Uzanto:SFPC48/provejo
| SFPC48/provejo | |
|---|---|
| Administrado | |
| Demografio | |
| Geografio | |
Obano estas eleganta defenda turo situanta ĉirkaŭ 2 km norde de Luna meze de la riverebenaĵo Arba de Biel kaj proksime al ĝia kunfluo kun la intermonto, kiu venas malsupren de Júnez. Tiu ĉi kastelo ne sidas sur eskarpo, sed sur plata tero, preskaŭ ĉe la nivelo de la fluejo. Nuntempe ĝi ŝajnas malhavi muritan kunmetaĵon. [1]
La kastelo Obano situas en la dezerta areo de la sama nomo, de kie ĝi regas la valo de la rivero Arba de Biel, proksimume du kilometrojn de la urbo Luna, en la regiono Cinco Villas de la provinco de Zaragozo. [2]
Por atingi la turon Obano oni devas preni la unuan dekstran vojon lasante la urbon Luna, en la direkto de El Frago kaj Biel, proksimume 500 m de la lastaj domoj, poste preterpasante la ĉirkaŭaĵon de la ermitejo La Misericordia.
Historio[redakti | redakti fonton]
Estas nuntempe konate, ke la originoj de la loĝloko de Obano devenas de romia tempo, kaj ke ĝi havis daŭre loĝantojn dum la islama periodo, ĉar pluraj fragmentoj de romia kaj islama ceramiko estis trovitaj. La fino de la vilaĝo en la 15-a jarcento ankaŭ estis konfirmita arkeologie, kiel indikite per skribaj fontoj. [3]
Ĉe la piedo de la kastelo staris la urbo Obano, kiu pere de popolĉartoj donitaj de reĝo Sancho Ramírez iĝis relativa graveco, ĉar ĝiaj loĝantoj ekhavis propran muelejon kaj la loko havis malgrandan ĉirkaŭaĵon murigitan, de kiu nenio restas hodiaŭ. [4]
Obano estas kastelo starigita en la tempo de la reĝo Sancho Ramírez kaj ĝi aperas dokumentita en 1086. Ĝia misio estis kontroli kaj kapti la enirpermesilon inter Ejea de los Caballeros kaj Huesca. [1]
La kastelo Obano apartenis en 1167 al la templanaj kavaliroj. [5]
En la 10-a jarcento, du jarcentojn post la islama invado de la Ibera Duoninsulo, la Reĝlando de Pamplono kaj la Graflando de Aragono estis malgrandaj teritorioj minacataj de Al-Andalus. Por defendi ĝiajn limojn kun la saracenoj, multaj fortikaĵoj estis konstruitaj, kaj aliaj estis utiligitaj kaj modifitaj post lia konkero al la maŭroj. [2]
En la 11-a jarcento, la Reĝlando de Aragono, post sia rekonkera antaŭeniĝo al la sudo en la lasta kvarono de ĉi tiu jarcento, fortikigis sian sudan limon por certigi la kontrolon de la teroj gajnitaj al la islamanoj. Dum tiu epoko novaj kasteloj kaj defendaj turoj multiĝus ĉie en la areo.
La limkasteloj de Aragono estis ĝenerale malgrandaj kaj konstruitaj ĉe strategiaj punktoj, defendante aliron al valoj, urboj, rivertransirejoj kaj gravaj komunikadvojoj. Ili estis limigitaj al malgranda murita kunmetaĵo, el kiu eliris svelta turo, ĝenerale akompanita de ĝia romanika preĝejo, kiel tradicie oni faris tiam en la aragonaj kasteloj de kristana origino.
La reĝo Sancho Ramírez, (1042-1094) estis profunde religia kaj armea, kaj havis sufiĉan ekonomian povon por konstrui kastelojn kaj fortikaĵojn, ĉar krom ŝarĝi islamajn reĝlandojn per mono aŭ valoraj produktoj, li enspezis impostojn por la trapaso de varoj en ĝiaj pireneaj landlimoj.
La nuna regiono Kvin Vilaĝoj, en la provinco Zaragozo, estis landlima teritorio inter maŭroj kaj kristanoj inter la 10-a kaj la unuaj jaroj el la 12-a jarcento, hodiaŭ konservas plurajn el tiuj limkasteloj. Kelkaj estas en ruinoj, aliaj estis transformitaj de sia origina mezepoka fabriko kaj aliaj malaperis. Fortikigitaj placoj kiel Ballesta, Biel, Biota, Hispaniés, Luesia, Obano, Sibirana, Sos, Uncastillo, Villaverde aŭ Yéquera, inter aliaj, formis parton de la fortika limdefendo aŭ aragona Ekstremaduro kun la islamaj teritorioj de Al-Andalus.
Priskribo[redakti | redakti fonton]
La alteco de la turo Obano estas ĉirkaŭ 16 m kaj interne ĝia planto havas areon de ĉirkaŭ 15 kvadrataj metroj. [1]
Kiel la resto de la fortikaĵoj starigitaj en la tempo de reĝo Sancho Ramírez inter 1070 kaj 1090, ĝi estas konstruita el ŝtono prilaborita nur per fortaj ĉiziloj. Tiuj ĉi fortikaĵoj faritaj de lokaj konstruistoj kun teknikoj lernitaj de la mezeŭropanoj havis la proprecon havi kontinuan eŝafodon sur la supra parto de ili. La kadalso estis alirita tra du bone videblaj plataj lintelmalfermaĵoj, situantaj sur la nordaj kaj sudaj flankoj de la 5-a etaĝo.
La plafonoj kaj plankoj estis faritaj el ligno kaj tial malaperis. Oni ankoraŭ povas vidi la strukturojn kaj korbelojn, sur kiuj ili estis apogitaj. [6]
La pordo de la kastelo, situanta ĉe alteco kiel kutime por sia plej bona defendo, malfermiĝas suden sur la 2-a etaĝo, kun lintelo ekstere kaj kun malgranda ligna balkono. Du malgrandaj malfermaĵoj en ĝia orienta kanvaso (3-a kaj 4-a etaĝoj) kaj unu en la sudo kun monolita duonronda, super la pordo, (tria etaĝo) kompletigas ĝiajn "fenestrojn" al la ekstero.
La stranga aspekto de la krenelita finpoluro ŝuldiĝas al la malapero de la ligna tegmento, kiu kronis ĝin. La "U" formaj truoj, kiuj simulas krenelojn estis la malfermaĵoj de la falsa aŭ postlasita.
Interne, la turo estas organizita en kvin etaĝoj. La malsupra leviĝas sur solida kelo kaj sur sillarŝtona deklivo. Al ĝi mankas fenestroj kaj estis destinita, kiel kutime, por stokado.
Origine la kastelo estis akompanita de sia romanika preĝejo, tiu de Santo Tomás de Obano, de la 11-a kaj 12-a jarcentoj, de kiu nenio konserviĝis. [2]
Vidu ankaŭ[redakti | redakti fonton]
- Aragona regioneto Kvin Vilaĝoj. [7]
Referencoj[redakti | redakti fonton]
- ↑ 1,0 1,1 1,2 Aragono romanika: kastelo Obano. http://www.romanicoaragones.com/fortificaciones/15-Obano1.htm
- ↑ 2,0 2,1 2,2 Monumentalnet: kastelo Obano. https://www.monumentalnet.org/monumento.php?r=Z-CAS-033&n=Castillo+de+Obano
- ↑ ARCA: kastelo Obano. https://castillosenaragon.es/castillo-de-obano/
- ↑ VilladeSos: kastelo Obano. https://villadesosdelreycatolico.blogspot.com/2017/09/ruta-de-los-castillos-castillo-de-obano.html?m=1
- ↑ Hispanaj kasteloj: Obano. https://www.castillosdeespaña.es/es/content/obano-torre-de
- ↑ Artmedieval: kastelo Obano. http://www.artmedieval.net/castella/Espanya/Arago/castell%20Obano.htm
- ↑ Aragona regioneto Kvin Vilaĝoj. https://www.aragoneria.com/aragon/comarcas/comarca-cinco-villas.pdf
Eksteraj ligiloj[redakti | redakti fonton]
- Cinco Villas: kastelo Obano. https://www.cincovillas.com/el-castillo-de-obano-en-una-noche-estrellada/
- Kasteloj el Luna - https://www.youtube.com/watch?v=ZaAMWHV6r64