Aŭrinjaka kulturo

Reviziita versio de ĉi tiu paĝo, aprobita je 11 mar. 2013, estis bazita sur ĉi tiu versio.

La aŭrinjaka kulturo (aŭ: Aŭrinjakejeno, foje: orinjaka kulturo, PIV: Aŭrignacio; france Aurignacien) estis grava frupaleotika industria kaj antaŭhistoria kulturŝtupo de la frua Homo sapiens sapiens. Ĝi estis nomata post la ĉefa trovejo, la kaverno de Aurignac (Aŭrinjako) en la franca departemento Haute-Garonne en la Pireneoj.

En la orinjaka kulturo aperis unuafoje en Mez-Eŭropo la anatomie modernaj homoj. Per tiu kulturo komenciĝis en Eŭropo la frupaleotiko. La antaŭa ŝtupo nomiĝas Musterio.

La aŭrinjaka kulturo komenciĝis antaŭ ĉ. 35 000 jaroj kaj daŭris ĉ. 10 000 ĝis 15 000 jarojn. Ĝi parte koincidas kun la kulturo Ĉatelperonio, en kiu regis la homo de Neandertalo. Posta ŝtupo estis la kulturoj de Gravetio, la Solutreo kaj la Magdalenio.

Tipaj iloj de la epoko estas la longaj, maldikaj klingoj (ĝis ĉ. 26 cm), kiuj estis pretigitaj per la teĥniko de ĉizilo-martelo. Se ili montras obtuzan dorson, oni povas paroli pri tranĉilo. En tiu periodo de la homa historio, oni ofte trovas ilojn el osto, korno kaj eburo.