Faceto (geometrio)
En geometrio, la vorto faceto havas du konfliktantajn signifojn.
Ero de hiperpluredro aŭ kahelaro
[redakti | redakti fonton]Faceto estas (n-1)-dimensia ero de n-dimensia hiperpluredro aŭ de (n-1)-dimensia kahelaro.
Por diversaj dimensioj de hiperpluredro, la facetoj estas:
- latero de plurlatero,
- edro de pluredro,
- ĉelo de plurĉelo (4-hiperpluredro),
- 4-hiperĉelo de 5-hiperpluredro,
- 5-hiperĉelo de 6-hiperpluredro,
- ...
Por diversaj dimensioj de kahelaroj (eŭklidaj aŭ hiperbolaj), la facetoj estas:
- latero de kahelaro de 1-dimensia linio,
- edro de kahelaro de 2-dimensia ebeno,
- ĉelo de kahelaro de 3-dimensia spaco,
- 4-hiperĉelo de kahelaro de 4-dimensia spaco,
- 5-hiperĉelo de kahelaro de 5-dimensia spaco,
- ...
Akurate du facetoj kuniĝas je ĉiu kresto en hiperpluredro aŭ kahelaro.
Ankaŭ, kiel j-faceto estas iam priskribata j-hiperĉelo.
Sube dimensia hiperpluredro kun la samaj verticoj
[redakti | redakti fonton]Faceto de pluredro estas ĉiu plurlatero kies anguloj estas verticoj de la pluredro. Per vastigaĵo al pli altaj dimensioj, faceto estas ĉiu j-dimensia hiperpluredro) kies verticoj estas verticoj de iu donita n-dimensia hiperpluredro, ĉi tie 0<j<n.
Povas esti eble trovi kaj kunigi ĉi tiajn facetojn kaj formi novan n-hiperpluredron. Ĉi tiu procezo estas facetado aŭ facetigo kaj ĝi estas la inverso de procezo de steligo.
Ekzemple, kubo, inter aliaj, havas triangulajn facetojn; kvar taŭge elektitaj ĉi tiaj facetoj formas regulan kvaredron.
Faco kaj faceto
[redakti | redakti fonton]Laŭ Francisko Azorín Faco estas Antaŭaĵo de io.[1] Kaj li indikas etimologion el la latina facies (faco, vizaĝo). Kaj li aldonas teknikajn terminojn kiaj faceto, por malgranda faco, ofte glata kiel rezultanta pro tranĉado de solido per ebeno; faceti, por fari facetojn sur io; surfaco, por limo, kiu apartigas korpon de la spaco ekster, lokaro de sinsekvaj pozicioj de linio (naskanto), gvidita de aliaj linioj (direktantoj); facebena, facrevolua, facmalebena, facduaorda aŭ kvadrikoj.[2]
Vidu ankaŭ
[redakti | redakti fonton]Notoj
[redakti | redakti fonton]- ↑ Francisko Azorín, arkitekto, Universala Terminologio de la Arkitekturo (arkeologio, arto, konstruo k. metio), Presejo Chulilla y Ángel, Madrido, 1932, paĝo 70.
- ↑ Azorín, samloke.
Eksteraj ligiloj
[redakti | redakti fonton]- Eric W. Weisstein, Faceto en MathWorld.
- George Olshevsky, Faceto en Glossary for Hyperspace.