Kategorioj de la manuskriptoj de la Nova Testamento

El Vikipedio, la libera enciklopedio

La kategorioj de la manuskriptoj de la Nova Testamento dividas ĉiujn antikvajn greklingvajn manuskriptojn de la Nova Testamento (papirusojn, uncialajn manuskriptojn, minusklajn manuskriptojn, legaĵarojn, pergamenojn), en kvin grupoj, laŭ la rilatoj de ĉiu manuskripto kun la teksta tipo. Tiu kategoriigo estis enigita en 1981 de Kurt kaj Barbara Aland per la verko Der Text des Neuen Testaments.

Kategorioj[redakti | redakti fonton]

Kategotio I:
ĝi grupigas la plej antikvajn kaj sedifektajn manuskriptojn: papirusoj kaj uncialaj manuskriptoj ĝis la 4-a jarcento kaj la manuskriptoj de aleksandria teksta tipo, La manuskriptoj de tiu kategorio elstaras pro la facile solvendaj tekstaj problemoj kaj estas konsiderataj fidela reprodukto de la aŭtografoj.

Kategorio II:
temas pri ìmanuskriptoj simila al tiuj de la kategorio I, kiuj plenumas gravan rolon en la rekonstro de la aŭtografoj; sed kutime entenas eksterajn influoajn, similajn al tiuj inkluzivitaj en bizanca teksta tipo. La egiptaj manuskriptoj enkadrigas en tiu kategorio.

Kategorio III:
tiu kategorio inkluzivas manuskriptojn sufiĉe gravajn por la studo de la historio de la tekstaj tradicioj, sed ne sufiĉe por la rekonstruo de la origina teksto: kutime ili entenas sendependajn lecionojn, prezentas tekstajn familiojn eklektikajn aŭ ĉiukaze miksitaj kun karaktroj apartaj; la familio 1 kaj la familio 2 kaj la familio 13 estas ekzemplj de familioj de manuskriptoj falantaj enen de tiu kategorio.

Kategorio IV:
ĝi kuntiras manuskriptojn kiuj imitas aŭ dependas de la Manuskripto Beza (D) kaj apartenas al la tipo okcidenta teksta tipo.

Kategotio V:
ĝi inkluzivas manuskriptojn de la teksta bizanca tipo aŭ precipe de bizanca tipo.

Listigo de la grekaj manuskriptoj laŭkategorie kaj laŭjarcente[redakti | redakti fonton]

Verso du Papiruso 37
I II III IV V
150 52, 90, 104
200 32, 46, 64/67, 66, 77, 0189
250 1, 4, 5, 9, 12, 15, 20, 22, 23, 27, 28, 29, 30, 39, 40, 45, 47, 49, 53, 65, 70, 75, 80, 87, 0220 0212 48, 69
300 13, 16, 18, 37, 72, 78, 0162, 115 38, 0171
350 10, 24, 35, 01, 03 6, 8, 17, 62, 71, 81, 86, 0185 88, 058?, 0169, 0188, 0206, 0207, 0221, 0228, 0231, 0242
400 057 19, 51, 57, 82, 85, 0181, 0270 21, 50, 059, 0160, 0176, 0214, 0219
450 02 (kron evangelioj), 0254 14, 04, 016, 029, 048, 077, 0172, 0173, 0175, 0201, 0240, 0244, 0274 02 (evamgelioj), 032, 062, 068, 069, 0163, 0165 (?), 0166, 0182, 0216, 0217, 0218, 0226, 0227, 0236, 0252, 0261 05 026, 061
500 56, 071, 076, 088, 0232, 0247 54, 63, 072, 0170, 0186, 0213
550 33+58, 06, 08, 073, 081, 085, 087, 089, 091, 093 (1-a Petro), 094, 0184, 0223, 0225, 0245 2, 36, 76, 83, 84, 06, 015, 035, 040, 060, 066, 067, 070, 078, 079, 082, 086, 0143, 0147, 0159, 0187, 0198, 0208, 0222, 0237, 0241, 0251, 0260, 0266 022, 023, 024, 027, 042, 043, 064, 065, 093 (Agoj), 0246, 0253, 0265?
600 26 43, 44, 55, 083 3, 0164, 0199
650 74, 098 11, 31, 34, 79, 0102, 0108, 0111, 0204, 0275 59, 68, 096, 097, 099, 0106, 0107, 0109, 0145, 0167, 0183, 0200, 0209, 0210, 0239, 0259, 0262 73, 0103, 0104, 0211
700 42, 61, 60
750 019, 0101, 0114, 0156, 0205, 0234 41, 095, 0126, 0127, 0146, 0148, 0161, 0229, 0233, 0238, 0250, 0256 07, 047, 054?, 0116, 0134
800 044 (katolika epistoloj) 044 (krom katolikaj epistoloj)
850 33 (krom evangelioj) 010, 038, 0155, 0271, 33 (evangelioj), 892, 2464 012, 025 (krom Agoj kaj Apokalipso), 037, 050, 0122, 0128, 0130, 0131, 0132, 0150, 0269, 565 09, 011, 013, 014, 017, 018, 020, 021, 025 (Agoj, Apokalipso), 030, 031, 034, 039, 041, 045, 049, 053?, 063, 0120, 0133, 0135, 0136?, 0151, 0197, 0248, 0255, 0257, 0272, 0273?, 461
900 1841 0115, 1424 (Marko) 1424 (krom Marko), 1841
950 1739 0177, 0243?, 1739, 1891, 2329 051, 075, 0105, 0121a, 0121b, 0140, 0141, 0249, 307, 1582, 1836, 1845, 1874, 1875, 1912, 2110, 2193, 2351 028, 033, 036, 046, 052, 056, 0142, 1874, 1891
1050 1175, 1243, 2344 81, 323, 945, 1006, 1854, 1962, 2298 28, 104, 181, 323, 398, 424, 431, 436, 451, 459, 623, 700, 788, 1243, 1448, 1505, 1838, 1846, 1908, 2138, 2147, 2298, 2344, 2596? 103, 104, 181, 398, 431, 451, 459, 945, 1006, 1448, 1505, 1846, 1854, 2138, 2147, 2298
1100 256, 1735 1735, 1910 256
1150 1241 36, 610, 1611, 2050, 2127 1 (evangelioj), 36, 88, 94?, 157, 326, 330, 346, 378, 543, 826, 828, 917, 983, 1071, 1241, 1319, 1359, 1542b, 1611, 1718, 1942, 2030, 2412, 2541, 2744 1 (krom evangelioj), 180, 189, 330, 378, 610, 911, 917, 1010, 1241, 1319, 1359, 1542b?, 2127, 2541
1200 1573 1573
1250 2053, 2062 442, 579, 1292, 1852 6 (Katolikaj Epistoloj, Paŭlo), 13, 94, 180, 206, 218 (Epistoloj), 263, 365, 441, 614, 720, 915, 1398, 1563, 1641, 1852, 2374, 2492, 2516, 2542, 2718? 6 (Evangelio, Agoj), 94?, 180, 206, 218 (krom Epistoloj), 263, 365, 597, 720, 1251?, 1292, 1398, 1642, 1852, 2374, 2400, 2492?, 2516
1300 1342
1350 2427 1067, 1409, 1506, 1881 5, 209, 254, 429 (Paŭlo), 453, 621, 629, 630, 1523, 1534, 1678?, 1842, 1877, 2005, 2197, 2200, 2377 5?, 189, 209, 254, 429 (Paŭlo), 1067, 1409, 1506, 1523, 1524, 1877, 2200
1400 2495
1450 322 69, 205, 322, 467, 642, 1751, 1844, 1959, 2523, 2652 69, 181, 205, 429 (Apokapipso), 467, 642, 886, 2523, 2623, 2652?
1500 61 (Epistoloj, Apokalipso), 522, 918, 1704, 1884 61 (Evangelioj, Agoj), 522, 918, 1704
1550- 849, 2544 (Paŭlo) 2544 (krom Paŭlo)

Kritikoj al tiu ĉi sistemo de katagoriigo[redakti | redakti fonton]

Tiu maniero kategoriigi la manuskriptojn de la Nova Testamento preferas la tekstan aleksandrian tipon, forapartigante la tekstan okidentan tipon en la Kategorio IV rilate Evangeliojn kaj en la Kategorioj II/III rilate la Paŭlan Epistolojn; iuj fakuloj, tamen, opinias ke almenaŭ kelkja minusklaj manuskriptoj kaj okcidentaj tekstoj estas pli proksimaj al la originaloj tiom kiom la manuskriptoj de la kategoio I.

Iuj manuskriptoj estis klasitaj ne laŭ la reala valoro. Ekzemple, Uncialo 055 estas malpli valora pro tio ke ĝi estas komentario; 7, 89, 121, Uncialo 080, Uncialo 0100, Uncialo 0118, 0174, 0230, 0263, 0264, 0267, 0268 estas tro mallongaj por meriti klasadon; Uncialo 0144 kaj 0196 ne estas efike alireblaj; 25 male estas forigita pro ĝia diatessarona harmonio.

Vidu ankaŭ[redakti | redakti fonton]

Aliaj projektoj[redakti | redakti fonton]

Bibliografio[redakti | redakti fonton]

  • Aland, Kurt kaj Aland, Barbara. The text of the New Testament: an introduction to the critical editions and to the theory and practice of modern textual criticism. Seconda edizione rivista. Tradotta da Erroll F Rhodes. Grand Rapids, Michigan: William B Eerdmans Publishing Company, 1995. ISBN 0-8028-4098-1.
  • Ewert, David. From Ancient Tablets to Modern Translations: A General Introduction to the Bible. Grand Rapids, Michigan: The Zondervan Corporation, 1983. ISBN 0-310-45730-0