Frata lingvo
Frata lingvo (Frater aŭ Lingua Sistemfrater) estas internacia planlingvo publikigita de Pham Xuan Thai (Vjetnamio) en 1957.
Alfabeto[redakti | redakti fonton]
Frater enhavas 18 literojn:
| a | b | d | e | f | g | i | j | k | l | m | n | o | p | r | s | t | u |
Gramatiko[redakti | redakti fonton]
Frater ne havas artikolojn, fleksion, afiksojn, neniun akordon de tempo, genro, aŭ nombro. La nomvortoj, verboj, adjektivoj, kaj adverboj uzas la samajn radikojn[1].
Morfologio[redakti | redakti fonton]
Ĉiuj vortoj estas lastsilabe akcentitaj.
Nomoj[redakti | redakti fonton]
- Antonimoj estas formata per -ne: aktofilo – aktofilone (amo, malamo).
- Pluralo povas esti formata per -multi:[klarigu] frater – fratermulti (frato, fratoj)
- Seksaj formoj povas esti formataj per -gine kaj -andro: infan – infanandro – infangine (infano, vira infano, infanino)[2]
La pronomoj estas:
persono singularo pluralo 1 mi mis 2 ni nis 3 ili ilis
La pronomo oni estas antrop en frater. Genitivo estas farita kun ot (de): ide ot mi – ideo de mi; ide ot mater.
Verboj[redakti | redakti fonton]
- Oni faras la imperativon per antaŭvorteto obliga: filo – obliga filo (ami, amu)
- Oni faras la pasintecon per postvorto pas: filo – filo pas (ami, amis)
- Oni faras la estontecon per postvorto futur: filo – filo futur (ami, amos)
Nombroj[redakti | redakti fonton]
Nombroj de unu al dek: uni, bi, tri, kuadri, kuinti, ses, sep, okta, nona, deka.
Sintakso[redakti | redakti fonton]
La vortordo estas nesanĝebla: subjekto–verbo–objekto; substantivo–adjektivo; verbo–adverbo.
Ekzempletoj[redakti | redakti fonton]
- Frater frater frater frater
- ”La frata frato interfratiĝas frate”
- Mi habe fratermulti
- ”mi havas fratojn”
- Onor fater e mater ni, e ni obliga filo androbisini omo ni
- ”Honoru vian patron kaj vian patrinon, kaj amu vian najbaron kiel vin mem”
- Androfaktopasi es beni akaus ilis es futur nam infan ot Dio
- ”Feliĉaj la pacemaj homoj, ĉar ili estos nomataj filoj de Dio”
Vortareto[redakti | redakti fonton]
- akaus – ankaŭ
- aktofilo – amo
- andro – viro
- androbisini – najbaro
- amdrofaktopasi – pacemulo
- ben – bono
- benne – malbono
- bi – du
- deka – dek
- dio – dio
- dola – mono
- dolaeks – inflacio
- dolapan – buĝeto
- dom – domo
- domfag – manĝejo.
- domne – dezerto
- domstudileban – universitato
- e – kaj
- eksdefen – nerezistebla
- es – esti
- fag – manĝi
- fater – patro
- filo – amo
- frater – frato
- ide – ideo
- ili – ŝi, li, ĝi
- infan – infano
- jur – tago
- jurbi – lundo
- jursep – sabato
- kia – kiu
- leban – alta
- logo – vorto
- logodio – profetaĵo
- logoleban – krio
- logoseudo – mensogo
- luna – monato
- lunadekauni – novembro
- lunasep – julio
- mater – patrino
- mi – mi
- morta – morta
- nam – nomigi
- ni – vi
- obliga – imperativa vorteto
- omo – mem
- onor – honoro
- ot – de
- pan – plano
- pas – pasinta vorteto
- pasi – paco
- problable – eble
- pur – pura
- purne – malpura
- seudo – malvera
- stofgrafauto – plumingo
- studi – studi
- tem – tempo
- temkia – kiam
- uni – unu
Patro nia[redakti | redakti fonton]
| Frater
Pater mis in sel, |
Esperante
Patro Nia, kiu estas en la ĉielo, |
Bibliografio[redakti | redakti fonton]
- Phạm Xuân Thái. (1957) Frater (Lingua sistemfrater). The simplest International Language Ever Constructed. Ho‑Ĉi‑Min‑urbo: Tu‑Hai Publishing House.
Fontoj[redakti | redakti fonton]
- ↑ Lingua Sistemfrater: 12 rules of Frater (angle). Arkivita el la originalo je 2016-02-28.
- ↑ Lingua Sistemfrater: Biblologo basi Eng – Fra. Arkivita el la originalo je 2016-02-28. “[frato:] frater... [fratino:] fratergine”.
Vidu ankaŭ[redakti | redakti fonton]
- Frater2, evoluado/ellaboro de lingua sistemfrater de 1997
- Interglossa, simila proponita internacia planglingvo
- Glosa, evoluado de Interglossa
Eksteraj ligiloj[redakti | redakti fonton]
- Frater.com Oficiala retejo (en Esperanto, Interlingua kaj la angla)
- Lingua Sistemfrater (en la angla)