Saltu al enhavo

Eŭska mitologio

El Vikipedio, la libera enciklopedio
Familio arbo de eŭska mitologio

Eŭska Mitologio celas la mitaron de Eŭskio. En tiuj mitoj troveblas kaj kristanaj kaj paganaj influoj.

Tiel kiel en la ceteraj popoloj kaj kulturoj, la eŭska mitaro konsistas el neveraj rakontoj, praaj hipotezaj dioj, kaj rakontoj pri agoj de herooj aŭ veraj okazaĵoj.

La eŭska pagana religio

[redakti | redakti fonton]

Malgraŭ la intensa kristanigo suferita de la eŭska popolo dum la lasta jarmilo kaj malgraŭ la persekutado de la inkvizicio, precipe dum la jarcento XVII, kiu enhavas la du plej kruelajn okazaĵojn de la inkvizicio, la procezojn de Logronjo, kontraŭ la tiel nomata, "Sekto de la sorĉistinoj de Zugarramurdi", kaj de Baiona (urbo de Norda Eŭskio), la eŭska popolo konservis multajn legendojn, montrante antikvegan propran mitaron. Ĉi tiuj kredoj daŭras kun la tempo de manoj de artistoj, skulptistoj kaj verkistoj, inter kiuj elstaras Patxi Xabier Lezama Perier.

La diaĵo de sonĝo nomiĝas Inguma. Li estis rigardata kiel malica forto, kiu eniris domojn nokte kaj turmentis la loĝantojn per koŝmaroj. Li ankaŭ mortigas homojn dormante.

Tiu ĉi mitaro estas arigita kaj studita dum la 20-a jarcento de fakuloj kiaj J.M. Barandiaran kaj J. Caro Baroja, interalie. Ekzistas fortaj indikaĵoj de religio antaŭa de la katolikismo montrataj de nenombreblaj legendoj kaj de iuj vivantaj tradicioj, de karaktero animisma / mitologia.

Geografia Ĉirkaŭjo

[redakti | redakti fonton]

La legendoj de la apudaj popoloj pli romanigitaj, tiaj kiaj Norda Aragono, Katalunio, Rioĥo, KantabrioAsturio montras surprizan similecon, precipe en la pirenea areo, estante tiu ĉi unu el la indikaĵoj kiuj montras pli grandan disvastiĝon de la eŭska popolo antaŭ sia parta romanigo.

Familio de la eŭskaj dioj

[redakti | redakti fonton]

Mari-------------+------------Maju------+------Mundakako printzesa Amalur | | | | + | | | +--------+--------+ +-------+-------+ Jaun Zuria | | | | +------Eguzki Amandre Ilargi Amandre | | | Mikelats Atarabi-----------+--------------+ | | +--------------------+--------------------+ | | | Amilamia Urtzi Basajaun-----+-----Basandere | | + | Lamiak/Laminak

Mitologiaj Roluloj

[redakti | redakti fonton]

La ĉefaj roluloj kiuj aperas en la eŭskaj mitoj estas la jenaj:

A B C Ĉ D E F G Ĝ Ĥ H I J Ĵ K L M N O P Q R S Ŝ T U Ŭ V W X Y Z
Lauburu: Praa simbolo de la Suno

Adur

Aereda

Ahari

Aide-gaizto

Aidegaxto

Aideko

Aker

Akerbeltz

Alarabi

Amalur

Amilamia

Anxo

Arrosa, "Arrosako Birgina" (Bermioko Santa Eufemia)

Atarabi

Autzek

Axo

Baikorrix

Basajaun

Basandere

Behigorri

Belagile

Beste Mutilak

Berezko

Damatxo

Deabru

Eate, Ereheta , Erots, Egata

Egoi

Egu

Eguen

Eguzki Amandre

Ehiztari beltza

Eki

Ele

Eluaso

Erio

Errolan

Etxajaun

Etsai

Euzkibegi

Famerijelak

Frakazar

Gaizkina, Gaizkine

Galtxagorri

Gauargi

Gaueko

Gar

Gerixeti

Heren

Herensuge

Idetargi

Iditu, Iditxu

Iduski-saindu

Ihizi

Ilazki

Ilargi Amandre

Inko

Inguma

Intxitxu

Iratargi

Iraunsuge

Irel

Irelu

Ireltxu, Ieltxu, Iritxu

Iretargi

Iruztargi

Ivilia

Jaun Zuria

Jentil

Kixmi

Kaskarot

Kuusu

Lamiak/Laminak

Leheren

Lezekoandrea

Lur

Lurgor

Maide

Mairi (etxe)

Mairu, Maindi

Maju

Mamarro

Mamur, Galtzagorriak, Famerijaleak Kortezubin, Beharreztanak Orozkon, Aidetikakoak Saran, Patuek Ibarrurin, Zaingorriak Ordizian, Ximelgorriak Abadiñon , Beste Mutilak, ktp...

Mari, Maia

Markitos

Mikelats

Mirokutana

Mozorroak

Numen

Ñañarri, Txindoki, Larrunarri

Odei, Odai

Olentzero, Olentzaro

Ostri , Ortzi

Patuak

Saindi-Maindi

Saray

Sorgin

Sugaar

Sugoi

Sorsain

Tartalo

Torto

Txalgorri

Txorimalo, Malo

Ujanko

Urtzi

Xuban

Yanagorri

Zezengorri

Mitologiaj lokoj kaj aliaj aferoj

[redakti | redakti fonton]
A B C Ĉ D E F G Ĝ Ĥ H I J Ĵ K L M N O P Q R S Ŝ T U Ŭ V W X Y Z

Askaata

Askoa

Ata

Azalegi

Azkenaldia

Bargota

Harpeko Saindua

Ipestikoarri

Irati

Mozorro

Urgeldi

Zozomikote