Ŝaho: Malsamoj inter versioj
| [nekontrolita versio] | [nekontrolita versio] |
mi korektis vorton kiun mi antaŭe mi miskorektis |
Mi korektis la nomon Persio kaj aldonis al ĝi ligilon al vikipedia artikolo |
||
| Linio 6: | Linio 6: | ||
Ŝaho estis la titolo de [[Irano|iranaj]] monarĥoj, inkluziive de la [[Aĥemenida dinastio]] kiu unuigis Persion kaj konkeris ĝian vastan interkontinentan imperion ĝis estis alveno de [[Aleksandro la Granda]]. La plena titolo de la aĥemenidaj regantoj estis xšāyaθiya xšāyaθiyānām, "Reĝo de Reĝoj", kiu respondis al la meza perslingvo šāhān šāh, laŭvorte "reĝa reĝo", kaj en la moderna persa shāhanshāh (شاهنشاه). En la greka ĉi tiu frazo estis tradukita ĉar "βασιλεύς τῶν βασιλέων (basileus tōn basilēōn)", "reĝo de reĝoj", en rango iom responda al imperiestro. En ambaŭ kazoj la radiko estis mallongigita, nome ŝah. De la rilata vorto kshathra "sfero, provinco" ankaŭ malsuprenirid kshathrapavan, laŭvorte "gardanto de la sfero", kiu en okcidentaj lingvoj fariĝas "satrap" ('guberniestro') tra la greka kaj latina "satrapes". |
Ŝaho estis la titolo de [[Irano|iranaj]] monarĥoj, inkluziive de la [[Aĥemenida dinastio]] kiu unuigis Persion kaj konkeris ĝian vastan interkontinentan imperion ĝis estis alveno de [[Aleksandro la Granda]]. La plena titolo de la aĥemenidaj regantoj estis xšāyaθiya xšāyaθiyānām, "Reĝo de Reĝoj", kiu respondis al la meza perslingvo šāhān šāh, laŭvorte "reĝa reĝo", kaj en la moderna persa shāhanshāh (شاهنشاه). En la greka ĉi tiu frazo estis tradukita ĉar "βασιλεύς τῶν βασιλέων (basileus tōn basilēōn)", "reĝo de reĝoj", en rango iom responda al imperiestro. En ambaŭ kazoj la radiko estis mallongigita, nome ŝah. De la rilata vorto kshathra "sfero, provinco" ankaŭ malsuprenirid kshathrapavan, laŭvorte "gardanto de la sfero", kiu en okcidentaj lingvoj fariĝas "satrap" ('guberniestro') tra la greka kaj latina "satrapes". |
||
En la [[angla lingvo]] tiu titolo por la reĝo de |
En la [[angla lingvo]] tiu titolo por la reĝo de [[Persa Imperio|Persio]] estas registrita ekde [[1564]], kiel shaw, kaj delonge ĝin prenis ĉiuj eŭropaj lingvoj. Tra sia [[araba]] formo (ankaŭ ''Ŝah'') la radiko ankaŭ eniris la eŭoropajn lingvojn kiel nomo por la "imperiestra ludo" [[ŝako]]. |
||
==Vidu ankaŭ== |
==Vidu ankaŭ== |
||
Kiel registrite je 00:43, 8 dec. 2016
Ŝaho estas persa termino por monarĥo (reganto) kiun adoptis multaj aliaj lingvoj.
Ŝāh (شاه), en moderna kaj meza persa lingvo Šāh (شاه), devenas de malnova persa xšāyaθiya, "reĝo", parenca kun sanskrita क्षत्रिय (kšatriya) "superrego" kaj greka krasthai "al akir". Neniu rekta parenco de ĉi tiu vorto nomiĝas en Avestan, sed la rezulto de ĉi tiu kazo xši- "reg, regulo" estas trovita tie.. Ankaŭ la nomo de la tabulludo ŝako devenas de ĉi tiu persa vorto.
Ŝaho estis la titolo de iranaj monarĥoj, inkluziive de la Aĥemenida dinastio kiu unuigis Persion kaj konkeris ĝian vastan interkontinentan imperion ĝis estis alveno de Aleksandro la Granda. La plena titolo de la aĥemenidaj regantoj estis xšāyaθiya xšāyaθiyānām, "Reĝo de Reĝoj", kiu respondis al la meza perslingvo šāhān šāh, laŭvorte "reĝa reĝo", kaj en la moderna persa shāhanshāh (شاهنشاه). En la greka ĉi tiu frazo estis tradukita ĉar "βασιλεύς τῶν βασιλέων (basileus tōn basilēōn)", "reĝo de reĝoj", en rango iom responda al imperiestro. En ambaŭ kazoj la radiko estis mallongigita, nome ŝah. De la rilata vorto kshathra "sfero, provinco" ankaŭ malsuprenirid kshathrapavan, laŭvorte "gardanto de la sfero", kiu en okcidentaj lingvoj fariĝas "satrap" ('guberniestro') tra la greka kaj latina "satrapes".
En la angla lingvo tiu titolo por la reĝo de Persio estas registrita ekde 1564, kiel shaw, kaj delonge ĝin prenis ĉiuj eŭropaj lingvoj. Tra sia araba formo (ankaŭ Ŝah) la radiko ankaŭ eniris la eŭoropajn lingvojn kiel nomo por la "imperiestra ludo" ŝako.