Uzanto:Fimako/provejo: Malsamoj inter versioj
Enhavo forigita Enhavo aldonita
Fimako (diskuto | kontribuoj) Neniu resumo de redakto |
Fimako (diskuto | kontribuoj) Neniu resumo de redakto |
||
| Linio 1: | Linio 1: | ||
En la [[Antikva greka religio|antikva greka religio]] kaj [[Helena mitologio|mitologio]], '''Zagreo''' (el la [[antikva greka lingvo|greka]] ''Ζαγρεύς'', xxxx) estas ofte konsiderata dio, adorita de la membroj de la [[Orfeismo|orfea religio]] kiel la ''[[Dionizo|Unua Dionizo]]'', filo de [[Zeŭso]] kaj [[Persefono]] kiu estis diserigita fare de la [[titanoj]] sed poste renaskiĝis.<ref>[[Timoty Gantz]], paĝ. 118; Hard, |
|||
[[Dosiero:NAMA 2650 Eubouleus.JPG|eta|300px|<center>Ĉi tiu marmora kapo, ofte atribuita al [[Praksitelo]], eble estas bildigo de '''Eŭbuleo'''. [[Nacia Arkeologia Muzeo de Ateno]] (MA 181).</center>]] |
|||
[https://books.google.com/books?id=r1Y3xZWVlnIC&pg=PA35 paĝ. 35]; [[Pierre Grimal]], ''Dictionnaire de la mythologie grecque et romaine'', s.v. ''Zagreus'' paĝ. 456.</ref> Tamen, laŭ la plej frua mencio de Zagreo, li estis partnero de [[Geo]] (la Tero) kaj nomita «La plej alta dio de la submondo». Ankaŭ [[Esĥilo]] rilatigas lin kun la postmondo, identigante Zagreon kun filo de [[Hadeso]], aŭ eĉ kun tiu dio mem.<ref>Sommerstein, [http://www.loebclassics.com/view/aeschylus-attributed_fragments/2009/pb_LCL505.237.xml?result=1&rskey=f0foz8 paĝ. 237 n. 1]; Gantz, paĝ. 118; Smyth, [https://archive.org/stream/aeschyluswitheng02aescuoft#page/458/mode/2up paĝ. 459].</ref> Atentigante pri la identeco de Hadeso kiel [[alter ego]] de ''Kataĥtonia Zeŭso'', [[Timothy Gantz]] konsideris verŝajne ke la origina Zagreo, eble filo de Hadeso kaj Persofono, unuiĝis poste al la Orfea Dionizo, la filo de Zeŭso kaj Persefono.<ref>Timoty Gantz, paĝ. 118.</ref> |
|||
Laŭ la [[Antikva greka religio]] kaj [[Helena mitologio|mitologio]], '''Eŭbuleo''' aŭ '''Eubulo''' (el la [[antikva greka lingvo|greka]] ''Εὐβουλεύς'', «bona konsilisto»)<ref>[[Rosemarie Taylor-Perry]], ''The God Who Comes: Dionysian Mysteries Revisited'' (Algora, [[2003]]), paĝ. 10.</ref> estis dio ĉefe konata danke al religiemaj [[Epigrafio|surskriboj]] kadre de la [[Misterecaj religioj|misteroreligioj]]. Tamen, pro la manko de literaturaj fontoj, kelkaj mitologoj konsideras lin simpla duondio aŭ [[Kultado al heroo|heroo]] rilanta al la saklara porko ĉe la [[Eleŭzisaj misteroj]] kaj eble patrono de semado de grajnoj kaj plugado (lia nomo ankaŭ povas deveni el la vortoj ''bôlos'', «ter-bulo», kaj bôlostropheô, «aperigi terbulojn per plugado». |
|||
==Etimologio kaj origino== |
|||
Tiu nomo aperas plurfoje en la korpuso de la tiel nomataj ''[[Totenpass|Orfeaj or-tabuletoj]]'' per diversa literumado, kiaj ''Euboulos'', ''Eubouleos'' kaj ''Eubolos''.<ref>Fritz Graf and Sarah Iles Johnston, ''Ritual Texts for the Afterlife: Orpheus and the Bacchic Gold Tablets'' ([[Routledge]], [[2007]]), paĝ. 5, 13 kaj 123.</ref> Ĝi eble temas pri [[epiteto]] de la ĉefa [[Orfeismo|orfea dio]], [[Dionizo]] aŭ [[Zagreo]],<ref>[[Jane Ellen Harrison]], ''Prolegomena to the Study of Greek Religion''([[Cambridge University Press]], [[1908]]), 2-a eldono, paĝ. 585.587.</ref>, de [[Hadeso]] aŭ de [[Zeŭso]] en nekutima rilato kun la [[Eleŭzisaj misteroj]].<ref>Oni uzis ĝin kiel epiteto de Zeŭso en kelkaj surskribaĵoj; [[J.G. Frazer]], ''Pausanias's Description of Greece'' ([[Londono]], [[1913]]), vol. 2, paĝ. 70. </ref> Tamen, akademiuloj de fine de la [[20-a jarcento|20-a]] kaj komence de la [[21-a jarcento|21-a]] jarcentoj komencis konsideri Eŭbuleon sendependa "grava dio" ĉe la misteraj religioj, surbaze de lia elstaro en la surskribaj pruvoj. Lia arta prezentado kiel torĉisto montras ke lia rolo estis gvidi en la revena vojo el la [[Hadeso#Regno de mortintoj|postmorta mondo]].<ref>Kevin Clinton, "The Mysteries of Demeter and Kore," ĉe ''A Companion to Greek Religion'' ([[Wiley-Blackwell]], [[2010]]), paĝ. 347-353. [https://books.google.com/books?id=yOQtHNJJU9UC&pg=PA347&dq=%22An+Eleusinian+god+whose+importance+is+often+neglected%22&lr=&as_drrb_is=q&as_minm_is=0&as_miny_is=&as_maxm_is=0&as_maxy_is=&as_brr=0&cd=1#v=onepage&q=%22An%20Eleusinian%20god%20whose%20importance%20is%20often%20neglected%22&f=false rete.] Por plia informo pri la pruvoj de lia kreskanta graveco por la akademianoj, konsultu ankaŭ Kevin Clinton, "The Sanctuary of Demeter and Kore at Eleusis," ĉe ''Greek Sanctuaries: New Approaches'' (Routledge, [[1993]]), paĝ. 113, kie Eŭbuleo estis priskribita kiel «unu el la ĉefaj dioj de la misteroj, samrange ol [[Triptolemo]]», kaj Pierre Bonnechere, "Trophonius of Lebadea: Mystery Aspects of an Oracular Cult in Boeotia," ĉe ''Greek Mysteries: The Archaeology and Ritual of Ancient Greek Secret Cults'' (Routledge, [[2003]] kaj [[2005]]), paĝ. 181.</ref> |
|||
En la greka lingvo, la ĉasisto kiu kaptadas vivantajn bestojn estis nomita ''zagreo'', laŭ [[Karl Kerényi]], kaj la [[jonia greka lingvo|jonia]] vorto ''zagre'' signifas ''fosaĵon por la kaptado de vivantaj bestoj''.<ref>[[Karl Kerényi]], [https://books.google.com/books?id=cXL-QIIhn5gC&pg=PA82 paĝ. 82], mencias [[Hesiĥio el Mileto|Hesiĥion]], kiu aldonadis tipajn joniajn vortfinojn.</ref> Kerényi konsideris pravigita la demandon «kial tiu mita ĉasisto, kiu en Grekio iĝis mistereca dio de la postmondo, simpla kaptisto de sovaĝaj bestoj, kaj ne mortigisto?».<ref>Karl Kerényi, paĝ. [https://books.google.com/books?id=cXL-QIIhn5gC&pg=PA83 83]–[https://books.google.com/books?id=cXL-QIIhn5gC&pg=PA84 84].</ref> Li interligas la figuron de Zagreo kun arĥaika dioniza ritaro en kiu malgrandaj bestoj estis ŝiritaj, membro post membro, kaj ilia karno forkonsumita krude, «ne kiel eliĝo de la greka dioniza religio, sed prefere kiel migrado aŭ postvivo de prahistoria rito».<ref>Karl Kerényi, [https://books.google.com/books?id=cXL-QIIhn5gC&pg=PA85 paĝ. 85].</ref> |
|||
==Postmondo== |
|||
== Genealogio kaj identeco == |
|||
La fruaj mencioj de Zagreo, kiuj troviĝas nur en fragmentoj de malaperintaj verkoj,<ref> Timoty Gantz, paĝ. 118; West 1983, paĝ. 153.</ref> ligas Zagreon kun la [[greka submondo]]. La plej antikva estas simpla menciita linio de la eposo ''[[Alkmeoniso]]'' ([[6-a jarcento a.K.]]): «Mastrino Geo, kaj Zagreo la plej alta ol ĉiuj gedioj» (eble ĉi tie kun la signifo «la plej alta dio de la submondo»)<ref>''[[Alkmeoniso]]'', fragmento 3. Laŭ West ([[2003]]), paĝ. 41 n.17, ĉi tiu linio eble kadriĝas en preĝo per kiu [[Alkmaono]] alvokas la povojn de la Tero por revivigi sian patron [[Amfiarao]].</ref> |
|||
Literaturaj tekstoj disponigas nur malmultajn aludojn al la mitaro pri Eŭbuleo. Ekzemple, li ne estis menciita en la ''[[Homeraj himnoj|Homera himno al Demetro]]''.<ref>Clinton, ''Greek Sanctuaries'', paĝ. 113.</ref> De la diferencoj inter genealogioj kaj kruc-identigoj kun aliaj dioj devenas la demando ĉu ĉiuj fontoj en kie aperas formo de tiu nomo aludas la saman figuron.<ref>Susan G. Cole, "Landscapes of Dionysos and Elysian Fields," ĉe ''Greek Mysteries: The Archaeology and Ritual of Ancient Greek Secret Cults'' (Routledge, [[20003]]), paĝ. 199.</ref> [[Diodoro Sicila]] asertis ke li estis filo de [[Demetro]] kaj [[Karmanoro]], kaj patro de [[Karmo (mitologio)|Karmo]],<ref>[[Paŭzanio (geografo)|]], ''[[Priskribo de Grekio]]'', 2.30.3.</ref> do avo de [[Britomartizo]].<ref>[[Diodoro Sicila]], [http://penelope.uchicago.edu/Thayer/E/Roman/Texts/Diodorus_Siculus/5D*.html#76 ''Historia biblioteko'', 5.76.]</ref>, kio kadrigas lin en la [[Kreto (insulo)|kreta]] tradicio. Kiel filo de Demetro, Eŭbulo estas ankaŭ asociita al aliaj mitaj personoj kiaj [[Booto]] aŭ [[Pluto (mitologio)|Pluto]]. |
|||
Verŝajne por Esĥilo, Zagreo estis, fakte, submonda dio. En fragmento de unu el liaj malaperintaj teatraĵoj pri [[Sizifo]] (ĉ. [[5-a jarcento a.K.]]), Zagreo ŝajne estis filo de Hadeso,<ref>[[Esĥilo]], frag. 228 (Sommerstein, [http://www.loebclassics.com/view/aeschylus-attributed_fragments/2009/pb_LCL505.237.xml?result=1&rskey=f0foz8 paĝ. 236 kaj 237]).</ref> Tamen, en ''Egiptanoj'' ''Aigyptioi''), ankaŭ de Esĥilo, Zagreo estas ŝajne identigita kun Hadeso mem.<ref>Esĥilo, [https://archive.org/stream/tragicorumgraeco00naucuoft#page/4/mode/2up frag. 5]; Sommerstein, [http://www.loebclassics.com/view/aeschylus-attributed_fragments/2009/pb_LCL505.237.xml?result=1&rskey=f0foz8 paĝ. 237 n. 1]; Timoty Gantz, paĝ. 118; Smyth, [https://archive.org/stream/aeschyluswitheng02aescuoft#page/458/mode/2up paĝ. 459].</ref> Fragmento de la malaperinta teatraĵo ''Kretanoj'' (''Kretes''), de [[Eŭripido]], la korusanoj priskribas sin kiel iniciantoj de [[Monto Ido|Ida]] Zeŭso kaj celebrantoj de la «noktema Zagreo, plenumante liajn festenojn de kruda karno».<ref>[[Eŭropido]], frag. 472 (Collard & Cropp, [http://www.loebclassics.com/view/euripides-dramatic_fragments/2008/pb_LCL504.539.xml?rskey=yClG3m&result=1&mainRsKey=KmgQQn paĝ. 538 kaj 539]); West ([[1983]]), paĝ. 153.</ref> |
|||
Unu el la ''Orfeaj tabletoj'' konsideras lin filo de Zeŭso, same kiel faras unu el la [[Orfeaj himnoj]].<ref>''[[Orfeaj himnoj|Himno]]'' 30.6, citita de Graf kaj Johnston, ''Ritual Texts'', paĝ. 123–124 (''Himno'' 29 laŭ la traduko de Thomas Taylor).</ref> [[Hesiĥio el Aleksandrio]] identigas lin al [[Plutono (mitologio)|Plutono]],<ref>Laŭlitere, la kap-vorto ĉe Hesiĥio diras: Εὐβουλεύς (sch. Nic. Al. 14) · ὁ Πλούτων. παρὰ δὲ τοῖς πολλοῖς ὁ Ζεὺς ἐν Κυρήνη (''Eubouleus: ho Ploutôn. para de toîs polloîs ho Zeus en Kyrene''), 643 (Schmidt).</ref> kiu ankaŭ estis salutita kiel ''Eŭbulo'' en la ''Orfea himno al Plutono'', sed aliaj kuntekstoj distingas la du diaĵojn. |
|||
En la orfea tradicio, propra de Eleŭzo kaj [[Argolando]], Eŭbuleo estas filo de [[Disaŭlo]] kaj frato de Triptolemo. Kun tiu lasta, li donas konsilon al Demetro kiam ŝi estis serĉanta sian filinon Persefono, forrabita de Hadeso.<ref>{{citaĵo el libro |titolo=Early Greek myth: a guide to literary and artistic sources |familia nomo=Gantz |persona nomo=T. |jaro=[[1993]] |eldoninto=[[Johns Hopkins University Press]] |loko=[[Baltimoro]] |isbn=9780801844102 |paĝoj=66 |url= }}</ref> Kompense, la diino instruis ilin la arton kulturi tritikon.<ref name="Noel" /> |
|||
Fine, en eponima interpreto, [[Paŭzanio (geografo)|Paŭzanio]] notas ke li estas filo de [[Troĥilo]], sacerdoto de Demetro, kaj [[Eleŭziso (mitologio)|Eleŭziso]].<ref>Paŭzanio, ''Priskribo de Grekio'', 1.14.2.</ref> |
|||
==Arta prezentado== |
|||
[[Dosiero:Ideal framställning av eleusinska jämte atenska gudomligheter och eleusinska präster, Nordisk familjebok.png|eta|300px|<center>En ĉi tiu desegnaĵo de figuroj ĉirkaŭj la kolo de la ''[[Regina Vasorum|Reĝino de la vazoj]]'' (bildigita centre) la porkisto kun nuda brusto ĉe pozicio 8 tre eble estas Eŭbuleo.</center>]] |
|||
En vid-prezentadoj, Eŭbuleo similas [[Jakĥo]], la prezidanto de la eleŭza procesio. Ambaŭ estas ofte bildigitaj kun "revema" aŭ "mistika" esprimo,<ref>{{citaĵo el libro |titolo=''The Greek Mysteries'' |familia nomo=Birachi |persona nomo=Ugo |jaro=1976 |eldoninto=Brill |loko= |isbn= |paĝoj=24 |url=https://books.google.com/books?id=PxOeT0NWzwoC&pg=PA24&dq=%22Praxitelian+head,+possibly+of+Eubuleus%22&lr=&as_drrb_is=q&as_minm_is=0&as_miny_is=&as_maxm_is=0&as_maxy_is=&as_brr=0&cd=1#v=onepage&q=%22Praxitelian%20head%2C%20possibly%20of%20Eubuleus%22&f=false rete. }}</ref> kaj longa hararo kombita en speciala maniero,<ref>"Archaeological News" (nesubskribita), ĉe ''American Journal of Archaeology'' 10, paĝ. 552, [[1895]] [https://books.google.com/books?id=kD0SAAAAYAAJ&pg=PA552&dq=Eubuleus&lr=&as_drrb_is=q&as_minm_is=0&as_miny_is=&as_maxm_is=0&as_maxy_is=&num=100&as_brr=3&cd=8#v=onepage&q=Eubuleus&f=false rete.]</ref> kaj troviĝas prezentadoj de ambaŭ kiel torĉistoj. Kelkaj fakuloj asertas ke Eŭbuleo estas unu el la figuroj de la tiel nomata ''[[Regina Vasorum|Reĝino de la vazoj]]'', [[hidrio]] de meze de la [[4-a jarcento a.K.]] malkovrita en [[Kumo]] kiu bildigas kelkajn figurojn rilantaj al la Eleŭzisa mitaro.<ref>[[Karl Kerényi]], ''Eleusis: Archetypal Image of Mother and Daughter'' ([[Princetown University Press]], [[1967]]), paĝ. 153 kaj sekv. Tradukita de la germana versio de 1960.</ref><ref>Clinton, ''The Mysteries of Demeter and Kore'', paĝ. 350.</ref> |
|||
Sulpta kapo plejofte atribuita al la [[Ateno|atena]] artisto [[Praksitelo]] foje estis konsiderata kiel bildigo de Eŭbuleo. Malkovrita fare de arkeologoj en [[1883]] en la ''[[Plutonion]]'' de [[Eleŭziso]], ĝi ankaŭ povas esti prezentado de Triptolemo. Alternative, la kapo eble estas idealigita portreto de la tipo ofte farita de [[Aleksandro la Granda]], aŭ eble de [[Demetrio la 1-a Poliorketes]], ĉar ĝi plenumas la priskribojn de [[Plutarko]].<ref>[[Plutarko]], ''[http://www.attalus.org/old/demetrius1.html Vivo de Demetrio]''; ''American Journal of Archaeology'' 10 ([[1895]]), paĝ. 552.</ref> Tamen, la identigo al Eŭbuleo estas bazita sur komparoj kun aliaj skulptaj kapoj kiuj javas la saman nomon gravurita, krom la apero de tiu nomo en bazo malkovrita aparte, sed ankaŭ ĉe la ''Plutonion'' de Eleŭziso. |
|||
==Mita rakontaro== |
|||
[[Dosiero:Piglet carrier Louvre MNB1714.jpg|eta|<center>Asistantino portanta porkidon kaj torĉon, [[terakoto|terakota]] statueto el [[Eleŭziso]].</center>]] |
|||
La [[skolio|skolioj]] pri [[Lukiano]]<ref>Noto pri la referenco al la [[Tesmoforioj]] en ''Dialogoj de la korteganoj'', 2.1., de [[Lukiano]].</ref> mencias ke Eŭbuleo estis porkisto kiu estis manĝigante siajn bestojn ĉe la eniro al submondo kiam [[Persefono]] estis forkaptita fare de [[Plutono (mitologio)|Plutono]]. Parto el lia porkaro estis englutita de la tero, kune kun li, kiam la dio de la mortintoj eniris en sian regnon kun la ĵusforkaptita junulino. La skolio prezentas tiun rakontan elementon kiel ''[[Origina mito|etiono]]'' por la ritaro de la [[Tesmoforioj]], en kiu porketo estis ĵetita en oferfosaĵon |
|||
(''megara'') dediĉitan al [[Demetro]] kaj Persefono.<ref>[[Klemento de Aleksandrio]], ''Protrepticus'' 11.20.2.</ref> Ritaj asistantoj nomiĝintaj ''versujistoj'' (ἀντλήτριαι, ''antlêtriai'') tiam descendis en la fosaĵon kaj prenis la putrajn restaĵojn, kiuj estis metitaj sur altarojn, miksitaj kun semoj kaj poste plantitaj.<ref>John Fotopoulos, ''Food Offered to Idols in Roman Corinth: A Social-Rhetorical Reconsideration'' (Mohr Siebeck, [[2003]]), paĝ. 74–74 [https://books.google.com/books?id=Bhu9UDfWKkgC&pg=PA74&dq=Eubouleos+OR+Eubolos+OR+Euboleos+OR+Euboleus&lr=&as_drrb_is=b&as_minm_is=0&as_miny_is=1972&as_maxm_is=0&as_maxy_is=2010&num=100&as_brr=3&cd=8#v=onepage&q=Eubouleos%20OR%20Eubolos%20OR%20Euboleos%20OR%20Euboleus&f=false rete]; Taylor-Perry, ''The God Who Comes'', paĝ. 34. La fragmento en la skolioj pri Lukiano troviĝas en la eldono de Rabe, [https://books.google.com/books?id=ytRMAAAAYAAJ&pg=PP4&dq=intitle:scholia+inauthor:rabe&lr=&as_drrb_is=q&as_minm_is=0&as_miny_is=&as_maxm_is=0&as_maxy_is=&num=100&as_brr=3&cd=1#v=onepage&q&f=false paĝ. 275–276.]</ref> Fosaĵoj riĉaj je organika materio en Eleŭziso estis konsiderataj kiel indico pri tio, ke Tesmoforio estis organizata tie, same kiel en aliaj [[demoj]] en [[Atiko]].<ref>Clinton, ''Greek Sanctuaries'', paĝ. 113.</ref> Eŭbuleo plenumas, do, rolon en la kultado ĉe Eleŭziso kiel akompananto de Persefono en ŝia reveno el Postmondo. |
|||
En harmonio kun lia rita aliro al la mitaro kaj aliaj temoj, [[James Frazer]] opiniis en sia ''La Ora Branĉo'' ke la porkoj, pli ol simplaj akompanantoj de Persefono en ŝia malsupreniro, origine estis veraj ĉefroluloj de la rakonto, reprezentante la vegetaran diaĵon, la grajnan spiriton kiu poste [[Antropomorfismo|antropomorfiĝis]] en la junan diinon.<ref>[[James Frazer|FRAZER, James]], ''The Golden Bough: Spirits of the Corn and of the Wild'' ([[Londono]], [[1912]]), vol. 2, paĝ. 19 [https://books.google.com/books?id=wngIAQAAIAAJ&pg=PA19&dq=Eubuleus&lr=&as_drrb_is=q&as_minm_is=0&as_miny_is=&as_maxm_is=0&as_maxy_is=&num=100&as_brr=3&cd=13#v=onepage&q=Eubuleus&f=false rete.] Frazer verŝajne ne atentigis la surskribajn atestojn rilantaj al Eŭbuleo.</ref> |
|||
==Kultado== |
|||
La dekreto pri [[Unua rikolto]] ([[5-a jarcento a.K.]]) postulis oferojn al Demetro kaj al [[Koro (mitologio)|Koro]] («la junulino», kutime asociita al Persefono), Triptolemo, ''Theos'' ([[Dio]]), ''Thea'' (Diino) kaj Eŭboleo. La surskribo sur la [[reliefo (arto)|reliefo]] de la ''Lakratidoj'' identigas la personon kiu plenumas la oferon kiel pastro de la Dio kaj Diino (tio estas, de la Gereĝoj de la Transmondo, en referenco al mistereca kultado) kaj de Eŭbuleo.<ref>Clinton, ''The Mysteries of Demeter and Kore'' paĝ. 347, kiu mencias ''Inscriptiones Graecae'' 1<sup>3</sup> 78, linioj 38–40, [http://epigraphy.packhum.org/inscriptions/main?url=oi%3Fikey%3D79%26bookid%3D4%26region%3D1 Teksto en la greka, rete.]</ref> En la ''Orfeaj tabuletoj'', Eŭbuleo estis alvokita kvar fojojn kune kun [[Eŭklo]] («Bona famo»), laŭ la deklaro de la Reĝino de la Postmondo, Persefono, en la unua linio. Li estis alvokita ankaŭ en la ''[[Papiruso]] Gurôb'', de meze de la [[3-a jarcento a.K.]].<ref> Graf and Johnston, ''Ritual Texts'', paĝ. 189.</ref> |
|||
Ĉar Eŭbuleo sajnas esti homo en la rakonto aludita de la skolioj pri Lukiano, li kelkfoje estis konsiderita [[Kultado al herooj|heroo]], kiel Triptolemo kaj eĉ Jakĥo.<ref>William Henry Denham Rouse, ''Greek Votive Offerings: An Essay in the History of Greek Religion'' ([[Cambridge University Press]], [[1902]]), paĝ. 28.</ref> |
|||
==Aliaj personoj same nomiĝintaj== |
|||
'''Eŭbulo''' estis ankaŭ la nomo de la jenaj mitaj personoj: |
|||
#Unu el la [[danaidoj]]. ŝi estis edzinita al [[egiptido]] [[Demarĥo]], kiun ŝi murdis dum nuptonokto.<ref>[[Higeno (verkisto)|]], ''[[Fabulae]]'', 170.</ref> |
|||
#Unu el la tri [[dioskuroj]], ankaŭ nomitaj la ''[[anacoj]]''. Ili estis filoj de Zeŭso kaj Persefono,<ref>[[Pierre Grimal]], ''Dictionnaire de la mythologie grecque et romaine'', s.v. ''Eubouleus''.</ref> laŭ tradicio pli antikva ol la konstruado de la olimpa mitaro.<ref name="Noel">[[François Noël]], ''Dictionnaire Universel de la Fable et la Mythologie'', s.v. ''Eubouleus''.</ref> |
|||
#[[Ateno|Atena]] junulino kiu, kune kun ŝiaj fratinoj [[Praksiteo]] kaj [[Teopo]], estis oferata fare de sia patrino, laŭ konsilo de [[orakolo]], por cesigi la malsaton kiu katastrofis [[Atiko|Atikon]] en tiu epoko.<ref name="Noel" /> Dankeme, la atenanoj estarigis monumenton en ilia honoro, nomiĝintan Leokoriono, pro la nomo [[Leoso]], la patro de la junulinoj.<ref>''[[Suido]]'', s.v. ''Leos''.</ref><ref>[[Eliano]], ''Varia historia'', 12.28.</ref> |
|||
{{commonscat|Eubouleus}} |
|||
==Eksteraj ligiloj== |
|||
* {{en}} [http://www.theoi.com/Georgikos/EleusiniosEubouleus.html] |
|||
== Notoj kaj referencoj == |
|||
{{referencoj|2}} |
|||
[[Kategorio:Dioj de la helena mitologio]] |
|||
[[Kategorio:Herooj de la helena mitologio]] |
|||
[[Kategorio:Dioj pri postmorto]] |
|||
[[Kategorio:Paŝtistoj en la helena mitologio]] |
|||
[[Kategorio:Forrabo de Persefono]] |
|||
[[Kategorio:Eleŭzisaj misteroj]] |
|||
[[Kategorio:Idaro de Demetro]] |
|||
[[Kategorio:Idaro de Zeŭso]] |
|||
[[Kategorio:Epitetoj de Zeŭso]] |
|||
[[Kategorio:Epitetoj de Hadeso]] |
|||
[[Kategorio:Epitetoj de Dionizo]] |
|||
[[Kategorio:Kreta mitologio]] |
|||
[[Kategorio:Danaidinoj]] |
|||
[[Kategorio:Kondamnitoj al mortopuno en la helena mitologio]] |
|||
Kiel registrite je 23:01, 28 dec. 2017
En la antikva greka religio kaj mitologio, Zagreo (el la greka Ζαγρεύς, xxxx) estas ofte konsiderata dio, adorita de la membroj de la orfea religio kiel la Unua Dionizo, filo de Zeŭso kaj Persefono kiu estis diserigita fare de la titanoj sed poste renaskiĝis.[1] Tamen, laŭ la plej frua mencio de Zagreo, li estis partnero de Geo (la Tero) kaj nomita «La plej alta dio de la submondo». Ankaŭ Esĥilo rilatigas lin kun la postmondo, identigante Zagreon kun filo de Hadeso, aŭ eĉ kun tiu dio mem.[2] Atentigante pri la identeco de Hadeso kiel alter ego de Kataĥtonia Zeŭso, Timothy Gantz konsideris verŝajne ke la origina Zagreo, eble filo de Hadeso kaj Persofono, unuiĝis poste al la Orfea Dionizo, la filo de Zeŭso kaj Persefono.[3]
Etimologio kaj origino
En la greka lingvo, la ĉasisto kiu kaptadas vivantajn bestojn estis nomita zagreo, laŭ Karl Kerényi, kaj la jonia vorto zagre signifas fosaĵon por la kaptado de vivantaj bestoj.[4] Kerényi konsideris pravigita la demandon «kial tiu mita ĉasisto, kiu en Grekio iĝis mistereca dio de la postmondo, simpla kaptisto de sovaĝaj bestoj, kaj ne mortigisto?».[5] Li interligas la figuron de Zagreo kun arĥaika dioniza ritaro en kiu malgrandaj bestoj estis ŝiritaj, membro post membro, kaj ilia karno forkonsumita krude, «ne kiel eliĝo de la greka dioniza religio, sed prefere kiel migrado aŭ postvivo de prahistoria rito».[6]
Postmondo
La fruaj mencioj de Zagreo, kiuj troviĝas nur en fragmentoj de malaperintaj verkoj,[7] ligas Zagreon kun la greka submondo. La plej antikva estas simpla menciita linio de la eposo Alkmeoniso (6-a jarcento a.K.): «Mastrino Geo, kaj Zagreo la plej alta ol ĉiuj gedioj» (eble ĉi tie kun la signifo «la plej alta dio de la submondo»)[8]
Verŝajne por Esĥilo, Zagreo estis, fakte, submonda dio. En fragmento de unu el liaj malaperintaj teatraĵoj pri Sizifo (ĉ. 5-a jarcento a.K.), Zagreo ŝajne estis filo de Hadeso,[9] Tamen, en Egiptanoj Aigyptioi), ankaŭ de Esĥilo, Zagreo estas ŝajne identigita kun Hadeso mem.[10] Fragmento de la malaperinta teatraĵo Kretanoj (Kretes), de Eŭripido, la korusanoj priskribas sin kiel iniciantoj de Ida Zeŭso kaj celebrantoj de la «noktema Zagreo, plenumante liajn festenojn de kruda karno».[11]
- ↑ Timoty Gantz, paĝ. 118; Hard, paĝ. 35; Pierre Grimal, Dictionnaire de la mythologie grecque et romaine, s.v. Zagreus paĝ. 456.
- ↑ Sommerstein, paĝ. 237 n. 1; Gantz, paĝ. 118; Smyth, paĝ. 459.
- ↑ Timoty Gantz, paĝ. 118.
- ↑ Karl Kerényi, paĝ. 82, mencias Hesiĥion, kiu aldonadis tipajn joniajn vortfinojn.
- ↑ Karl Kerényi, paĝ. 83–84.
- ↑ Karl Kerényi, paĝ. 85.
- ↑ Timoty Gantz, paĝ. 118; West 1983, paĝ. 153.
- ↑ Alkmeoniso, fragmento 3. Laŭ West (2003), paĝ. 41 n.17, ĉi tiu linio eble kadriĝas en preĝo per kiu Alkmaono alvokas la povojn de la Tero por revivigi sian patron Amfiarao.
- ↑ Esĥilo, frag. 228 (Sommerstein, paĝ. 236 kaj 237).
- ↑ Esĥilo, frag. 5; Sommerstein, paĝ. 237 n. 1; Timoty Gantz, paĝ. 118; Smyth, paĝ. 459.
- ↑ Eŭropido, frag. 472 (Collard & Cropp, paĝ. 538 kaj 539); West (1983), paĝ. 153.