Nacia Sekureca Agentejo: Malsamoj inter versioj
| [nekontrolita versio] | [nekontrolita versio] |
e roboto aldono de: hu:National Security Agency |
Xqbot (diskuto | kontribuoj) e roboto modifo de: ko:미국 국가안보국; cosmetic changes |
||
| Linio 22: | Linio 22: | ||
=== Direktoroj === |
=== Direktoroj === |
||
*1952 – 1956 Vicgeneralo [[Ralph J. Canine]], USA |
* 1952 – 1956 Vicgeneralo [[Ralph J. Canine]], USA |
||
*1956 – 1960 Vicgeneralo [[John A. Samford]], USAF |
* 1956 – 1960 Vicgeneralo [[John A. Samford]], USAF |
||
*1960 – 1962 Vicadmiralo [[Laurence H. Frost]], USN |
* 1960 – 1962 Vicadmiralo [[Laurence H. Frost]], USN |
||
*1962 – 1965 Vicgeneralo [[Gordon A. Blake]], USAF |
* 1962 – 1965 Vicgeneralo [[Gordon A. Blake]], USAF |
||
*1965 – 1969 Vicgeneralo [[Marshall S. Carter]], USA |
* 1965 – 1969 Vicgeneralo [[Marshall S. Carter]], USA |
||
*1969 – 1972 Vicadmiralo [[Noel A. M. Gaylor]], USN |
* 1969 – 1972 Vicadmiralo [[Noel A. M. Gaylor]], USN |
||
*1972 – 1973 Vicgeneralo [[Samuel C. Phillips]], USAF |
* 1972 – 1973 Vicgeneralo [[Samuel C. Phillips]], USAF |
||
*1973 – 1977 Vicgeneralo [[Lew Allen, Jr.]], USAF |
* 1973 – 1977 Vicgeneralo [[Lew Allen, Jr.]], USAF |
||
*1977 – 1981 Vicadmiralo [[Bobby Ray Inman]], USN |
* 1977 – 1981 Vicadmiralo [[Bobby Ray Inman]], USN |
||
*1981 – 1985 Vicgeneralo [[Lincoln D. Faurer]], USAF |
* 1981 – 1985 Vicgeneralo [[Lincoln D. Faurer]], USAF |
||
*1985 – 1988 Vicgeneralo [[William E. Odom]], USA |
* 1985 – 1988 Vicgeneralo [[William E. Odom]], USA |
||
*1988 – 1992 Vicadmiralo [[William O. Studeman]], USN |
* 1988 – 1992 Vicadmiralo [[William O. Studeman]], USN |
||
*1992 – 1996 Vicadmiralo [[John M. McConnell]], USN |
* 1992 – 1996 Vicadmiralo [[John M. McConnell]], USN |
||
*1996 – 1999 Vicgeneralo [[Kenneth A. Minihan]], USAF |
* 1996 – 1999 Vicgeneralo [[Kenneth A. Minihan]], USAF |
||
*1999 – 2005 Vicgeneralo [[Michael V. Hayden]], USAF |
* 1999 – 2005 Vicgeneralo [[Michael V. Hayden]], USAF |
||
*2005 – [[nun en 2008|nun]] Vicgeneralo [[Keith B. Alexander]], USA |
* 2005 – [[nun en 2008|nun]] Vicgeneralo [[Keith B. Alexander]], USA |
||
<small>''USA'', ''USAF'' kaj ''USN'' signifas, respektive, ''United States Army'' (ter-armeo), ''United States Air Force'' (aer-armeo) kaj ''United States Navy'' (mar-armeo).</small> |
<small>''USA'', ''USAF'' kaj ''USN'' signifas, respektive, ''United States Army'' (ter-armeo), ''United States Air Force'' (aer-armeo) kaj ''United States Navy'' (mar-armeo).</small> |
||
| Linio 43: | Linio 43: | ||
=== Vicdirektoroj === |
=== Vicdirektoroj === |
||
*dec. 1952 – nov. 1953 Vicadmiralo [[Joseph Wenger]], USN |
* dec. 1952 – nov. 1953 Vicadmiralo [[Joseph Wenger]], USN |
||
*nov. 1953 – jun. 1956 Brigada generalo [[John Ackerman]], USAF |
* nov. 1953 – jun. 1956 Brigada generalo [[John Ackerman]], USAF |
||
*jun. 1956 – aŭg. 1956 Majora generalo [[John A. Samford]], USAF |
* jun. 1956 – aŭg. 1956 Majora generalo [[John A. Samford]], USAF |
||
*aŭg. 1956 – sep. 1957 [[Joseph H. Ream]] |
* aŭg. 1956 – sep. 1957 [[Joseph H. Ream]] |
||
*okt. 1957 – lug. 1958 D-ro [[H. T. Engstrom]] |
* okt. 1957 – lug. 1958 D-ro [[H. T. Engstrom]] |
||
*aŭg. 1958 – apr. 1974 D-ro [[Louis W. Tordella]], USN |
* aŭg. 1958 – apr. 1974 D-ro [[Louis W. Tordella]], USN |
||
*apr. 1974 – maj. 1978 [[Benson K. Buffham]] |
* apr. 1974 – maj. 1978 [[Benson K. Buffham]] |
||
*maj. 1978 – apr. 1980 [[Robert E. Drake]] |
* maj. 1978 – apr. 1980 [[Robert E. Drake]] |
||
*apr. 1980 – jul. 1982 [[Ann Z. Caracristi]] |
* apr. 1980 – jul. 1982 [[Ann Z. Caracristi]] |
||
*jul. 1982 – jun. 1985 [[Robert E. Rich]] |
* jul. 1982 – jun. 1985 [[Robert E. Rich]] |
||
*jun. 1985 – mar. 1988 [[Charles R. Lord]] |
* jun. 1985 – mar. 1988 [[Charles R. Lord]] |
||
*mar. 1988 – jul. 1990 [[Gerald R. Young]] |
* mar. 1988 – jul. 1990 [[Gerald R. Young]] |
||
*jul. 1990 – feb. 1994 [[Robert L. Prestel]] |
* jul. 1990 – feb. 1994 [[Robert L. Prestel]] |
||
*feb. 1994 – okt. 1997 [[William P. Crowell]] |
* feb. 1994 – okt. 1997 [[William P. Crowell]] |
||
*okt. 1997 – jun. 2000 [[Barbara McNamara|Barbara A. McNamara]] |
* okt. 1997 – jun. 2000 [[Barbara McNamara|Barbara A. McNamara]] |
||
*jun. 2000 – [[nun en 2008|nun]] [[William B. Black, Jr.]] |
* jun. 2000 – [[nun en 2008|nun]] [[William B. Black, Jr.]] |
||
=== Famaj kriptografiistoj === |
=== Famaj kriptografiistoj === |
||
*[[Agnes Meyer Driscoll]] |
* [[Agnes Meyer Driscoll]] |
||
*[[William F. Friedman]] |
* [[William F. Friedman]] |
||
*[[Solomon Kullback]] |
* [[Solomon Kullback]] |
||
*[[Frank Rowlett]] |
* [[Frank Rowlett]] |
||
*[[Abraham Sinkov]] |
* [[Abraham Sinkov]] |
||
*[[Louis W. Tordella]] |
* [[Louis W. Tordella]] |
||
== Vidu ankaŭ == |
== Vidu ankaŭ == |
||
| Linio 72: | Linio 72: | ||
== Eksteraj ligiloj == |
== Eksteraj ligiloj == |
||
*{{en}} [http://www.nsa.gov/ Oficiala retejo de NSA] |
* {{en}} [http://www.nsa.gov/ Oficiala retejo de NSA] |
||
[[Kategorio:Sekretaj servoj]] |
[[Kategorio:Sekretaj servoj]] |
||
| Linio 96: | Linio 96: | ||
[[it:National Security Agency]] |
[[it:National Security Agency]] |
||
[[ja:アメリカ国家安全保障局]] |
[[ja:アメリカ国家安全保障局]] |
||
[[ko:국가안보국]] |
[[ko:미국 국가안보국]] |
||
[[lt:Nacionalinio saugumo agentūra]] |
[[lt:Nacionalinio saugumo agentūra]] |
||
[[nl:National Security Agency]] |
[[nl:National Security Agency]] |
||
Kiel registrite je 23:34, 20 apr. 2010
National Security Agency (agentejo pri nacia sekureco) aŭ NSA estas federacia aŭtoritato de Usono, kiu okupiĝas pri la nacia sekureco, same kiel CIA kaj FBI. Ĝi estas do speco de "sekreta servo". Malsame ol CIA kaj FBI, ĝi okupiĝas kaj pri usonaj kaj pri alilandaj aferoj.
Ĝi laboras precipe je la kampo de informo kaj komunikado; tasko ĝia estas protekti la mesaĝojn, kiuj pasas tra registaraj instancoj. Oni supozas, ke komplemente ĝi kontrolas la enhavon de eksterlandaj mesaĝoj, kaj ankaŭ tiujn de usonaj civitanoj.
NSA forte okupiĝas pri ĉifrado kaj okupas monde pintajn fakulojn pri kriptografio sub la kondiĉo, ke ili ne tuj publikigu siajn plej gravajn rezultojn. Oni supozas, ke NSA dungas pli da matematikistoj ol ĉiu ajn alia instanco aŭ firmao.
La centro de NSA situas ĉe Fort Meade en Marilando, ĉ. 16 kilometrojn nord-oriente de Vaŝingtono, ĉe la koordinatoj 39° 06′ 35.48″ N 76° 46′ 11.44″ U / 39.1098556 °N, 76.7698444 °U (mapo)Koordinatoj: 39° 06′ 35.48″ N 76° 46′ 11.44″ U / 39.1098556 °N, 76.7698444 °U (mapo). Ĝi havas propran konektejon ĉe aŭtovojo Baltimore-Washington Parkway, kiu portas la indikon nur por dungitoj de NSA kaj kutime estas gardata de du policaj aŭtoj. Fotoj montras ĉ. 18.000 parklokojn por aŭtoj, kaj oni supozas, ke dise tra la mondo laboras pli ol la duoblo de tiu nombro da dungitoj. RSA estas la dua plej granda konsumanto de elektro en Marilando, kun elektrokostoj de ĉ. 30 milionoj da dolaroj jare.
Historio
La 20-an de marto 1949 la usona defenda ministerio fondis organizon samranga al la Sekureca Agentejo de la Armitaj Fortoj, kiu do ne estis dependa de aliaj sekretaj servoj, sed havis malmulte da propra aŭtoritato. Tamen pro la pligravigo de komunikado oni ekkonsciis, ke por kontroli la mondan komunikadon necesas absolute sendependa, forta instanco.
Tiel prezidento Harry S. Truman en junio 1952 per ordono 12333 ordonis la kreadon de NRA, kiu estis formale instituita en novembro. Tiu ordono estis strikte sekreta kaj estis publikigita nur unu generacion poste.
Personaro
Ĉiuj ĝisnunaj direktoroj de NSA estis oficiroj en la rango de generalo aŭ admiralo. Pro la rivaleco de la usonaj armeoj ili alternas inter tera, aera kaj mara armeoj, kvankam ne strikte. El la ĝisnunaj 16 direktoroj 4 estis de la tera, 7 de la aera kaj 5 de la mara armeo.
Ankaŭ la unuaj vicdirektoroj estis soldatoj, sed la lastaj estis civiluloj.
Direktoroj
- 1952 – 1956 Vicgeneralo Ralph J. Canine, USA
- 1956 – 1960 Vicgeneralo John A. Samford, USAF
- 1960 – 1962 Vicadmiralo Laurence H. Frost, USN
- 1962 – 1965 Vicgeneralo Gordon A. Blake, USAF
- 1965 – 1969 Vicgeneralo Marshall S. Carter, USA
- 1969 – 1972 Vicadmiralo Noel A. M. Gaylor, USN
- 1972 – 1973 Vicgeneralo Samuel C. Phillips, USAF
- 1973 – 1977 Vicgeneralo Lew Allen, Jr., USAF
- 1977 – 1981 Vicadmiralo Bobby Ray Inman, USN
- 1981 – 1985 Vicgeneralo Lincoln D. Faurer, USAF
- 1985 – 1988 Vicgeneralo William E. Odom, USA
- 1988 – 1992 Vicadmiralo William O. Studeman, USN
- 1992 – 1996 Vicadmiralo John M. McConnell, USN
- 1996 – 1999 Vicgeneralo Kenneth A. Minihan, USAF
- 1999 – 2005 Vicgeneralo Michael V. Hayden, USAF
- 2005 – nun Vicgeneralo Keith B. Alexander, USA
USA, USAF kaj USN signifas, respektive, United States Army (ter-armeo), United States Air Force (aer-armeo) kaj United States Navy (mar-armeo).
Vicdirektoroj
- dec. 1952 – nov. 1953 Vicadmiralo Joseph Wenger, USN
- nov. 1953 – jun. 1956 Brigada generalo John Ackerman, USAF
- jun. 1956 – aŭg. 1956 Majora generalo John A. Samford, USAF
- aŭg. 1956 – sep. 1957 Joseph H. Ream
- okt. 1957 – lug. 1958 D-ro H. T. Engstrom
- aŭg. 1958 – apr. 1974 D-ro Louis W. Tordella, USN
- apr. 1974 – maj. 1978 Benson K. Buffham
- maj. 1978 – apr. 1980 Robert E. Drake
- apr. 1980 – jul. 1982 Ann Z. Caracristi
- jul. 1982 – jun. 1985 Robert E. Rich
- jun. 1985 – mar. 1988 Charles R. Lord
- mar. 1988 – jul. 1990 Gerald R. Young
- jul. 1990 – feb. 1994 Robert L. Prestel
- feb. 1994 – okt. 1997 William P. Crowell
- okt. 1997 – jun. 2000 Barbara A. McNamara
- jun. 2000 – nun William B. Black, Jr.
Famaj kriptografiistoj
- Agnes Meyer Driscoll
- William F. Friedman
- Solomon Kullback
- Frank Rowlett
- Abraham Sinkov
- Louis W. Tordella