Ŝ: Malsamoj inter versioj

[nekontrolita versio]

← Iru al antaŭa ŝanĝo Iru al sekvanta ŝanĝo →

Enhavo forigita Enhavo aldonita

Enteksta

Kiel registrite je 11:48, 27 okt. 2008

Ŝ, minuskle ŝ, estas la 23-a litero de la Esperanta alfabeto. Ĝi havas sonon senvoĉan frotan postalveolan (estas senvoĉa frikativa palatalveolaro), kiun IFA-alfabete oni skribas [ʃ]. La nomo de la litero estas "ŝo".

La ĉi-suba listo montras literojn, literduopojn kaj litertriopojn, kiuj reprezentas similan sonon en aliaj lingvoj. La sonoj ne nepre estas tute samaj, sed multaj parolantoj sentas ilin samaj kiel la esperantan [ŝ]. En lingvoj, kies skribo estas neregula el la vidpunkto de parolsonoj, ekz. la angla kaj franca, la listo montras tipan skribmanieron, sed la montritaj literoj aŭ literkombinoj ne nepre ĉiam reprezentas la sonon [ŝ], kaj tiun povas reprezenti ankaŭ aliaj literoj.

sh angle
sh kaj x en latinlitera pinjina skribo de la ĉina
x eŭske
ch france
sch germane
sj nederlande
sc (antaŭ i, e) kaj sci (antaŭ a, o, u) itale
s hungare
s (antaŭ i) kaj sy (antaŭ a, e, o, u) : en latinlitera Kunrei-transskribo de la japana
sh en latinlitera Hepburn-transskribo de la japana
sz pole
ch kaj x portugale
š en latinliteraj slavaj lingvoj (krom la pola) kaj en la latva kaj litova kaj
ş turke
ș rumane (iam anstataŭigita per ş)
ш (en la cirila alfabeto)
שׁ (en la hebrea alfabeto)
ش (en la araba alfabeto)

Ŝ estas invento de Zamenhof, modifo de S. Ĝi similas la literon š uzatan en kelkaj lingvoj konataj de Zamenhof, sed havas formon propran al Esperanto, kaj tiel “neŭtralan”. Laŭ la Fundamento de Esperanto oni povas skribi la duliteraĵon sh anstataŭ la litero ŝ, kiam oni ne povas, pro teknika kialo, uzi la ĝustan literon. La nomo de la signo aldonita al s por transformi ĝin al ŝ estas, en ordinara Esperanto, ĉapelo, sed ĝi povas esti nomata ankaŭ cirkumflekso.

litero ŝ estas uzata ankaŭ en la t.n. scienca transliterado, laŭ la normo ISO 9, por reprezentanti la cirilan literon Щ.

@@ Linio 1: / Linio 1: @@
-'''Ŝ''', [[minusklo|minuskle]] '''ŝ''', estas la 23-a litero de la [[Esperanta alfabeto|Esperanto-alfabeto]], laŭ la IFA, havanta la prononcon [ʃ] kaj la nomon "ŝo".
+'''Ŝ''', [[minusklo|minuskle]] '''ŝ''', estas la 23-a litero de la [[Esperanta alfabeto]]. Ĝi havas sonon ''senvoĉan frotan postalveolan'' (estas ''senvoĉa frikativa palatalveolaro''), kiun [[IFA]]-alfabete oni skribas [ʃ]. La nomo de la litero estas "ŝo".
+La ĉi-suba listo montras literojn, literduopojn kaj litertriopojn, kiuj reprezentas similan sonon en aliaj lingvoj. La sonoj ne nepre estas tute samaj, sed multaj parolantoj sentas ilin samaj kiel la esperantan [ŝ]. En lingvoj, kies skribo estas neregula el la vidpunkto de parolsonoj, ekz. la angla kaj franca, la listo montras tipan skribmanieron, sed la montritaj literoj aŭ literkombinoj ne nepre ''ĉiam'' reprezentas la sonon [ŝ], kaj tiun povas reprezenti ankaŭ aliaj literoj.
-'''Ĝia sono''' estas reprezentata en aliaj lingvoj per:
-* '''S'''(i) : [[Kunrei|Kunrei-Transskribo]]: nur ''si'' し[ŝi]
+* '''sh''' angle
-* '''SH''' (angle), [[Hepburn|Hepburn-Transskribo]]: sha しゃ[ŝa], shi し[ŝi], shu　しゅ[ŝu], she しぇ[ŝe], sho しょ[ŝo]
+* '''sh''' kaj '''x''' en latinlitera [[pinjino|pinjina]] skribo de la ĉina
-* '''SH''' (ĉine [pinjine], krom antaŭ [i] kaj [ü]; post ĝi [&oelig;] skribiĝas "i")
+* '''x''' eŭske
-* '''X''' (ĉine [pinjine], antaŭ [i] kaj [ü])
-* '''X''' (eŭskare)
+* '''ch''' france
-* '''IX''' (katalune)
+* '''sch''' germane
-* '''CH''' (france)
+* '''sj''' nederlande
+* '''sc''' (antaŭ i, e) kaj '''sci''' (antaŭ a, o, u) itale
-* '''SJ''' (nederlande)
-* '''SCH''' (germane)
+* '''s''' hungare
+* '''s''' (antaŭ i) kaj '''sy''' (antaŭ a, e, o, u) : en latinlitera [[Kunrei|Kunrei-transskribo]] de la japana
-* '''SCI''' (itale)
+* '''sh''' en latinlitera [[Hepburn|Hepburn-transskribo]] de la japana
-* '''S''' (hungare)
+* '''sz''' pole
-* '''SY''' [[Kunrei|Kunrei-Transskribo]]: sya しゃ[ŝa], syu しゅ[ŝu], sye しぇ[ŝe], syo しょ[ŝo]
-* '''SZ''' (pole)
+* '''ch''' kaj '''x''' portugale
+* '''š''' en latinliteraj slavaj lingvoj (krom la pola) kaj en la latva kaj litova kaj
-*'''CH''' kaj '''X''' (portugallingve)
+* '''ş''' turke
-* '''Š''' (en diversaj latinliteraj slavaj lingvoj kaj ambaŭ baltaj lingvoj litova kaj latva)
-* '''Ş''' (turke)
+* '''ș''' rumane (iam anstataŭigita per '''ş''')
-* '''Ш''' (en la cirila alfabeto)
+* '''ш''' (en la cirila alfabeto)
 * '''שׁ''' (en la hebrea alfabeto)
 * '''ش''' (en la araba alfabeto)
-'''Ŝ''' atingis kune kun [[Ĉ]] al ekster [[Esperantio]]: en hispana fonemskribo ĝi povas esti uzata por montri la sonon [ts].
-'''Ŝ''' estas invento de [[L. L. Zamenhof|Zamenhof]], modifo de [[S]].
+''Ŝ'' estas invento de [[L. L. Zamenhof|Zamenhof]], modifo de [[S]]. Ĝi similas la literon š uzatan en kelkaj lingvoj konataj de Zamenhof, sed havas formon propran al Esperanto, kaj tiel “neŭtralan”. Laŭ la Fundamento de Esperanto oni povas skribi la duliteraĵon ''sh'' anstataŭ la litero ''ŝ'', kiam oni ne povas, pro teknika kialo, uzi la ĝustan literon. La nomo de la signo aldonita al ''s'' por transformi ĝin al ''ŝ'' estas, en ordinara Esperanto, ''ĉapelo'', sed ĝi povas esti nomata ankaŭ ''cirkumflekso''.
-'''Ŝ''' estas [[onomatopeo]] por la [[interjekcio]] ''ĉit!'': ''"Ŝŝ… Ĉit! Silentu!"''
-'''Ŝ''' estas uzata en standarto de traliterumo [[ISO 9]] kiel reprezentanto de cirila letero [[Щ]].
+litero '''ŝ''' estas uzata ankaŭ en la t.n. scienca transliterado, laŭ la normo [[ISO 9]], por reprezentanti la cirilan literon [[Щ]].
 [[Kategorio:Esperanta alfabeto]]