Okcidentaj iranaj lingvoj: Malsamoj inter versioj

El Vikipedio, la libera enciklopedio
[nekontrolita versio][kontrolita revizio]
Enhavo forigita Enhavo aldonita
RG72 (diskuto | kontribuoj)
Neniu resumo de redakto
Neniu resumo de redakto
Linio 1: Linio 1:
La '''Okcidentaj iranaj lingvoj''' estas branĉo de la irana lingvoj, atestita de la tempo de la Malnova persa (6a jarcento aK) kaj Medo.
La '''Okcidentaj iranaj lingvoj''' estas branĉo de la [[iranaj lingvoj]], atestita de la tempo de la [[Malnova persa]] (6a jarcento aK) kaj [[Medoj]].


''Lingvoj''
==Lingvoj==
La tradicia Northwestern branĉo estas konvencio por ne-Sudokcidenta lingvoj, prefere ol genetika grupo. La lingvoj estas kiel sekvas: [2] [3]
La tradicia nordokcidenta branĉo estas konvencio por ne-sudokcidentaj lingvoj, prefere ol genetika grupo. La lingvoj estas jenaj:
* malnovaj iranaj
** sudokcidentaj malnovaj persaj †
** nordokcidentaj: mezaj †
* meza irana
** sudokcidenta: meza persa †
** nordokcidenta: Divida
* novaj iranaj
** nordokcidentaj: mi (dialektoj de [[kurdoj]]) centra kurda, norda kurda, suda kurda, Laki
** Zaza-Gorani
** Zazaj (dialektoj: Kirmanjki, Dimli)
** Gorani (dialektoj: Hawrami, Bajelan)
** Shabak, Sarli
* nordokcidentaj
** Balochi: Balochi,? Koroshi
** Ĥuri (Kavir)
** Tatic
** Taliŝa
** Tati / Azari Old Azeri †, Harzandi, Karingani, Kho'ini, Ĥalĥal, Supra Taromi, Rudbari, Suda Tati, Eshtehardi, dialektoj N / NE de Qazvin
** (Talysh? Tati?): Gozarkhani, Kajali, Koresh-kaj Rostam, Maraghei, Razajerdi, Shahrudi
** Tafresh (transira): Ashtiani (Amora'i, Kahaki), Vafsi, Alviri-Vidari (Alviri, Vidari),? Jud-Hamadani
** Centra / Centra Altebenaĵo (Kermana)
** Nordokcidenta: Khunsari, Mahallati, Vanishani, Jud-Golpaygani
** Sudokcidenta: Gazi, Sedehi, Ardestani, Nohuji, Sajzi, Jarquya'i, Rudashti, Kafrudi, Kafruni, Judeo-Esfahani
** Nordorientaj: Arani, Bidgoli, Delijani, Nashalji, Abuzaydabadi, Qohrudi, Badrudi, Kamu'i, Jowshaqani, Meyma'i, Abyana'i, Soi, Badi, Natanzi, Kasha'i, Tari, Tarqi, Judeo-Kashani
** Sudorienta: Zoroastrian Dari, Nayini, Zefra'i, Varzenei, Tudeshki, Keyjani, Abchuya'i


* nordokcidentaj III
malnovaj iranaj
** Semnani: Semnani, Sangisari, Lasgerdi-Sorkhei (inkl. Aftari)
Sudokcidento Old Persa †
** Kaspia: Gilaki (inkl. Taleqani), Mazandarani, Gorgani †, ? Deilami
Nordokcidento: Mediano †
meza irana
Sudokcidento: Meza persa †
Nordokcidento: Dividas †
Nov-Iranian


Nordokcidenta mi (dialektoj de kurdoj)
* Sudokcidenta (dialektoj de Fars)
** Persa (dialektoj: Irana persa, Daria Persa (Madaglashti), Tajik Persian, Hazaraga persa, Aimaq, Sistani, Pahlavani Persa †, Dzhidi persa (Jud-persa), Jud-Buĥara), islama / kristana Tat, Jud-Tat
Kurda Central kurda, Norda kurda, Suda kurda, Laki
** Persida
Zaza-Gorani
** Ĥuzestani / Dezfuli
Zaza (dialektoj: Kirmanjki, Dimli)
Gorani (dialektoj: Hawrami, Bajelan)
** Luri (dialektoj: Luri, Mamasani, Koĥilujeh, Baĥtiari)
** Sivandi
  ? Shabak, Sarli
nordokcidenta Mondmilito
** nordokcidenta Farsia
** Kuhmareyi (inkl. Davani)
 Balochi: Balochi,? Koroshi
** Larestani-Golfo
Khuri (Kavir)
** Lari (Larestani), Jud-Shirazi
Tatic
** Golfo: Baŝkardi, Kumzari, Bandari, Minabi
Talysh
Tati / Azari Old Azeri †, Harzandi, Karingani, Kho'ini, Khalkhal, Upper Taromi, Rudbari, Suda Tati, Eshtehardi, dialektoj N / NE de Qazvin
 ? (Talysh? Tati?): Gozarkhani, Kajali, Koresh-kaj Rostam, Maraghei, Razajerdi, Shahrudi
Tafresh (transira): Ashtiani (Amora'i, Kahaki), Vafsi, Alviri-Vidari (Alviri, Vidari),? Jud-Hamadani
Centra / Centra Altebenaĵo (Kermanic) [4]
Nordokcidenta: Khunsari, Mahallati, Vanishani, Jud-Golpaygani
Sudokcidenta: Gazi, Sedehi, Ardestani, Nohuji, Sajzi, Jarquya'i, Rudashti, Kafrudi, Kafruni, Judeo-Esfahani
Nordorientaj: Arani, Bidgoli, Delijani, Nashalji, Abuzaydabadi, Qohrudi, Badrudi, Kamu'i, Jowshaqani, Meyma'i, Abyana'i, Soi, Badi, Natanzi, Kasha'i, Tari, Tarqi, Judeo-Kashani
Sudorienta: Zoroastrian Dari, Nayini, Zefra'i, Varzenei, Tudeshki, Keyjani, Abchuya'i


Iranaj ĥalaj lingvoj estis asertitaj sed ne ekzistas; la ĥaloj parolas [[tjurka lingvo|tjurkan lingvon]].
nordokcidenta III
Semnani: Semnani, Sangisari, Lasgerdi-Sorkhei (incl. Aftari)
Kaspia: Gilaki (incl. Taleqani), Mazandarani, Gorgani †,? Deilami


La dialektoj de Centra Irano estas geografia anstataŭ genetika grupiĝo. Ili estas parolitaj plejparte en Markazi kaj [[Isfahano]] provincoj. Multaj el ili falas al la persoj en la pli junaj generacioj.
Sudokcidenta (kp dialektoj de Fars)
Persa (dialektoj: Iranian Persian, Dari Persian (Madaglashti), Tajik Persian, Hazaraga persa, Aimaq, Sistani, Pahlavani Persa †, Dzhidi persa (Judeo-persa), Jud-Bukharic), islama / kristana Tat, Judeo-Tat
Persid
Khuzestani / Dezfuli
Luri (dialektoj: Luri, Mamasani, Kohkiluyeh, Bakhtiari)
Sivandi
nordokcidenta Fars
Kuhmareyi (incl. Davani)
Larestani-Golfo
Lari (Larestani), Jud-Shirazi
Golfo: Bashkardi, Kumzari, Bandari, Minabi

Irana Khalaj lingvo estis asertita sed ne ekzistas; la Khalaj paroli tjurka lingvo.

La dialektoj de Centra Irano estas geografia anstataŭ genetika grupiĝo. Ili estas parolitaj plejparte en Markazi kaj Isfahano provincoj. Multaj el ili falas al la persoj en la pli junaj generacioj.


[[Kategorio:Irana lingvaro]]
[[Kategorio:Irana lingvaro]]

Kiel registrite je 19:45, 19 mar. 2017

La Okcidentaj iranaj lingvoj estas branĉo de la iranaj lingvoj, atestita de la tempo de la Malnova persa (6a jarcento aK) kaj Medoj.

Lingvoj

La tradicia nordokcidenta branĉo estas konvencio por ne-sudokcidentaj lingvoj, prefere ol genetika grupo. La lingvoj estas jenaj:

  • malnovaj iranaj
    • sudokcidentaj malnovaj persaj †
    • nordokcidentaj: mezaj †
  • meza irana
    • sudokcidenta: meza persa †
    • nordokcidenta: Divida †
  • novaj iranaj
    • nordokcidentaj: mi (dialektoj de kurdoj) centra kurda, norda kurda, suda kurda, Laki
    • Zaza-Gorani
    • Zazaj (dialektoj: Kirmanjki, Dimli)
    • Gorani (dialektoj: Hawrami, Bajelan)
    • Shabak, Sarli
  • nordokcidentaj
    • Balochi: Balochi,? Koroshi
    • Ĥuri (Kavir)
    • Tatic
    • Taliŝa
    • Tati / Azari Old Azeri †, Harzandi, Karingani, Kho'ini, Ĥalĥal, Supra Taromi, Rudbari, Suda Tati, Eshtehardi, dialektoj N / NE de Qazvin
    • (Talysh? Tati?): Gozarkhani, Kajali, Koresh-kaj Rostam, Maraghei, Razajerdi, Shahrudi
    • Tafresh (transira): Ashtiani (Amora'i, Kahaki), Vafsi, Alviri-Vidari (Alviri, Vidari),? Jud-Hamadani
    • Centra / Centra Altebenaĵo (Kermana)
    • Nordokcidenta: Khunsari, Mahallati, Vanishani, Jud-Golpaygani
    • Sudokcidenta: Gazi, Sedehi, Ardestani, Nohuji, Sajzi, Jarquya'i, Rudashti, Kafrudi, Kafruni, Judeo-Esfahani
    • Nordorientaj: Arani, Bidgoli, Delijani, Nashalji, Abuzaydabadi, Qohrudi, Badrudi, Kamu'i, Jowshaqani, Meyma'i, Abyana'i, Soi, Badi, Natanzi, Kasha'i, Tari, Tarqi, Judeo-Kashani
    • Sudorienta: Zoroastrian Dari, Nayini, Zefra'i, Varzenei, Tudeshki, Keyjani, Abchuya'i
  • nordokcidentaj III
    • Semnani: Semnani, Sangisari, Lasgerdi-Sorkhei (inkl. Aftari)
    • Kaspia: Gilaki (inkl. Taleqani), Mazandarani, Gorgani †, ? Deilami
  • Sudokcidenta (dialektoj de Fars)
    • Persa (dialektoj: Irana persa, Daria Persa (Madaglashti), Tajik Persian, Hazaraga persa, Aimaq, Sistani, Pahlavani Persa †, Dzhidi persa (Jud-persa), Jud-Buĥara), islama / kristana Tat, Jud-Tat
    • Persida
    • Ĥuzestani / Dezfuli
    • Luri (dialektoj: Luri, Mamasani, Koĥilujeh, Baĥtiari)
    • Sivandi
    • nordokcidenta Farsia
    • Kuhmareyi (inkl. Davani)
    • Larestani-Golfo
    • Lari (Larestani), Jud-Shirazi
    • Golfo: Baŝkardi, Kumzari, Bandari, Minabi

Iranaj ĥalaj lingvoj estis asertitaj sed ne ekzistas; la ĥaloj parolas tjurkan lingvon.

La dialektoj de Centra Irano estas geografia anstataŭ genetika grupiĝo. Ili estas parolitaj plejparte en Markazi kaj Isfahano provincoj. Multaj el ili falas al la persoj en la pli junaj generacioj.