plej ofte uzataj anglalingvaj artikoloj, kaj la unua tradukorondo kompletiĝis la 15-an de marto 2010. La dua fazo, celanta vastigi la unuan tradukrondon al 3 milionoj da artikoloj, finiĝis en decembro 2010. En 2011 la ĝemela angla-dana sistemo estis adaptita al Wikipediaj tekstoj, sed la tasko - kredeble pli malfacila ol por Esperanto - ne ankoraŭ atingis sufiĉan nivelon por oficiala lanĉo de dana WikiTrans. En 2012 la fokuso denove estis sur la esperanta WikiTrans, kaj donaco de ESF (Esperanto Studies Foundation) permesis krei multkernan plurkomputilon, kun 32 kernoj, kiu 10-obligis la antaŭan tradukrapidecon, permesante regulajn aktualigojn kaj retradukojn. WikiTrans estis prezentitaj en pluraj sciencaj forumoj, inter alie la NoDaLiDa kaj KAEST konferencoj.[2]

Reviziado de WikiTrans-artikoloj por la originala esperanta Vikipedio

Eblas revizii WikiTrans-artikolojn kaj transpreni ilin en la originalan esperantan Vikipedion. Depende de la grandeco de la artikolo, temas pri kelkminuta aŭ duonhora laboro. Simple iru al http://gramtrans.com/editor/, entajpu (aŭ enkopiu) la URL de la angla artikolo kiun vi volas traduki, elektu "English-to-Esperanto (VISL)", kaj premu "Fetch".


Tio gvidas vin al revizia interfaco, kie vi povas kontroli, kaj se necese korekti, la aŭtomatan tradukon.


Kiam kontenta, rulu al la fino de la paĝo kaj elektu "Show in Wikimedia format".


Kopiu la enhavon de tiu paĝo per CTRL-a CTRL-c, kaj enmetu ĝin (CTRL-v) en kreopaĝon de la origina Vikipedio.


Se vi ne jam malfermis tian, vi serĉu la (ankoraŭ neekzistantan) esperantan titolon en la esperanta Vikipedio, kaj elektu "Kreu la paĝon xxx en ĉi tiu Vikio". Uzu la kontrolilojn sube de la kreopaĝo por antaŭrigardi kaj konservi vian artikolon.

La GramTrans Reviziilo mem rekonas ke temas pri Vikipedio-artikolo kaj rekreas Vikisintakson el la reviziita traduko, uzante la <S1>...</S1>, <S2>...</S2> ktp. markojn kiujn vi vidas dum reviziado. Do nur movu, ne forigu ilin, krom se vi ankaŭ forigas la markitan enhavon. La Reviziilo ankaŭ klopodas trakti interartikolajn ligoj, ŝablonojn kaj referencojn, sed tio estas tre komplika afero, kaj povas misfunkcii, interalie kie ne ekzistas esperanta ŝablono ekvivalenta al la angla. Vi do prefere riparu aŭ forigu misfunkciantajn aŭ ne-ekzistantajn ŝablonojn kaj ligojn antaŭ ol aktivigi la tradukitan artikolon.

Tuja dumkonekta traduko

WikiTrans disponigas ĉiujn anglajn artikolojn en preta traduko, sed povas foje ekzisti ligiloj al tre novaj paĝoj ankoraŭ ne kaptitaj de la tradukripeta intervalo. En tiu kazo WikiTrans kreas vivan tradukon post kelkaj sekundoj. En plej malbonŝanca kazo, dum tia foliumado kun pluraj dumkonektaj tradukpetoj, la maŝino ne plu liveras tradukojn, konsiderante ke temas pri senpaga servo, kiu tamen kostas servilajn rimedojn.

URL-o ĉe jam tradukitaj artikoloj http://epo.wikitrans.net/

<Esperanta titolo>?<3litera kodo de la fontlingvo>=<Originala titolo>

URL-o ĉe dumkonekte tradukitaj paĝoj http://gramtrans.com/gt/url/result-style.php?pair=

<3litera kodo de la fontlingvo>2epo&url=
<enkodigita URL-o de la originala paĝo>

URL-o al vikikodo de dumkonekte tradukitaj paĝoj http://gramtrans.com/gt/url/mediawiki.php?pair=<lingvoparo>&lang=<projektokodo>&title=<alilingva titolo>


kie la enigendaj parametroj estas

  • pair: La farenda traduko, kutime eng2epo (=angla al Esperanto)
  • lang: la vikipedia projekto el kiu la paĝo estu tradukita ekzemple en aŭ simple
  • title: la titolo de la tradukenda paĝo kie ĉiu spaco estu anstataŭigita de _

Wikilingue

Simila al projekto WikiTrans estas projekto Wikilingue (Wikilingue.com Beta, 2010) kiu proponas kolekton da vikipediaj artikoloj aŭtomate tradukitaj de kelkaj iberiaj lingvoj kaj el la franca al la samaj kaj al Esperanto. '

References

  1. ↑ Bick, Eckhard. (2010) WikiTrans: La angla Vikipedio en Esperanto. En: Modernaj teknologioj por Esperanto (KAEST 2010). pp. 28-41. Espero/E@I, Partizánske.
  2. ↑ (2011) “WikiTrans, The English Wikipedia in Esperanto. In: Proceedings of NODALIDA 2011 (Riga, Latvio)”, NEALT Proceedings Series 14, p. 8.16. 

Eksteraj ligiloj

Diskutoj pri WikiTrans

Elŝutita el "https://eo.wikipedia.org/w/index.php?title=WikiTrans&oldid=4909299"