Telegramo de Zimmermann
La Telegramo de Zimmermann (ankaŭ: Zimmermann-telegramo) estis malĉifrita telegramo, kiun sendis Arthur Zimmermann - germana ŝtatsekretaro pri eksteraj aferoj – la 19-an de januaro 1917 tra la germana ambasadejo en Vaŝingtono al germana komisiito en Meksiko.
En tiu telegramo, ofertis li teritorian gajnon de Meksiko malfavore je Usono, se Meksiko partoprenas la unuan mondmiliton en flanko de Germanio. La telegramon kaptis la brita sekretservo kaj malĉifris ĝin. Tiu telegramo helpis la usonan registaron konvinki la loĝantaron pri neceso de milita partopreno de Usono en la unua mondmilito. Oni publikigis la tekston en Usono, en la New York Times, la 1-an de marto, monaton post la malĉifro. Usono deklaris militon la 6-an de aprilo 1917.
Literaturo[redakti | redakti fonton]
- Barbara W. Tuchman: The Zimmermann Telegram. Ballantine Books, 1958
- William F. Friedman/Charles J. Mendelsohn: The Zimmermann Telegram of January 16, 1917 and its Cryptographic Background. War Department, Office of the Chief Signal Officer, Washington, GPO, 1938
- Martin Nassua: ‚Gemeinsame Kriegführung, gemeinsamer Friedensschluss‘: Das Zimmermann-Telegramm vom 13. Januar 1917 und der Eintritt der USA in den 1. Weltkrieg. Frankfurt am Main: Verlag Peter Lang GmbH, 1992