Vidi fonton por Tulunidoj

{{Informkesto dinastio}}
[[Dosiero:Tulunids 893.svg|eta|dekstra|300ra|Etendo de Tulunidaj teritorioj dum Ĥumaraŭajh, en 893.]]
[[Dosiero:Kairo Ibn Tulun Moschee BW 7.jpg|eta|maldekstra|220ra|Minareto de la [[Moskeo de Ibn Tulun]], nome la plej granda ĝis nun restanta konstruaĵo el la Tulunida periodo.]]
La '''Tulunidoj''' ({{Lang-ar|الطولونيون|lit=}}, {{Lang-tr|Tulunoğulları}}) estis dinastio de [[Turkoj|turka]] deveno<ref>'' The Emergence of Muslim Rule in India: Some Historical Disconnects and Missing Links'', Tanvir Anjum, '''Islamic Studies''', Vol. 46, No. 2 (Somero 2007), 233.</ref> kaj la unua sendependa dinastio kiu regis [[Historio de Egiptio|Islaman Egiption]], same kiel multon de [[Sirio]]. Ili restis sendependaj el 868, kiam ili elrompiĝis disde la centra aŭtoritato de la [[Abasida dinastio]] kiu regis la [[Islamo|islaman]] [[kaliflando]]n, ĝis 905, kiam la Abasidoj revenigis la Tulunidajn teritoriojn sub sian kontrolon.

Fine de la 9a jarcento, interna konflikto inter Abasidoj okazigis ke la kontrolo de periferiaj areoj de la imperio estis pli kaj pli svagaj, kaj en 868 la [[Turkoj|turka]] oficiro [[Ahmad ibn Tulun]] establis sin kiel sendependa guberniestro de Egiptio. Li sekve atingis teorian aŭtonomecon disde la centra Abasida registaro. Dum lia regado (868-884) kaj dum tiuj de liaj sukcedantoj, la teritorioj de Tulunidoj estis etendigitaj ĝis inkludi la valon de la rivero [[Jordano]], same kiel [[Heĝazo]]n, [[Kipro]]n kaj [[Kreto]]n. Ahmad estis sukceditaj de sia filo Ĥumaraŭajh, kies militaj kaj diplomataj atingoj faris lin ĉefa rolulo en la politiko de Mezoriento. La Abasidoj konfirmis ties agnoskon de Tulunidoj kiel legitimaj regantoj, kaj la dinastian statuson kiel vasaloj de la [[kaliflando]]. Post la morto de Ĥumaraŭajh, lia sukcedaj [[emiro]]j estis neefikaj regantoj, kio ebligis ties [[Turkoj|turkajn]] kaj negrajn [[Sklaveco|sklavo]]-soldatojn regi la aferojn de la ŝtato. En 905, la Tulunidoj estis malkapablaj rezisti invadon fare de Abasidaj trupoj, kiuj restaŭrigis la rektan kalifan regadon en Sirio kaj Egiptio.<ref name = Britannica>"[http://www.britannica.com/eb/article-9073737/Tulunid-Dynasty Tulunid Dynasty]." ''Encyclopædia Britannica''</ref><ref name="EI1"> "Ṭūlūnids," Encyclopaedia of Islam</ref>

La periodo de Tulunidoj estis markita de ekonomiaj kaj administraj reformoj kaj ankaŭ kulturaj. Ahmad ibn Tulun ŝanĝis al sistemon de impostado kaj aliigis sin al la komerca komunumo. Li establis ankaŭ la armeon de Tulunidoj. La ĉefurbo estis translokigita el [[Fustat]] al al-Qata'i, kie la oni konstruis la faman [[Moskeo de Ibn Tulun|moskeon de Ibn Tulun]].

== Referencoj ==
{{Referencoj}}

== Bibliografio ==
* Behrens-Abouseif, Doris (1989). "[http://archnet.org/library/pubdownloader/pdf/6405/doc/DPC0530.pdf Early Islamic Architecture in Cairo] {{Webarchiv|url=https://web.archive.org/web/20090305144249/http://archnet.org/library/pubdownloader/pdf/6405/doc/DPC0530.pdf |date=2009-03-05 }}". ''In Islamic Architecture in Cairo: An Introduction''. Leiden; New York: E.J. Brill.
* Bianquis, Thierry, Guichard, Pierre et Tillier, Mathieu (eld.), ''Les débuts du monde musulman (VII<sup>e</sup>-X<sup>e</sup> siècle). De Muhammad aux dynasties autonomes'', Nouvelle Clio, Presses Universitaires de France, Paris, 2012.
* Gordon, M.S. "Ṭūlūnids ." Encyclopaedia of Islam. Eldonita de: P. Bearman, Th. Bianquis, C.E. Bosworth, E. van Donzel kaj W.P. Heinrichs. Brill, 2008. Brill rete. 4a de Majo 2008
* Haarmann, U. "Ḵh̲umārawayh b. Aḥmad b. Ṭūlūn ." Encyclopaedia of Islam. Eldonita de: P. Bearman, Th. Bianquis, C.E. Bosworth, E. van Donzel and W.P. Heinrichs. Brill, 2008. Brill rete. 4a de Majo 2008
* Hassan, Zaky M. "Aḥmad b. Ṭūlūn ." Encyclopaedia of Islam. Eldonita de: P. Bearman, Th. Bianquis, C.E. Bosworth, E. van Donzel and W.P. Heinrichs. Brill, 2008. Brill rete. 4a de Majo 2008
* "Tulunid dynasty", ''The New Encyclopædia Britannica''. (2005). [[Encyclopædia Britannica]], Incorporated. ISBN 978-1-59339-236-9
* Rapoport, Yossef. "Matrimonial Gifts in Early Islamic Egypt," ''Islamic Law and Society'', '''7''' (1): 1-36, 2000.
* Tillier, Mathieu. ''Vies des cadis de Miṣr (257/851-366/976). Extrait du Rafʿ al-iṣr ʿan quḍāt Miṣr d’Ibn Ḥağar al-ʿAsqalānī'', Institut Français d’Archéologie Orientale (Cahier des Annales Islamologiques, 24), Cairo, 2002. ISBN 2-7247-0327-8
* Tillier, Mathieu. « The Qāḍīs of Fusṭāṭ–Miṣr under the Ṭūlūnids and the Ikhshīdids: the Judiciary and Egyptian Autonomy », ''Journal of the American Oriental Society'', 131 (2011), 207-222. rete: http://halshs.archives-ouvertes.fr/IFPO/halshs-00641964/fr/ {{Webarchiv|url=https://web.archive.org/web/20111219040853/http://halshs.archives-ouvertes.fr/IFPO/halshs-00641964/fr/ |date=2011-12-19 }}

{{Projektoj}}

[[Kategorio:Eksaj landoj de Afriko]]
[[Kategorio:8-a jarcento]]
[[Kategorio:9-a jarcento]]
[[Kategorio:Dinastioj]]
[[Kategorio:Turkaj ŝtatoj]]
[[Kategorio:Historio de Egiptio]]
[[Kategorio:Historio de Islamo]]
[[Kategorio:Mezoriento]]