Frata lingvo: Malsamoj inter versioj

El Vikipedio, la libera enciklopedio
Browse history interactively
[nekontrolita versio][kontrolita revizio]
← Iru al antaŭa ŝanĝoIru al sekvanta ŝanĝo →
Enhavo forigita Enhavo aldonita
VidaVikiteksto
korektis la plej frapajn lingvajn misojn
Stilo; citaĵoj al ŝablono
Linio 2: Linio 2:


==Alfabeto==
==Alfabeto==
⚫
Frater enhavas 18 literojn:
{|class="wikitable" style="margin: 0 auto;"
{|class="wikitable" style="margin: 0 auto;"
|+ Lingua Sistemfrater signaro
|+ Lingua Sistemfrater signaro
Linio 7: Linio 8:
|a||b||d||e||f||g||i||j||k||l||m||n||o||p||r||s||t||u
|a||b||d||e||f||g||i||j||k||l||m||n||o||p||r||s||t||u
|}
|}

⚫
Frater enhavas la 18 suprajn literojn.


==Gramatiko==
==Gramatiko==
Frater ne havas artikolojn, fleksion, afiksojn, neniun akordon de tempo, genro, aŭ nombro, ktp. La nomvortoj, verboj, adjektivoj kaj adverboj uzas la samajn radikojn.<ref>https://sites.google.com/site/sistemfrater/12-rules-of-frater</ref>
Frater ne havas artikolojn, fleksion, afiksojn, neniun akordon de tempo, genro, aŭ nombro. La nomvortoj, verboj, adjektivoj, kaj adverboj uzas la samajn radikojn<ref>{{citaĵo el retejo |url=https://sites.google.com/site/sistemfrater/12-rules-of-frater |titolo =Lingua Sistemfrater: 12 rules of Frater |lingvo=en |arkivurl=https://web.archive.org/web/20160228032549/https://sites.google.com/site/sistemfrater/12-rules-of-frater |arkivdato=2016-02-28}}</ref>.


===Morfologio===
===Morfologio===
Linio 17: Linio 16:


====Nomoj====
====Nomoj====
* Antonimoj estas formata per ''-ne'': ''aktofilo'' – ''aktofilone'' (amo, malamo)
* Antonimoj estas formata per ''-ne'': ''aktofilo'' – ''aktofilone'' (amo, malamo).
* Pluralo {{klarigu|povas esti formata per ''-multi'':|ĉu pluralo estas deviga aŭ nedeviga? mi supozus la lasta.}} ''frater'' – ''fratermulti'' (frato, fratoj)
* Pluralo {{klarigu|povas esti formata per ''-multi'':|Ĉu pluralo estas deviga?}} ''frater'' – ''fratermulti'' (frato, fratoj)
* Seksaj formoj povas esti formataj per ''-gine'' kaj ''-andro'': ''infan'' – ''infanandro'' – ''infangine'' (infano, knabo, knabino)<ref>https://sites.google.com/site/sistemfrater/biblologo-basi (Notindas ke ŝajne precipe la radiko frato estas virseksa: ''frater'' – frato, ''fratergine'' – fratino, sed ĉi tio estas sekundara fonto.)</ref>
* Seksaj formoj povas esti formataj per ''-gine'' kaj ''-andro'': ''infan'' – ''infanandro'' – ''infangine'' (infano, infaniĉo, infanino)<ref>{{citaĵo el retejo |url=https://sites.google.com/site/sistemfrater/biblologo-basi |titolo=Lingua Sistemfrater: Biblologo basi Eng{{spaceto}}– Fra |arkivurl=https://web.archive.org/web/20160228032606/https://sites.google.com/site/sistemfrater/biblologo-basi |arkivdato=2016-02-28 |citaĵo=[frato:] ''frater''... [fratino:] ''fratergine''}}</ref>


La pronomoj estas:
La pronomoj estas:
Linio 49: Linio 48:


====Nombroj====
====Nombroj====
Nombroj de unu al dek: ''uni, bi, tri, kuadri, kuinti, ses, sep, okta, nona, deka''.
Nombroj de unu al dek: ''uni'', ''bi'', ''tri'', ''kuadri'', ''kuinti'', ''ses'', ''sep'', ''okta'', ''nona'', ''deka''.


===Sintakso===
===Sintakso===
La vortordo estas nesanĝebla: subjekto, verbo, objekto; substantivo, adjektivo, verbo, adverbo.
La vortordo estas nesanĝebla: [[Subjekto Verbo Objekto|subjekto–verbo–objekto]]; substantivo–adjektivo; verbo–adverbo.


==Ekzempletoj==
==Ekzempletoj==
Linio 77: Linio 76:
* ''benne'' – malbono
* ''benne'' – malbono
* ''bi'' – du<!--
* ''bi'' – du<!--



por diff -->
por diff -->
Linio 98: Linio 96:
* ''frater'' – frato
* ''frater'' – frato
* ''ide'' – ideo
* ''ide'' – ideo
* ''ili'' – ŝi, li, ri, ĝi
* ''ili'' – ŝi, li, ĝi
* ''infan'' – infano
* ''infan'' – infano
* ''jur'' – tago
* ''jur'' – tago
Linio 135: Linio 133:
{{Div col end}}
{{Div col end}}


== Fontoj ==
==Fontoj==
{{Referencoj}}
<references />


==Bibliografio==
==Bibliografio==

Kiel registrite je 05:18, 3 dec. 2017

Frata lingvo (Frater aŭ Lingua Sistemfrater) estas internacia planlingvo publikigita de Pham Xuan Thai (Vjetnamio) en 1957.

Alfabeto

Frater enhavas 18 literojn:

Lingua Sistemfrater signaro
a b d e f g i j k l m n o p r s t u

Gramatiko

Frater ne havas artikolojn, fleksion, afiksojn, neniun akordon de tempo, genro, aŭ nombro. La nomvortoj, verboj, adjektivoj, kaj adverboj uzas la samajn radikojn[1].

Morfologio

Ĉiuj vortoj estas lastsilabe akcentitaj.

Nomoj

  • Antonimoj estas formata per -ne: aktofilo – aktofilone (amo, malamo).
  • Pluralo povas esti formata per -multi:[klarigu] frater – fratermulti (frato, fratoj)
  • Seksaj formoj povas esti formataj per -gine kaj -andro: infan – infanandro – infangine (infano, infaniĉo, infanino)[2]

La pronomoj estas:

persono singularo pluralo
1 mi mis
2 ni nis
3 ili ilis

La pronomo oni estas antrop en frater. Genitivo estas farita kun ot (de): ide ot mi – ideo de mi; ide ot mater.

Verboj

  • Oni faras la imperativon per antaŭvorteto obliga: filo – obliga filo (ami, amu)
  • Oni faras la pasintecon per postvorto pas: filo – filo pas (ami, amis)
  • Oni faras la estontecon per postvorto futur: filo – filo futur (ami, amos)

Nombroj

Nombroj de unu al dek: uni, bi, tri, kuadri, kuinti, ses, sep, okta, nona, deka.

Sintakso

La vortordo estas nesanĝebla: subjekto–verbo–objekto; substantivo–adjektivo; verbo–adverbo.

Ekzempletoj

  • Frater frater frater frater
”La frata frato interfratiĝas frate”
  • Mi habe fratermulti
”mi havas fratojn”
  • Onor fater e mater ni, e ni obliga filo androbisini omo ni
”Honoru vian patron kaj vian patrinon, kaj amu vian najbaron kiel vin mem”
  • Androfaktopasi es beni akaus ilis es futur nam infan ot Dio
”Feliĉaj la pacemaj homoj, ĉar ili estos nomataj filoj de Dio”

Vortareto

  • akaus – ankaŭ
  • aktofilo – amo
  • andro – viro
  • androbisini – najbaro
  • amdrofaktopasi – pacemulo
  • ben – bono
  • benne – malbono
  • bi – du
  • deka – dek
  • dio – dio
  • dola – mono
  • dolaeks – inflacio
  • dolapan – buĝeto
  • dom – domo
  • domfag – manĝejo.
  • domne – dezerto
  • domstudileban – universitato
  • e – kaj
  • eksdefen – nerezistebla
  • es – esti
  • fag – manĝi
  • fater – patro
  • filo – amo
  • frater – frato
  • ide – ideo
  • ili – ŝi, li, ĝi
  • infan – infano
  • jur – tago
  • jurbi – lundo
  • jursep – sabato
  • kia – kiu
  • leban – alta
  • logo – vorto
  • logodio – profetaĵo
  • logoleban – krio
  • logoseudo – mensogo
  • luna – monato
  • lunadekauni – novembro
  • lunasep – julio
  • mater – patrino
  • mi – mi
  • morta – morta
  • nam – nomigi
  • ni – vi
  • obliga – imperativa vorteto
  • omo – mem
  • onor – honoro
  • ot – de
  • pan – plano
  • pas – pasinta vorteto
  • pasi – paco
  • problable – eble
  • pur – pura
  • purne – malpura
  • seudo – malvera
  • stofgrafauto – plumingo
  • studi – studi
  • tem – tempo
  • temkia – kiam
  • uni – unu

Fontoj

  1. ↑ Lingua Sistemfrater: 12 rules of Frater (angle). Arkivita el la originalo je 2016-02-28.
  2. ↑ Lingua Sistemfrater: Biblologo basi Eng – Fra. Arkivita el la originalo je 2016-02-28. “[frato:] frater... [fratino:] fratergine”.

Bibliografio

  • Phạm Xuân Thái. (1957) Frater (Lingua sistemfrater). The simplest International Language Ever Constructed. Ho‑Ĉi‑Min‑urbo: Tu‑Hai Publishing House.

Eksteraj ligiloj

Vidi ankaŭ

  • Frater2, evoluado/ellaboro de lingua sistemfrater de 1997
  • Interglossa, simila proponita internacia planglingvo
  • Glosa, evoluado de Interglossa
Elŝutita el "https://eo.wikipedia.org/w/index.php?title=Frata_lingvo&oldid=6234029"