Cecemuŝo: Malsamoj inter versioj

El Vikipedio, la libera enciklopedio
[kontrolita revizio][kontrolita revizio]
Enhavo forigita Enhavo aldonita
esperantigita ŝablono (Dosiero), esperantigita ŝablono (Referencoj), esperantigita parametro, pli belaj buloj, formatigo de titoloj, +Projektoj, multaj kosmetikaj ŝanĝoj
Linio 1: Linio 1:
[[Dosiero:glossina palpalis morsitans.jpg|300px|dekstra|eta|''Glossina palpalis'' kaj ''G. morsitans'' el verko de 1920]]

[[Image:glossina palpalis morsitans.jpg|300px|right|thumb|''Glossina palpalis'' kaj ''G. morsitans'' el verko de 1920]]
'''Cecemuŝo''', '''Cece-muŝo''' aŭ simple '''Ceceo''' (''Glossina'') estas grandaj [[muŝo]]j ([[diptero]]j) kiuj loĝas en multo de mezkontinenta Afriko inter la dezertoj [[Saharo]] kaj [[Kalahari]].<ref>{{Cite journal
'''Cecemuŝo''', '''Cece-muŝo''' aŭ simple '''Ceceo''' (''Glossina'') estas grandaj [[muŝo]]j ([[diptero]]j) kiuj loĝas en multo de mezkontinenta Afriko inter la dezertoj [[Saharo]] kaj [[Kalahari]].<ref>{{Cite journal
| last = Rogers
| last = Rogers
| first = D.J.
| first = D.J.
| last2 = Hay
| last2 = Hay
| first2 = S.I.
| first2 = S.I.
| last3 = Packer
| last3 = Packer
| first3 = M.J.
| first3 = M.J.
| title = Predicting the distribution of tsetse flies in West Africa using temporal Fourier processed meteorological satellite data
| title = Predicting the distribution of tsetse flies in West Africa using temporal Fourier processed meteorological satellite data
| journal = Annals of Tropical Medicine and Parasitology
| journal = Annals of Tropical Medicine and Parasitology
| volume = 90
| volume = 90
| pages = 225–241
| pages = 225–241
| year = 1996
| year = 1996
| pmid = 8758138
| pmid = 8758138
| issue = 3
| issue = 3
| postscript = <!--None-->
| postscript = <!--None-->
}}</ref> Ili vivtenas sin el la [[sango]] de [[vertebrulo]]j kaj estas la ĉefaj afrikaj biologiaj vektoroj de tripanosomoj, kiu kaŭzas homan [[dormomalsano]]n kaj animalan tripanozomiazon, konata ankaŭ kiel ''nagana''. Ceceoj estas ĉiuj specioj de la genro [[Glossina]], kiuj estas ĝenerale lokigitaj en sia propra familio, nome [[Glosinedoj]].
}}</ref> Ili vivtenas sin el la [[sango]] de [[vertebrulo]]j kaj estas la ĉefaj afrikaj biologiaj vektoroj de tripanosomoj, kiu kaŭzas homan [[dormomalsano]]n kaj animalan tripanozomiazon, konata ankaŭ kiel ''nagana''. Ceceoj estas ĉiuj specioj de la genro [[Glossina]], kiuj estas ĝenerale lokigitaj en sia propra familio, nome [[Glosinedoj]].


==Karakteroj==
== Karakteroj ==
Kvar karakteroj definitive separas plenkreskulajn ceceojn el aliaj tipoj de muŝoj:
Kvar karakteroj definitive separas plenkreskulajn ceceojn el aliaj tipoj de muŝoj:
{|class="wikitable"
{|class="wikitable"
|-
|-
| '''Proboscis''' || Ceceoj havas distingan ''proboscis'', nome longan fajnan strukturon ligitan al la kapopinto kaj indikantaj antaŭen. || [[Image:tsetse head-proboscis.jpeg|center|100px|Foto de kapo de ceceo montranta la antaŭen indikantan ''proboscis''.]]
| '''Proboscis''' || Ceceoj havas distingan ''proboscis'', nome longan fajnan strukturon ligitan al la kapopinto kaj indikantaj antaŭen. || [[Dosiero:tsetse head-proboscis.jpeg|center|100px|Foto de kapo de ceceo montranta la antaŭen indikantan ''proboscis''.]]
|-
|-
| '''Falditaj flugiloj''' || Ripoze, ceceoj ''faldas'' siajn flugilojn komplete unu super la alia. || [[Image:tsetse foldedWings.jpeg|center|300px|Foto de la tuta korpo de ceceo montranta la falditajn flugilojn ripoze.]]
| '''Falditaj flugiloj''' || Ripoze, ceceoj ''faldas'' siajn flugilojn komplete unu super la alia. || [[Dosiero:tsetse foldedWings.jpeg|center|300px|Foto de la tuta korpo de ceceo montranta la falditajn flugilojn ripoze.]]
|-
|-
| '''Buĉila ĉelo''' || La meza ĉelo de la flugilo havas karakteran formon de buĉista ''hakileto'' aŭ tranĉilo. || [[Image:tsetse hatchetCell.jpeg|center|200px|Foto de la flugilo de ceceo montranta la hakiletforman centran ĉelon.]]
| '''Buĉila ĉelo''' || La meza ĉelo de la flugilo havas karakteran formon de buĉista ''hakileto'' aŭ tranĉilo. || [[Dosiero:tsetse hatchetCell.jpeg|center|200px|Foto de la flugilo de ceceo montranta la hakiletforman centran ĉelon.]]
|-
|-
| '''Branĉaristaj haroj''' || La antenoj havas aristojn kun haroj kiuj estas ili mem ''branĉaj''. || [[Image:tsetse aristaHairs labeled.jpeg|center|200px|Foto kaj diagramo de la kapo de ceceo montranta la branĉajn harojn de la antenaj aristoj.]]
| '''Branĉaristaj haroj''' || La antenoj havas aristojn kun haroj kiuj estas ili mem ''branĉaj''. || [[Dosiero:tsetse aristaHairs labeled.jpeg|center|200px|Foto kaj diagramo de la kapo de ceceo montranta la branĉajn harojn de la antenaj aristoj.]]
|}
|}


==Notoj==
== Notoj ==
{{Referencoj}}
<references/>

==Eksteraj ligiloj==
*[http://www.tsetse.org Programoj kaj informaro por helpi al planado kaj plibonigado de ka cecekontrolo]
*[http://www.fao.org/ag/paat.html Programo kontraŭ Afrika Tripanosomiazo]
*[http://www.africa-union.org/Structure_of_the_Commission/depPattec.htm PAN AFRICAN TSETSE AND TRYPANOSOMIASIS ERADICATION CAMPAIGN (PATTEC)]
*[http://www.mosquitocatalog.org/files/pdfs/045050-0.pdf ''Tsetse in the Transvaal and Surrounding Territories - An Historical Review'' - Claude Fuller, (Division of Entomology, 1923)]
*[http://www.lshtm.ac.uk/pmbu/lttrn Leverhulme Trust Tsetse Research Network (LTTRN)]
*[http://www.nzitrap.com/index.htm BITING FLIES - The NZI Trap]
*[http://ergodd.zoo.ox.ac.uk/livatl2/tsetse.htm Distribumapoj]

==Fontoj==


== Eksteraj ligiloj ==
===Fikcio===
{{Projektoj}}
* [http://www.tsetse.org Programoj kaj informaro por helpi al planado kaj plibonigado de ka cecekontrolo]
* [http://www.fao.org/ag/paat.html Programo kontraŭ Afrika Tripanosomiazo]
* [http://www.africa-union.org/Structure_of_the_Commission/depPattec.htm PAN AFRICAN TSETSE AND TRYPANOSOMIASIS ERADICATION CAMPAIGN (PATTEC)]
* [http://www.mosquitocatalog.org/files/pdfs/045050-0.pdf ''Tsetse in the Transvaal and Surrounding Territories - An Historical Review'' - Claude Fuller, (Division of Entomology, 1923)]
* [http://www.lshtm.ac.uk/pmbu/lttrn Leverhulme Trust Tsetse Research Network (LTTRN)]
* [http://www.nzitrap.com/index.htm BITING FLIES - The NZI Trap]
* [http://ergodd.zoo.ox.ac.uk/livatl2/tsetse.htm Distribumapoj]


== Fontoj ==
*"Winged Death" de H. P. Lovecraft kaj Hazel Heald (1933).
=== Fikcio ===
*"The In-Laws" filmo kun Peter Falk kaj Alan Arkin.
* "Winged Death" de H. P. Lovecraft kaj Hazel Heald (1933).
* "The In-Laws" filmo kun Peter Falk kaj Alan Arkin.


=== Libroj ===
=== Libroj ===

Kiel registrite je 13:19, 22 jun. 2019

Glossina palpalis kaj G. morsitans el verko de 1920

Cecemuŝo, Cece-muŝo aŭ simple Ceceo (Glossina) estas grandaj muŝoj (dipteroj) kiuj loĝas en multo de mezkontinenta Afriko inter la dezertoj Saharo kaj Kalahari.[1] Ili vivtenas sin el la sango de vertebruloj kaj estas la ĉefaj afrikaj biologiaj vektoroj de tripanosomoj, kiu kaŭzas homan dormomalsanon kaj animalan tripanozomiazon, konata ankaŭ kiel nagana. Ceceoj estas ĉiuj specioj de la genro Glossina, kiuj estas ĝenerale lokigitaj en sia propra familio, nome Glosinedoj.

Karakteroj

Kvar karakteroj definitive separas plenkreskulajn ceceojn el aliaj tipoj de muŝoj:

Proboscis Ceceoj havas distingan proboscis, nome longan fajnan strukturon ligitan al la kapopinto kaj indikantaj antaŭen.
Foto de kapo de ceceo montranta la antaŭen indikantan proboscis.
Foto de kapo de ceceo montranta la antaŭen indikantan proboscis.
Falditaj flugiloj Ripoze, ceceoj faldas siajn flugilojn komplete unu super la alia.
Foto de la tuta korpo de ceceo montranta la falditajn flugilojn ripoze.
Foto de la tuta korpo de ceceo montranta la falditajn flugilojn ripoze.
Buĉila ĉelo La meza ĉelo de la flugilo havas karakteran formon de buĉista hakileto aŭ tranĉilo.
Foto de la flugilo de ceceo montranta la hakiletforman centran ĉelon.
Foto de la flugilo de ceceo montranta la hakiletforman centran ĉelon.
Branĉaristaj haroj La antenoj havas aristojn kun haroj kiuj estas ili mem branĉaj.
Foto kaj diagramo de la kapo de ceceo montranta la branĉajn harojn de la antenaj aristoj.
Foto kaj diagramo de la kapo de ceceo montranta la branĉajn harojn de la antenaj aristoj.

Notoj

  1. (1996) “Predicting the distribution of tsetse flies in West Africa using temporal Fourier processed meteorological satellite data”, Annals of Tropical Medicine and Parasitology 90 (3), p. 225–241. 

Eksteraj ligiloj

Fontoj

Fikcio

  • "Winged Death" de H. P. Lovecraft kaj Hazel Heald (1933).
  • "The In-Laws" filmo kun Peter Falk kaj Alan Arkin.

Libroj

  • Maudlin, I., Holmes, P.H. & Miles M.A. (2004) "The Trypanosomiases" CAB International.
  • Bŭton, P. (1955) The Natural History of Tsetse Flies: An Account of the Biology of the Genus Glossina (Diptera). London, UK: H.K. Lewis & Co.
  • Glasgow, J. (1963) The Distribution and Abundance of Tsetse International Series of Monographs on Pure and Applied Biology, No. 20. Oxford, UK: Pergamon Press.
  • Mulligan, H. & Potts, W. (1970) The African Trypanosomiases London, UK: George Allen and Unwin, Ltd.
  • Ford, J. (1971) The Role of the Trypanosomiases in African Ecology. Oxford, UK: Clarendon Press.
  • Leak, S. (1998) Tsetse Biology and Ecology: Their role in the Epidemiology and Control of Trypanosomiasis. New York, NY, USA: CABI Publishing. book site
  • McKelvey Jr., J. (1973) Man Against Tsetse: Struggle for Africa. Ithaca, NY, USA: Cornell University Press.