Kastela teramaso

El Vikipedio, la libera enciklopedio
Kastelo sur teramaso de Saint-Sylvain-d'Anjou, rekreo de teramaso de la 11-a jc

Kastela teramaso estas tipa defenda konstruaĵo[1] de frua Mezepoko, konsistanta el granda tera plialtigo kun ronda formo, la « teramaso ». Ekzistas pluraj formoj de starigo de tiuj konstruaĵoj, ofte erare nomataj « feŭdaj teramasoj », ili ekzistas en ĉiuj regionoj de Eŭropo.

Plej ofte la teramaso estis ĉirkaŭata de fosaĵo (kio distingas dum arkeologiaj fosadoj la kastelan teramason disde prahistoria tumulo). La supro estis okupita de fortika palisaro. Ligna fuorto estis tie konstruita kun gvatoturo simila al ĉefturo. La teramaso estas konsiderata kiel praa fortreso.

En okcidenta Eŭropo, en la 10-a jc, la karolida armeo fariĝis tro peza por respondi al la rapidaj rabatakoj de la vikingoj kaj saracenoj. Defendo organiziĝis do loke ĉirkaŭ teramasoj, rapide konstrueblaj, kaj kiu uzis malmulte kostan materialon kaj ĉie haveblajn. Iom post iom distingiĝis milita elito, kies teramaso konkretigis la aŭtoritecon. La senjoro certigis la protekton de komerca aŭ ekonomia vojo (ofte vilaĝo) kaj la teramaso fariĝis la forta elemento de la spaca organizado de la jaro 1000.

Karakteroj de kastelaj teramasoj[redakti | redakti fonton]

Kastela teramaso de La Pouëze (Maine-et-Loire)
La teramaso superanta sian kortobirdon. Loko de Saint-Sylvain-d'Anjou, rekreo de teramaso de la 11-a jc.

Datado, nomo kaj disvastiĝo de la fenomeno[redakti | redakti fonton]

La kastela sistemo de la unua feŭda epoko (fino de la 10-a jc ĝis la 12-a jc)[redakti | redakti fonton]

« La Citadelle assiégée », Commentaire d'Ezéchiel (Karolida manuskripto, 10-a jc, Nacia Biblioteko de Francio, Parizo.)

La teramaso en la arkivoj[redakti | redakti fonton]

Ekde ilia albordiĝo sur la angla grundo, la normandoj konstruis teramason (dekstre). Murtapiŝo de Bayeux, fino de la 11-a jc.

Disvastiĝo de la teramaso kaj apero de la kastelmastroj[redakti | redakti fonton]

Ĉefturo de kastelo de Gisors, konstruita sur kastela teramaso

La funkcioj de la teramaso[redakti | redakti fonton]

Loĝa kaj milita funkcioj[redakti | redakti fonton]

Vastiĝo de la bienoj kaj komerca funkcio[redakti | redakti fonton]

Denaro stampita de la vikingoj

La enĉeliĝo : konkuro inter la teramaso kaj la preĝejo[redakti | redakti fonton]

Preĝejo de Maisnières (Somme) vidata de la teramaso.
Hinda-eŭropaj tripartiaj funkcioj :oratores, milites et laboratores

Teraj senjoroj kaj posedantoj[redakti | redakti fonton]

Malapero de la kastelaj teramasoj[redakti | redakti fonton]

Malfortikeco[redakti | redakti fonton]

Sturmo al la kastela teramaso de Dinan. Murtapiŝo de Bayeux, fino de la 11-a jc.

Evoluo direkte al fortreso[redakti | redakti fonton]

Restaĵo de la teramaso kaj de la kastelo de Clough (Norda-Irlando - 13-a jc)

Minacata heredaĵo[redakti | redakti fonton]

Valorigo en arbara ĉirkaŭo, la kastelo de Olivet, kun la kortobirdo malantaŭe kaj teramaso fone.

Notoj kaj referencoj[redakti | redakti fonton]

  1. Ekzistas pli malofte atakaj aŭ sieĝaj teramasoj.

Aneksaĵoj[redakti | redakti fonton]

Vidu ankaŭ[redakti | redakti fonton]

Bibliografio[redakti | redakti fonton]

Libroj[redakti | redakti fonton]

Artikoloj[redakti | redakti fonton]

Eksteraj ligiloj[redakti | redakti fonton]