Protektomono

Protektomono (aŭ protekta mono, de la angla protection; "protekto") estas metodo ĉantaĝi por ricevi monpagon, kiun uzas plejparte krimaj organizaĵoj. La metodo kutime aplikiĝas al malgrandaj kvartalaj entreprenposedantoj, sed ankaŭ al privataj personoj.

La metodo baziĝas sur interkonsento inter la kompanio kaj la krimuloj, laŭ kiu la krimuloj provizos la kompanion per protektaj servoj kontraŭ alia krimo (aŭ kontraŭ si mem, en iuj kazoj) kontraŭ pago. En multaj kazoj ĝi fakte estas ĉantaĝo, ĉar la krimuloj fakte "protektas" la entreprenon de si mem, ĉar se tiu ne pagas la sponsoradan kotizon - ili mem damaĝos ĝin aŭ ĝian posedanton.

La ĉantaĝo kutime komenciĝas per amika aliro al la komerca posedanto kaj oferto por provizi al ili kontraŭvandalismajn protektajn servojn. Se la komerca posedanto rifuzas aŭ asertas, ke li ne bezonas tiajn servojn, krimuloj uzas diversajn metodojn de vandalismo aŭ perforto (kiel bruligo aŭ rabo) por timigi la komercan posedanton, kaj ili estas devigita pagi fiksan kotizon al la krimuloj, por ke la detruaj agoj ne ripetiĝu.

Kiel kun iu ajn komerca agado en la krima mondo, ĉi tiuj transakcioj ankaŭ efektivigas sub la ŝajno de malkaŝaj aŭ kaŝaj minacoj por certigi la pagon de plenaj kvantoj kaj ĝustatempe.

Plejofte, la kolekto de sponsoradaj kotizoj efektivigas per rajtigita kompanio kiel sekurecaj kompanioj, ŝajne laŭleĝe, kaj tute ne raportita al la polico. Ĉi tiu formo de "nigra" monkolektado kaj "laŭleĝaj" rimedoj nomiĝas monlavado.