Kromistoj
 | ||
|---|---|---|
 | ||
| Biologia klasado | ||
| ||
Aliaj Vikimediaj projektoj
| ||
En biologio, la Kromistoj[1] (latine Chrōmista) estas regno de eŭkariotoj.[2]
Priskribo[redakti | redakti fonton]
La kromistoj estas klado de tiuj eŭkariotoj, kies plastidoj (fotosintezaj organetoj) enhavas klorofilon c, kune kun aliaj eŭkariotoj evolue parencaj al tiuj. La kapablo de fotosintezo perdiĝis multfoje dum la evoluo de tiu klado; tial, multaj kromistoj fakte ne havas fotosintezajn organetojn.
La praa kromisto akiris la kapablon fotosintezi per enkorpigo (endosimbiozo) de rodofito (ruĝalgo): la kromista plastido devenas de tiu enkorpigita ruĝalga ĉelo, malsimile al la kloroplasto de plantoj (vastasence, inkluzive de rodofitoj (ruĝalgoj), klorofitoj (verdalgoj), kaj teraj plantoj), kiu devenas de enkorpigita cianobakterio.
Kromistoj povas esti unuĉelaj aŭ plurĉelaj. Interalie, la diatomoj kaj la brunalgoj estas kromistoj.
Klasifiko[redakti | redakti fonton]
Laŭ la klasifiko de Cavalier-Smith de 2018,[2] la regno Kromistoj konsistas el ok filumoj:
- Subregno Harozuloj (latine Harosa), ankaŭ konata kiel la SAR-supergrupo:
- Superfilumo Heterokontoj (latine Heterokonta), ankaŭ konata kiel Stramenopiles:
- Filumo Giruloj (latine Gyrista). Inkluzivas, interalie, diatomojn kaj brunalgojn kaj Oomicetojn.
- Filumo Bigiroj (latine Bigyra)
- Superfilumo Alveoluloj (latine Alveolata).
- Filumo Ciliuloj (latine Ciliophora)
- Filumo Miozoa. Inkluzivas interalie plasmodion kaj Toxoplasma gondii.
- Infraregno Radikuloj (latine Rhizaria):
- Superfilumo Heterokontoj (latine Heterokonta), ankaŭ konata kiel Stramenopiles:
- Subregno Hacrobia:
- Filumo Cryptista
- Filumo Haptista
Historio[redakti | redakti fonton]
La regnon Kromistoj origine difinis Thomas Cavalier-Smith en 1981.[3] La origina difino nur inkluzivis la fotosintezajn kromistojn (en la nunaj Heterokonta, Cryptista, Haptista).
Poste, genaraj analizoj pruvis, ke multaj eŭkariotoj (speciale, la alveoluloj kaj la radikuloj) estas pli parencaj al la heterokontoj ol aliaja kromistoj — alivorte, la antaŭa difino de kromistoj ne estis klado. Tial, en 2018, Cavalier-Smith pligrandigis la regnon Kromistoj, inkluzivigante tiujn nefotosintezajn eŭkariotojn.
Referencoj[redakti | redakti fonton]
- ↑ kromist/oj (esperante). Plena Ilustrita Vortaro de Esperanto 2020.
- ↑ 2,0 2,1 Cavalier-Smith, Thomas (2018). “Kingdom Chromista and its eight phyla: a new synthesis emphasising periplastid protein targeting, cytoskeletal and periplastid evolution, and ancient divergences”, Protoplasma (en) 255, p. 297–357. doi:10.1007/s00709-017-1147-3.
- ↑ Cavalier-Smith, Thomas (1981). “Eukaryote kingdoms: seven or nine?”, Biological Systems (en) 14 (3–4), p. 461–81. doi:10.1016/0303-2647(81)90050-2.