Grenovorado
Semopredado, ofte referita kiel Grenovorado, estas speco de planta-besta interagado per kiu grenovoruloj (semopredantoj) manĝas la semojn de plantoj kiel ĉefa aŭ ekskluziva nutraĵfonto,[1] en multaj kazoj postlasante la semojn difektitajn kaj ne uzeblajn. Grenovoruloj troviĝas en multaj familioj de vertebruloj (ĉefe mamuloj, birdoj kaj insektoj) kaj senvertebruloj[2]; tiele, semopredado okazas en praktike ĉiuj ekosistemoj. Semopredado estas ofte dividata en du karakterizajn tempajn kategoriojn, antaŭdisvastigan kaj postdisvastigan predadon, kiuj povas impliki malsamajn strategiojn kaj postulojn kaj havi malsamajn implicojn sur la individuo kaj populacionivelo. Tamen, nekonsiderante tempigon, semopredado havas bonegajn implicojn por plantopopulacia dinamiko. Por kontraŭpezi efikojn de predado, plantoj evoluigis defendojn kiel ekzemple semomorfologio (grandeco, formo, forteco) kaj kemiaj defendoj (sekundaraj kunmetaĵoj kiel ekzemple taninoj kaj alkaloidoj) por defendi sin kontraŭ iliaj semopredantoj. Tamen, ĉar plantoj adaptis defendojn por rangigi predadon (ekz., kemiaj kombinaĵoj), tion vidis predantoj kaj adaptiĝis al plantodefendoj (ekz., kapablo senvenenigi kemiajn kombinaĵojn). Tiel, multaj interesaj ekzemploj de kunevoluo ekestiĝas de tiu dinamika rilato.
Referencoj
[redakti | redakti fonton]Herrera, C.M. & O. Pellmyr (eds.) 2002 Plant-Animal Interactions: An Evolutionary Approach. Blackwell Science, Oxford.
Hulme, P., kaj C. W. Benkman. 2002. Granivory. Pages 132-154 in Plant-animal interactions: an evolutionary approach. C. Herrera and O. Pellmyr, eds. Blackwell Scientific Publications, New York.
Plia legado
[redakti | redakti fonton]- Alexander, H.M., Cummings, C.L., Kahn, L., and Snow, A.A. 2001. Seed size variation and predation of seeds produced by wild and crop–wild sunflowers. American Journal of Botany. 2001;88:623-627.
- Andersen, A.N. 1989. How Important Is Seed Predation to Recruitment in Stable Populations of Long-Lived Perennials? Oecologia, Vol. 81, No. 3, pp. 310-315.
- Berenbaum, M.R and Zangerl, AR. 1998. Chemical phenotype matching between a plant and its insect herbivore. Proceedings of the national academy of sciences, USA, 95, 13743-13784.
- Brown, J.H., and E.J. Heske. 1990. Control of a desert-grassland transition by a keystone rodent guild. Science 250:1705-1707.
- Brown, J.H., Reichman, O.J., and Davidson, D.W. 1979. Granivory in desert ecosystems. Annual Review of Ecology and Systematics, Vol. 10, pp. 201-227.
- Davidson, D.W.. 1993. The Effects of Herbivory and Granivory on Terrestrial Plant Succession. Oikos, Vol. 68, No. 1, pp. 23-35.
- Davidson, D.W., Brown, J.H., and Inouye, R.S. 1980. Competition and the Structure of Granivore Communities. BioScience, Vol. 30, No. 4, pp. 233-238.
- Diaz, M., and Telleria, J.L. 1996.Granivorous Birds in a Stable and Isolated Open Habitat within the Amazonian Rainforest. Journal of Tropical Ecology, Vol. 12, No. 3, pp. 419-425.
- Figueroa Javier A., Muñoz Alejandro A., Mella Jorge E., Arroyo Mary T. K.. 2002. Pre- and post-dispersal seed predation in a Mediterranean-type climate montane sclerophyllous forest in central Chile. Australian Journal of Botany 50, 183–195.
- Lundgren, J and Rosentrater, K. 2007. The strength of seeds and their destruction by granivorous insects. Arthropod-plant interactions, Vol. 1, number 2.
- Mares, M.A. and Rosenzweig, M.L.. 1978. Granivory in North and South American Deserts: Rodents, Birds, and Ants. Ecology, Vol. 59, No. 2, pp. 235-241.
- Oliveras, J., Gomez, C., Bas, M., Espadaler, X. 2008. Mechanical Defence in Seeds to Avoid Predation by a Granivorous Ant. Naturwissenschaften. Volume 95, Number 6.
- Sallabanks, R. and Courtney, S.P. 1992. Frugivory, Seed Predation and Insect- Vertebrate Interactions. Annual Review of Entomology. 37:337-400.
- Smith, CC. 1970. The coevolution of pine squirrels (Tamiasciurus) and conifers. Ecological monographis, 40, 349-371.
- Vander Wall, S.B., Kuhn, K.M., and M.J. Beck. 2005. Seed Removal, Seed Predation, and Secondary Dispersal. Ecology, Vol. 86, No. 3, pp. 801-806.