Dentorela fervojo: Malsamoj inter versioj
| [kontrolita revizio] | [kontrolita revizio] |
e Sternchen96 movis paĝon Dentrada fervojo al Dentorela fervojo: fakvorto laŭ terminaro de la Terminara Komisiono de IFEF |
Neniu resumo de redakto |
||
| Linio 3: | Linio 3: | ||
[[Dosiero:Denta trakforko.jpg|thumb|right|[[Trakforko]] sur dentrada fervojo ([[Štrbské Pleso]], [[Slovakio]])]] |
[[Dosiero:Denta trakforko.jpg|thumb|right|[[Trakforko]] sur dentrada fervojo ([[Štrbské Pleso]], [[Slovakio]])]] |
||
[[Dosiero:Rhune electric system.jpg|right|thumb|[[Trajneto de La Rhune]] ([[Nord-Eŭskio]])]] |
[[Dosiero:Rhune electric system.jpg|right|thumb|[[Trajneto de La Rhune]] ([[Nord-Eŭskio]])]] |
||
''' |
'''Dentorela fervojo''' - ankaŭ '''dentrela''' aŭ '''dentrada fervojo''' - estas rel-ligita transportilo kun [[dentrada trakciilo]] - antaŭenpuŝita per unu aŭ pluraj [[dentrado]]j por supreniri krutajn deklivojn. Dentradoj moviĝas en [[dentorelo]] fiksita meze de la fervojaj reloj kaj tiel ebligas la transmision de la motora energio al la [[relo]]j sen glito. |
||
La [[adhero]] inter rado kaj reloj limigas la uzon de normalaj [[fervojo]]j al kliniteco de 16 % ĉe sekaj reloj, 14 % ĉe malsekaj. Por garantii sekuran servon fervojoj kutime evitas klinitecon pli grandan ol 4 % (ekzistaj kelkaj esceptoj kiel ekzemple la tramo de [[Lisbono]] kun kliniteco ĝis maksimumo de 13,5 %). |
La [[adhero]] inter rado kaj reloj limigas la uzon de normalaj [[fervojo]]j al kliniteco de 16 % ĉe sekaj reloj, 14 % ĉe malsekaj. Por garantii sekuran servon fervojoj kutime evitas klinitecon pli grandan ol 4 % (ekzistaj kelkaj esceptoj kiel ekzemple la tramo de [[Lisbono]] kun kliniteco ĝis maksimumo de 13,5 %). |
||
Dentorelaj fervojoj superas klinitecon ĝis 48 % ([[Pilato (monto)]]) '''[[Pilato-fervojo]]''' en [[Svislando]]) kaj izolitaj lokomotivoj ĝis 50 % ([[Panama kanalo]]). |
|||
== Sistemoj == |
== Sistemoj == |
||
La kvar plej konataj sistemoj de |
La kvar plej konataj sistemoj de dentorelaj fervojoj estas inventitaj de svisaj inĝenieroj kaj nomitaj laŭ ili: |
||
* [[sistemo Riggenbach]] |
* [[sistemo Riggenbach]] |
||
* [[sistemo Strub]] |
|||
* [[sistemo |
* [[sistemo Abt]] |
||
* [[sistemo |
* [[sistemo Locher]] |
||
* [[sistemo Locher]] ([[Dentrada sistemo]]) |
|||
Krom laŭ la |
Krom laŭ la dentorela sistemo oni povas klasifi dentorelajn fervojojn kiel ĉiujn fervojojn laŭ [[ŝpuro]] ([[normala ŝpuro]], [[etŝpuro]]) kaj trakcio (vapora, dizela, elektra). |
||
== Ekzemploj == |
== Ekzemploj == |
||
La unua montara fervojo de la mondo kun dentrada propulso estis konstruita en 1866 de [[Sylvester Marsh]]. Ĝi grimpas sur la Vaŝinton-Monton (Mount Washington), [[New Hampshire]], [[Usono]] kaj estis inaŭgurita en 1869. |
La unua montara fervojo de la mondo kun dentrada propulso estis konstruita en 1866 de [[Sylvester Marsh]]. Ĝi grimpas sur la Vaŝinton-Monton (Mount Washington), [[New Hampshire]], [[Usono]] kaj estis inaŭgurita en 1869. |
||
La unua |
La unua dentorela fervojo en Eŭropo estas la Vitznau-Rigi-fervojo, konstruita de [[Niklaus Riggenbach]] laŭ sia franca patento n-ro 59625 de 1863 kaj inaŭgurita en 1871. Ĝi grimpas de la urbo [[Vitznau]] sur la monton [[Rigi]] proksime de [[Lucerno]] en [[Svislando]]. |
||
La |
La dentorela fervojo en [[Budapeŝto]] (vd. apudan foton) estas la tria plej aĝa de la mondo, ektrafikinte en 1874. Ĝi havas [[ŝpuro]]n de {{unuo|1435|mm}} ([[normala ŝpuro]]), estas elektrizita de 1929 kaj veturas 2,9 km de la urbo-centro al la Ŝvaba Monto (''Svábhegy'', 420 m). |
||
De 1984 ekzistas ankaŭ |
De 1984 ekzistas ankaŭ dentorela [[metroo]] en [[Liono]] - ĝi kaj la [[metroo de Ĥajfo]] ĝis nun estas la solaj dentorele teknikaj metrooj en la mondo. |
||
== Vidu ankaŭ == |
== Vidu ankaŭ == |
||
| Linio 38: | Linio 38: | ||
[[ |
[[Kategorio:Dentorelaj fervojoj| ]] |
||
<!--[[pt:Cremalheira#Sistema de cremalheira em ferrovias]]--> |
<!--[[pt:Cremalheira#Sistema de cremalheira em ferrovias]]--> |
||
Kiel registrite je 19:54, 22 jun. 2015
Dentorela fervojo - ankaŭ dentrela aŭ dentrada fervojo - estas rel-ligita transportilo kun dentrada trakciilo - antaŭenpuŝita per unu aŭ pluraj dentradoj por supreniri krutajn deklivojn. Dentradoj moviĝas en dentorelo fiksita meze de la fervojaj reloj kaj tiel ebligas la transmision de la motora energio al la reloj sen glito.
La adhero inter rado kaj reloj limigas la uzon de normalaj fervojoj al kliniteco de 16 % ĉe sekaj reloj, 14 % ĉe malsekaj. Por garantii sekuran servon fervojoj kutime evitas klinitecon pli grandan ol 4 % (ekzistaj kelkaj esceptoj kiel ekzemple la tramo de Lisbono kun kliniteco ĝis maksimumo de 13,5 %).
Dentorelaj fervojoj superas klinitecon ĝis 48 % (Pilato (monto)) Pilato-fervojo en Svislando) kaj izolitaj lokomotivoj ĝis 50 % (Panama kanalo).
Sistemoj
La kvar plej konataj sistemoj de dentorelaj fervojoj estas inventitaj de svisaj inĝenieroj kaj nomitaj laŭ ili:
Krom laŭ la dentorela sistemo oni povas klasifi dentorelajn fervojojn kiel ĉiujn fervojojn laŭ ŝpuro (normala ŝpuro, etŝpuro) kaj trakcio (vapora, dizela, elektra).
Ekzemploj
La unua montara fervojo de la mondo kun dentrada propulso estis konstruita en 1866 de Sylvester Marsh. Ĝi grimpas sur la Vaŝinton-Monton (Mount Washington), New Hampshire, Usono kaj estis inaŭgurita en 1869.
La unua dentorela fervojo en Eŭropo estas la Vitznau-Rigi-fervojo, konstruita de Niklaus Riggenbach laŭ sia franca patento n-ro 59625 de 1863 kaj inaŭgurita en 1871. Ĝi grimpas de la urbo Vitznau sur la monton Rigi proksime de Lucerno en Svislando.
La dentorela fervojo en Budapeŝto (vd. apudan foton) estas la tria plej aĝa de la mondo, ektrafikinte en 1874. Ĝi havas ŝpuron de 1 435 mm (normala ŝpuro), estas elektrizita de 1929 kaj veturas 2,9 km de la urbo-centro al la Ŝvaba Monto (Svábhegy, 420 m).
De 1984 ekzistas ankaŭ dentorela metroo en Liono - ĝi kaj la metroo de Ĥajfo ĝis nun estas la solaj dentorele teknikaj metrooj en la mondo.
Vidu ankaŭ
Eksteraj ligiloj
- Dentradaj fervojoj en Germanio (en la germana)
- Filmo: Veturo per dentrada fervojo sur la monton Pilato ĉe Lucerno