Okcidentaj iranaj lingvoj: Malsamoj inter versioj
[nekontrolita versio] | [kontrolita revizio] |
Enhavo forigita Enhavo aldonita
RG72 (diskuto | kontribuoj) Neniu resumo de redakto |
Kani (diskuto | kontribuoj) Neniu resumo de redakto |
||
Linio 1: | Linio 1: | ||
La '''Okcidentaj iranaj lingvoj''' estas branĉo de la |
La '''Okcidentaj iranaj lingvoj''' estas branĉo de la [[iranaj lingvoj]], atestita de la tempo de la [[Malnova persa]] (6a jarcento aK) kaj [[Medoj]]. |
||
==Lingvoj== |
|||
La tradicia |
La tradicia nordokcidenta branĉo estas konvencio por ne-sudokcidentaj lingvoj, prefere ol genetika grupo. La lingvoj estas jenaj: |
||
⚫ | |||
** sudokcidentaj malnovaj persaj † |
|||
** nordokcidentaj: mezaj † |
|||
⚫ | |||
** sudokcidenta: meza persa † |
|||
⚫ | |||
* novaj iranaj |
|||
** nordokcidentaj: mi (dialektoj de [[kurdoj]]) centra kurda, norda kurda, suda kurda, Laki |
|||
⚫ | |||
⚫ | |||
** Gorani (dialektoj: Hawrami, Bajelan) |
|||
⚫ | |||
* nordokcidentaj |
|||
⚫ | |||
⚫ | |||
⚫ | |||
** Taliŝa |
|||
⚫ | |||
⚫ | |||
⚫ | |||
⚫ | |||
⚫ | |||
⚫ | |||
⚫ | |||
⚫ | |||
* nordokcidentaj III |
|||
⚫ | |||
⚫ | |||
Sudokcidento Old Persa † |
|||
⚫ | |||
Nordokcidento: Mediano † |
|||
⚫ | |||
Sudokcidento: Meza persa † |
|||
Nordokcidento: Dividas † |
|||
Nov-Iranian |
|||
* Sudokcidenta (dialektoj de Fars) |
|||
⚫ | |||
Kurda Central kurda, Norda kurda, Suda kurda, Laki |
|||
** Persida |
|||
⚫ | |||
⚫ | |||
⚫ | |||
** Luri (dialektoj: Luri, Mamasani, Koĥilujeh, Baĥtiari) |
|||
⚫ | |||
⚫ | |||
nordokcidenta |
** nordokcidenta Farsia |
||
⚫ | |||
⚫ | |||
⚫ | |||
⚫ | |||
⚫ | |||
⚫ | |||
⚫ | |||
Talysh |
|||
⚫ | |||
⚫ | |||
⚫ | |||
⚫ | |||
⚫ | |||
⚫ | |||
⚫ | |||
⚫ | |||
⚫ | |||
⚫ | |||
⚫ | |||
⚫ | |||
⚫ | |||
Sudokcidenta (kp dialektoj de Fars) |
|||
⚫ | |||
Persid |
|||
⚫ | |||
Luri (dialektoj: Luri, Mamasani, Kohkiluyeh, Bakhtiari) |
|||
⚫ | |||
nordokcidenta Fars |
|||
⚫ | |||
⚫ | |||
⚫ | |||
⚫ | |||
⚫ | |||
⚫ | |||
[[Kategorio:Irana lingvaro]] |
[[Kategorio:Irana lingvaro]] |
Kiel registrite je 19:45, 19 mar. 2017
La Okcidentaj iranaj lingvoj estas branĉo de la iranaj lingvoj, atestita de la tempo de la Malnova persa (6a jarcento aK) kaj Medoj.
Lingvoj
La tradicia nordokcidenta branĉo estas konvencio por ne-sudokcidentaj lingvoj, prefere ol genetika grupo. La lingvoj estas jenaj:
- malnovaj iranaj
- sudokcidentaj malnovaj persaj †
- nordokcidentaj: mezaj †
- meza irana
- sudokcidenta: meza persa †
- nordokcidenta: Divida †
- novaj iranaj
- nordokcidentaj: mi (dialektoj de kurdoj) centra kurda, norda kurda, suda kurda, Laki
- Zaza-Gorani
- Zazaj (dialektoj: Kirmanjki, Dimli)
- Gorani (dialektoj: Hawrami, Bajelan)
- Shabak, Sarli
- nordokcidentaj
- Balochi: Balochi,? Koroshi
- Ĥuri (Kavir)
- Tatic
- Taliŝa
- Tati / Azari Old Azeri †, Harzandi, Karingani, Kho'ini, Ĥalĥal, Supra Taromi, Rudbari, Suda Tati, Eshtehardi, dialektoj N / NE de Qazvin
- (Talysh? Tati?): Gozarkhani, Kajali, Koresh-kaj Rostam, Maraghei, Razajerdi, Shahrudi
- Tafresh (transira): Ashtiani (Amora'i, Kahaki), Vafsi, Alviri-Vidari (Alviri, Vidari),? Jud-Hamadani
- Centra / Centra Altebenaĵo (Kermana)
- Nordokcidenta: Khunsari, Mahallati, Vanishani, Jud-Golpaygani
- Sudokcidenta: Gazi, Sedehi, Ardestani, Nohuji, Sajzi, Jarquya'i, Rudashti, Kafrudi, Kafruni, Judeo-Esfahani
- Nordorientaj: Arani, Bidgoli, Delijani, Nashalji, Abuzaydabadi, Qohrudi, Badrudi, Kamu'i, Jowshaqani, Meyma'i, Abyana'i, Soi, Badi, Natanzi, Kasha'i, Tari, Tarqi, Judeo-Kashani
- Sudorienta: Zoroastrian Dari, Nayini, Zefra'i, Varzenei, Tudeshki, Keyjani, Abchuya'i
- nordokcidentaj III
- Semnani: Semnani, Sangisari, Lasgerdi-Sorkhei (inkl. Aftari)
- Kaspia: Gilaki (inkl. Taleqani), Mazandarani, Gorgani †, ? Deilami
- Sudokcidenta (dialektoj de Fars)
- Persa (dialektoj: Irana persa, Daria Persa (Madaglashti), Tajik Persian, Hazaraga persa, Aimaq, Sistani, Pahlavani Persa †, Dzhidi persa (Jud-persa), Jud-Buĥara), islama / kristana Tat, Jud-Tat
- Persida
- Ĥuzestani / Dezfuli
- Luri (dialektoj: Luri, Mamasani, Koĥilujeh, Baĥtiari)
- Sivandi
- nordokcidenta Farsia
- Kuhmareyi (inkl. Davani)
- Larestani-Golfo
- Lari (Larestani), Jud-Shirazi
- Golfo: Baŝkardi, Kumzari, Bandari, Minabi
Iranaj ĥalaj lingvoj estis asertitaj sed ne ekzistas; la ĥaloj parolas tjurkan lingvon.
La dialektoj de Centra Irano estas geografia anstataŭ genetika grupiĝo. Ili estas parolitaj plejparte en Markazi kaj Isfahano provincoj. Multaj el ili falas al la persoj en la pli junaj generacioj.