Arianismo: Malsamoj inter versioj
| [nekontrolita versio] | [nekontrolita versio] |
e roboto aldono de: th:ลัทธิเอเรียน |
|||
| Linio 1: | Linio 1: | ||
[[ |
[[Dosiero:Miniature Council of Nicaea condemned Arius (Century IV).jpg|400px|thumb|Miniaturo de la 4-a jarcento kiu ilustras la Nicean Koncilion kie Ario estis kondamnita .]] |
||
'''Arianismo''' estas parto de la [[unitarismo|unitarisma]] aŭ kontraŭtrinitarisma branĉo de [[kristanismo]] kaj floris ekde la |
|||
[[4-a jarcento]]. [[Ario]], pastro de [[Egipto]], instruis, ke [[Jesuo Kristo]] ne estas [[Dio]] sed estas supernatura kreito de Dio. Jesuo ja estas perfekta, dia, sed nek egala al Dio nek eterna (ĉar Jesuo, kiel kreito, havas ekeston). Li estas la Filo de Dio, la ''[[Logos]]'' de Dio, sed ne Dio mem. Do arianismo ne kredis al la [[Sankta Triunuo]]. |
[[4-a jarcento]]. [[Ario]], pastro de [[Egipto]], instruis, ke [[Jesuo Kristo]] ne estas [[Dio]] sed estas supernatura kreito de Dio. Jesuo ja estas perfekta, dia, sed nek egala al Dio nek eterna (ĉar Jesuo, kiel kreito, havas ekeston). Li estas la Filo de Dio, la ''[[Logos]]'' de Dio, sed ne Dio mem. Do arianismo ne kredis al la [[Sankta Triunuo]]. |
||
| Linio 8: | Linio 8: | ||
Por batali kontraŭ sia "[[herezo|hereza]]" rivalo, la katolik-ortodoksa eklezio formulis la [[Kredo Nicea|Nicean Kredon]] je [[325]] ĉe la [[Koncilio de Niceo]], sed la arianismo ne estis tute kondamnita ĝis la [[Koncilio de Konstantinopolo]] je [[381]]. [[Sankta Atanazio]] estis la ĉefa kaj la plej fama batalinto kontraŭ la arianismo. |
Por batali kontraŭ sia "[[herezo|hereza]]" rivalo, la katolik-ortodoksa eklezio formulis la [[Kredo Nicea|Nicean Kredon]] je [[325]] ĉe la [[Koncilio de Niceo]], sed la arianismo ne estis tute kondamnita ĝis la [[Koncilio de Konstantinopolo]] je [[381]]. [[Sankta Atanazio]] estis la ĉefa kaj la plej fama batalinto kontraŭ la arianismo. |
||
La reakcio kontraŭ arianismo ne nur helpis difini katolikismon, sed ankaŭ naskis [[nestorianismo |
La reakcio kontraŭ arianismo ne nur helpis difini katolikismon, sed ankaŭ naskis [[nestorianismo]]n. |
||
Post 381, la arianismo ankoraŭ daŭris, precipe ekster la [[romia imperio|imperio]] inter la [[ĝermanoj]]. Do, kiam la okcidenta imperio estis konkerita de la ĝermanoj en la [[5-a jarcento]] kaj [[Romo]] disfalis, arianismo trovis duan vivon. La [[visigotoj]] regantaj [[Iberio]]n havis arianismon oficialan. Sed la [[frankoj]] konvertis al [[ortokosismo]] (kaj, ekde 1054, al [[katolikismo]]) kaj fariĝis la ĉefa potenco inter la ĝermanoj. La arianismo forvelkis, kaj en la [[8-a jarcento]] ĝi estis mortinta. |
Post 381, la arianismo ankoraŭ daŭris, precipe ekster la [[romia imperio|imperio]] inter la [[ĝermanoj]]. Do, kiam la okcidenta imperio estis konkerita de la ĝermanoj en la [[5-a jarcento]] kaj [[Romo]] disfalis, arianismo trovis duan vivon. La [[visigotoj]] regantaj [[Iberio]]n havis arianismon oficialan. Sed la [[frankoj]] konvertis al [[ortokosismo]] (kaj, ekde 1054, al [[katolikismo]]) kaj fariĝis la ĉefa potenco inter la ĝermanoj. La arianismo forvelkis, kaj en la [[8-a jarcento]] ĝi estis mortinta. |
||
| Linio 14: | Linio 14: | ||
La ariana eklezio ludis gravan rolon por la evoluo de la [[gota lingvo]]. Ĝia episkopo [[Vulfilo]] faris gotan tradukon de la [[Biblio]], dum pli-malpli samtempe lia ortodoksa-katolika kolego [[Hieronimo]] faris [[Vulgato]]n. Partoj de la gota traduko restas en ''Codex argenteus'' aŭ la [[Arĝenta Libro]]. |
La ariana eklezio ludis gravan rolon por la evoluo de la [[gota lingvo]]. Ĝia episkopo [[Vulfilo]] faris gotan tradukon de la [[Biblio]], dum pli-malpli samtempe lia ortodoksa-katolika kolego [[Hieronimo]] faris [[Vulgato]]n. Partoj de la gota traduko restas en ''Codex argenteus'' aŭ la [[Arĝenta Libro]]. |
||
| ⚫ | |||
| ⚫ | |||
| ⚫ | |||
| ⚫ | |||
| ⚫ | |||
| ⚫ | |||
| ⚫ | |||
| ⚫ | |||
| ⚫ | |||
== Eksteraj ligiloj == |
== Eksteraj ligiloj == |
||
| ⚫ | {{el}} http://www.newmanreader.org/works/arians/index.html <!-- en:Arians of the Fourth Century en→eo:_Arians_ de la Kvara Jarcento de:John Henry Newman: ''Arians of the Fourth Century'', 1871, Online-Buch (enlisch) de→eo:_John_ _Henry_ _Newman_: ''_Arians_ _of_ _the_ _Fourth_ _Century_'', 1871, _Online_-Libro (_enlisch_) --> |
||
| ⚫ | |||
| ⚫ | {{el}} http://www.newmanreader.org/works/arians/index.html <!-- en:Arians of the Fourth Century |
||
| ⚫ | |||
{{el}} http://www.vaticanradio.org/cinesegb/churchistory/storiaconcis/1storia22.html <!-- zh:天主教历史浅谈【上二十二】 --> |
{{el}} http://www.vaticanradio.org/cinesegb/churchistory/storiaconcis/1storia22.html <!-- zh:天主教历史浅谈【上二十二】 --> |
||
{{el}} http://www.vaticanradio.org/cinesegb/churchistory/storiaconcis/1storia23.html <!-- zh:天主教历史浅谈【上二十叁】 --> |
{{el}} http://www.vaticanradio.org/cinesegb/churchistory/storiaconcis/1storia23.html <!-- zh:天主教历史浅谈【上二十叁】 --> |
||
| ⚫ | |||
| ⚫ | |||
| ⚫ | |||
[[als:Arianismus]] |
[[als:Arianismus]] |
||
Kiel registrite je 13:25, 5 sep. 2009
.jpg){kind=link}
Arianismo estas parto de la unitarisma aŭ kontraŭtrinitarisma branĉo de kristanismo kaj floris ekde la 4-a jarcento. Ario, pastro de Egipto, instruis, ke Jesuo Kristo ne estas Dio sed estas supernatura kreito de Dio. Jesuo ja estas perfekta, dia, sed nek egala al Dio nek eterna (ĉar Jesuo, kiel kreito, havas ekeston). Li estas la Filo de Dio, la Logos de Dio, sed ne Dio mem. Do arianismo ne kredis al la Sankta Triunuo.
Arianismo floris ekde la 4-a jarcento precipe inter gotoj kaj aliaj ĝermanoj, dum la latinlingvanoj plejparte apartenis al la granda eklezio kiu ne ankoraŭ splitiĝis inter katolikismo kaj ortodoksismo.
Por batali kontraŭ sia "hereza" rivalo, la katolik-ortodoksa eklezio formulis la Nicean Kredon je 325 ĉe la Koncilio de Niceo, sed la arianismo ne estis tute kondamnita ĝis la Koncilio de Konstantinopolo je 381. Sankta Atanazio estis la ĉefa kaj la plej fama batalinto kontraŭ la arianismo.
La reakcio kontraŭ arianismo ne nur helpis difini katolikismon, sed ankaŭ naskis nestorianismon.
Post 381, la arianismo ankoraŭ daŭris, precipe ekster la imperio inter la ĝermanoj. Do, kiam la okcidenta imperio estis konkerita de la ĝermanoj en la 5-a jarcento kaj Romo disfalis, arianismo trovis duan vivon. La visigotoj regantaj Iberion havis arianismon oficialan. Sed la frankoj konvertis al ortokosismo (kaj, ekde 1054, al katolikismo) kaj fariĝis la ĉefa potenco inter la ĝermanoj. La arianismo forvelkis, kaj en la 8-a jarcento ĝi estis mortinta.
La ariana eklezio ludis gravan rolon por la evoluo de la gota lingvo. Ĝia episkopo Vulfilo faris gotan tradukon de la Biblio, dum pli-malpli samtempe lia ortodoksa-katolika kolego Hieronimo faris Vulgaton. Partoj de la gota traduko restas en Codex argenteus aŭ la Arĝenta Libro.
Vidu ankaŭ jenon
Eksteraj ligiloj
greke http://www.newmanreader.org/works/arians/index.html greke http://www.newadvent.org/cathen/01707c.htm greke http://www.vaticanradio.org/cinesegb/churchistory/storiaconcis/1storia22.html greke http://www.vaticanradio.org/cinesegb/churchistory/storiaconcis/1storia23.html