Lokaĵaro
En komputado lokaĵaro estas datumaro (dosiero en operaciumo aŭ rikordo en programlingvo) entenanta la lokaĵojn, t.e. kulture kaj geografie lokajn konvenciojn por prezenti datumojn. La uzanto povas ŝalti la deziratan lokaĵaron por asimili sian labormedion al siaj preferoj.
La plej gravaj lokaĵoj estas la homlingvo de la uzanto (Esperanto, la angla, germana, rusa ktp); la signaro, la alfabeta ordo de la literoj; la monsigno ($, €, ¥ ktp); la maniero skribi datojn ktp.
En Uniksoj nomo de lokaĵaro havas la formon
homlingvo[_regno][.signokodo]
; ekz-e
en_AU.UTF-8
estas la nomo de anglalingva lokaĵaro
aŭstralia, uzanta la kodoprezenton UTF-8.
Aparte menciindas «neŭtralaj», eksterteritoriaj (fakte, minimume
usonecaj) lokaĵaroj C
(omaĝe al la programlingvo C), kaj ties pli moderna varianto
C.UTF-8
.
Jen la listo de Linuksaj lokaĵoj (por en_AU.UTF-8
):
$ locale LANG=en_AU.UTF-8 # homlingvo (la aŭstralie angla) LC_CTYPE=en_US.UTF-8 # klasado de signoj (literoj, interpunkcio ktp) LC_NUMERIC="en_AU.UTF-8" # nombroprezentoj (3.14) LC_TIME="en_AU.UTF-8" # datoj, diurnotempo (Sun Feb 24 18:21:06) LC_COLLATE=en_US.UTF-8 # la alfabeta ordo de literoj LC_MONETARY="en_AU.UTF-8" # monsigno LC_MESSAGES=en_US.UTF-8 # kiulingve la sistemo aperigu mesaĝojn LC_PAPER="en_AU.UTF-8" # paperformatoj (A4 aŭ «Letero»?) [...] LC_ALL= # por ŝanĝi lokaĵojn «pogrande» $
Por vidi ĉiujn lokaĵarojn instalitajn en via Unikso, uzu la komandon
locale -a
.
Lokaĵaroj por Esperanto en Uniksoj
[redakti | redakti fonton]Komercaj operaciumoj (kiel Vindozo) Esperanton ignoras, tamen en Linuksoj ĝi estas disponebla. Se ĝi estas instalita elskatole, vi ĝin vidos en la listo:
$ locale -a | grep eo eo.utf8 $
Tio estas «eksterteritoria» lokaĵaro, simila al C.UTF-8
.
Se ĝi ne aperas, provu ĝin instali per
$ sudo localedef -f UTF-8 -i eo eo.UTF-8
— aŭ, eventuale, la «regnohavan» lokaĵaron por Esperanto usona:
$ sudo localedef -f UTF-8 -i eo eo_US.UTF-8
Se tio eraras, oni povas kopii la Debianan version sube (aŭ el https://lists.debian.org/debian-glibc/2006/01/msg00108.html) al /usr/share/i18n/locales/eo
:
comment_char %
escape_char /
% Esperanto language locale for ...
% Edmund GRIMLEY EVANS <edmundo at rano dot org>
LC_IDENTIFICATION
title "Esperanto locale"
source ""
address ""
contact ""
email "debian-esperanto@lists.debian.org"
tel ""
fax ""
language "Esperanto"
territory ""
revision "draft"
date "2002-07-04"
%
category "eo_XX:2000";LC_IDENTIFICATION
category "eo_XX:2000";LC_CTYPE
category "eo_XX:2000";LC_COLLATE
category "eo_XX:2000";LC_TIME
category "eo_XX:2000";LC_NUMERIC
category "eo_XX:2000";LC_MONETARY
category "eo_XX:2000";LC_MESSAGES
category "eo_XX:2000";LC_PAPER
category "eo_XX:2000";LC_NAME
category "eo_XX:2000";LC_ADDRESS
category "eo_XX:2000";LC_TELEPHONE
END LC_IDENTIFICATION
LC_CTYPE
copy "i18n"
END LC_CTYPE
LC_COLLATE
copy "iso14651_t1"
collating-symbol <ccirc>
collating-symbol <gcirc>
collating-symbol <hcirc>
collating-symbol <jcirc>
collating-symbol <scirc>
collating-symbol <ubreve>
reorder-after <c>
<ccirc>
reorder-after <g>
<gcirc>
reorder-after <h>
<hcirc>
reorder-after <j>
<jcirc>
reorder-after <s>
<scirc>
reorder-after <u>
<ubreve>
reorder-after <U0043>
<U0108> <ccirc>;<CIR>;<CAP>;IGNORE % Ä?
reorder-after <U0063>
<U0109> <ccirc>;<CIR>;<MIN>;IGNORE % Ä?
reorder-after <U0047>
<U011C> <gcirc>;<CIR>;<CAP>;IGNORE % Ä?
reorder-after <U0067>
<U011D> <gcirc>;<CIR>;<MIN>;IGNORE % Ä?
reorder-after <U0048>
<U0124> <hcirc>;<CIR>;<CAP>;IGNORE % Ĥ
reorder-after <U0068>
<U0125> <hcirc>;<CIR>;<MIN>;IGNORE % ĥ
reorder-after <U004A>
<U0134> <jcirc>;<CIR>;<CAP>;IGNORE % Ä´
reorder-after <U006A>
<U0135> <jcirc>;<CIR>;<MIN>;IGNORE % ĵ
reorder-after <U0053>
<U015C> <scirc>;<CIR>;<CAP>;IGNORE % Å?
reorder-after <U0073>
<U015D> <scirc>;<CIR>;<MIN>;IGNORE % Å?
reorder-after <U0055>
<U016C> <ubreve>;<BRE>;<CAP>;IGNORE % Ŭ
reorder-after <U0075>
<U016D> <ubreve>;<BRE>;<MIN>;IGNORE % Å
reorder-end
END LC_COLLATE
LC_MONETARY
int_curr_symbol "<U0045><U0055><U0052><U0020>" % "EUR"
currency_symbol "<U0045><U0055><U0052><U0020>" % "EUR"
% "<U20AC>" ne eblas en ISO-8859-3
mon_decimal_point "<U002C>"
mon_thousands_sep "<U0020>"
mon_grouping 3;3
positive_sign ""
negative_sign "<U002D>"
int_frac_digits 2
frac_digits 2
p_cs_precedes 1
p_sep_by_space 1
n_cs_precedes 1
n_sep_by_space 1
p_sign_posn 1
n_sign_posn 1
END LC_MONETARY
LC_NUMERIC
decimal_point "<U002C>"
thousands_sep ""
grouping 0;0
END LC_NUMERIC
LC_TIME
% "dim";"lun";"mar";"mer";"ĵaÅ";"ven";"sab"
abday "<U0064><U0069><U006D>";"<U006C><U0075><U006E>";/
"<U006D><U0061><U0072>";"<U006D><U0065><U0072>";/
"<U0135><U0061><U016D>";"<U0076><U0065><U006E>";/
"<U0073><U0061><U0062>"
% "dimanÄ?o";"lundo";"mardo";"merkredo";"ĵaÅdo";"vendredo";"sabato"
day "<U0064><U0069><U006D><U0061><U006E><U0109><U006F>";/
"<U006C><U0075><U006E><U0064><U006F>";/
"<U006D><U0061><U0072><U0064><U006F>";/
"<U006D><U0065><U0072><U006B><U0072><U0065><U0064><U006F>";/
"<U0135><U0061><U016D><U0064><U006F>";/
"<U0076><U0065><U006E><U0064><U0072><U0065><U0064><U006F>";/
"<U0073><U0061><U0062><U0061><U0074><U006F>"
% "Jan";"Feb";"Mar";"Apr";"Maj";"Jun";"Jul";"AÅg";"Sep";"Okt";"Nov";"Dec"
abmon "<U004A><U0061><U006E>";"<U0046><U0065><U0062>";/
"<U004D><U0061><U0072>";"<U0041><U0070><U0072>";/
"<U004D><U0061><U006A>";"<U004A><U0075><U006E>";/
"<U004A><U0075><U006C>";"<U0041><U016D><U0067>";/
"<U0053><U0065><U0070>";"<U004F><U006B><U0074>";/
"<U004E><U006F><U0076>";"<U0044><U0065><U0063>"
% "Januaro";"Februaro";"Marto";"Aprilo";"Majo";"Junio";
% "Julio";"AÅgusto";"Septembro";"Oktobro";"Novembro";"Decembro"
mon "<U004A><U0061><U006E><U0075><U0061><U0072><U006F>";/
"<U0046><U0065><U0062><U0072><U0075><U0061><U0072><U006F>";/
"<U004D><U0061><U0072><U0074><U006F>";/
"<U0041><U0070><U0072><U0069><U006C><U006F>";/
"<U004D><U0061><U006A><U006F>";/
"<U004A><U0075><U006E><U0069><U006F>";/
"<U004A><U0075><U006C><U0069><U006F>";/
"<U0041><U016D><U0067><U0075><U0073><U0074><U006F>";/
"<U0053><U0065><U0070><U0074><U0065><U006D><U0062><U0072><U006F>";/
"<U004F><U006B><U0074><U006F><U0062><U0072><U006F>";/
"<U004E><U006F><U0076><U0065><U006D><U0062><U0072><U006F>";/
"<U0044><U0065><U0063><U0065><U006D><U0062><U0072><U006F>"
am_pm "";""
% "%a %d %b %Y %T %z"
d_t_fmt "<U0025><U0061><U0020><U0025><U0064><U0020><U0025><U0062><U0020><U0025><U0059><U0020><U0025><U0054><U0020><U0025><U007A>"
% "%Y-%m-%d"
d_fmt "<U0025><U0059><U002D><U0025><U006D><U002D><U0025><U0064>"
% "%T"
t_fmt "<U0025><U0054>"
t_fmt_ampm ""
% date_fmt ?
END LC_TIME
LC_MESSAGES
% "^[JjYy].*"
yesexpr "<U005E><U005B><U004A><U006A><U0059><U0079><U005D><U002E><U002A>"
% "^[Nn].*"
noexpr "<U005E><U005B><U006E><U004E><U005D><U002E><U002A>"
END LC_MESSAGES
LC_PAPER
height 297
width 210
END LC_PAPER
LC_TELEPHONE
% "+%c %a %l"
tel_int_fmt "<U002B><U0025><U0063><U0020><U0025><U0061><U0020>/
<U0025><U006C>"
% "00"
int_select "<U0030><U0030>"
END LC_TELEPHONE
LC_MEASUREMENT
measurement 1
END LC_MEASUREMENT
LC_NAME
% "%d%t%g%t%m%t%f"
name_fmt "<U0025><U0064><U0025><U0074><U0025><U0067><U0025><U0074>/
<U0025><U006D><U0025><U0074><U0025><U0066>"
name_mr "<U0073><U002D><U0072><U006F>" % "s-ro"
name_mrs "<U0073><U002D><U0069><U006E><U006F>" % "s-ino"
name_ms "<U0073><U002D><U0069><U006E><U006F>" % "s-ino"
END LC_NAME
LC_ADDRESS
% "%f%N%a%N%d%N%b%N%s %h %e %r%N%%z %T%N%c%N"
postal_fmt "<U0025><U0066><U0025><U004E><U0025><U0061><U0025><U004E>/
<U0025><U0064><U0025><U004E><U0025><U0062><U0025><U004E><U0025><U0073>/
<U0020><U0025><U0068><U0020><U0025><U0065><U0020><U0025><U0072><U0025>/
<U004E><U0025><U0025><U007A><U0020><U0025><U0054><U0025>/
<U004E><U0025><U0063><U0025><U004E>"
% "Esperanto"
lang_name "<U0045><U0073><U0070><U0065><U0072><U0061><U006E><U0074><U006F>"
lang_ab "<U0065><U006F>" % "eo"
lang_lib "<U0065><U006F>" % "eo"
END LC_ADDRESS
Tiu instalo nur disponigas la esperantan lokaĵaron, sed ne ŝaltas ĝin. Oni devas fari tion per malsamaj metadoj laŭ distributaĵo.
En Gentuo, lokaĵarojn ŝanĝas eselect
kaj locale-gen
aŭtomate. Por ŝanĝi la lokaĵaron per ĝi:
1. Redaku la dosieron /etc/locale.gen
kaj aldonu la linion "eo UTF-8":
# /etc/locale.gen: list all of the locales you want to have on your system.
# See the locale.gen(5) man page for more details.
#
# The format of each line:
# <locale name> <charset>
#
# Where <locale name> starts with a name as found in /usr/share/i18n/locales/.
# It must be unique in the file as it is used as the key to locale variables.
# For non-default encodings, the <charset> is typically appended.
#
# Where <charset> is a charset located in /usr/share/i18n/charmaps/ (sans any
# suffix like ".gz").
#
# All blank lines and lines starting with # are ignored.
#
# For the default list of supported combinations, see the file:
# /usr/share/i18n/SUPPORTED
#
# Whenever glibc is emerged, the locales listed here will be automatically
# rebuilt for you. After updating this file, you can simply run `locale-gen`
# yourself instead of re-emerging glibc.
eo UTF-8
en_US ISO-8859-1
en_US.UTF-8 UTF-8
#ja_JP.EUC-JP EUC-JP
#ja_JP.UTF-8 UTF-8
#ja_JP EUC-JP
#en_HK ISO-8859-1
#en_PH ISO-8859-1
#de_DE ISO-8859-1
#de_DE@euro ISO-8859-15
#es_MX ISO-8859-1
#fa_IR UTF-8
#fr_FR ISO-8859-1
#fr_FR@euro ISO-8859-15
#it_IT ISO-8859-1
2. Uzu la komandon "locale-gen":
# locale-gen
* Generating locale-archive: forcing # of jobs to 1
* Generating 3 locales (this might take a while) with 1 jobs
* (1/3) Generating en_US.ISO-8859-1 ... [ ok ]
* (2/3) Generating en_US.UTF-8 ... [ ok ]
* (3/3) Generating eo.UTF-8 ... [ ok ]
* Generation complete
3. Uzu la komandon eselect locale list
por vidi la lokaĵarojn:
# eselect locale list
Available targets for the LANG variable:
[1] C *
[2] POSIX
[3] en_US
[4] en_US.iso88591
[5] en_US.utf8
[6] eo
[7] eo.utf8
[ ] (free form)
4. Elektu la lokaĵaron per la komandon eselect locale set <nombro de la esperanta lokaĵaro>
:
# eselect locale set 7
Setting LANG to eo.utf8 ...
Run ". /etc/profile" to update the variable in your shell.
Aliaj distribuaĵoj
[redakti | redakti fonton]En aliaj distribuaĵoj, oni povas ŝanĝi apartajn lokaĵojn individue — aŭ ĉiujn kune:
$ echo $LANG
en_AU.UTF-8
$ cal
February 2013
Su Mo Tu We Th Fr Sa
1 2
3 4 5 6 7 8 9
10 11 12 13 14 15 16
17 18 19 20 21 22 23
24 25 26 27 28
$ export LC_TIME=eo.UTF-8
$ cal
Februaro 2013
di lu ma me ĵa ve sa
1 2
3 4 5 6 7 8 9
10 11 12 13 14 15 16
17 18 19 20 21 22 23
24 25 26 27 28
$
Multajn ekzemplojn pri uzo de la lokaĵo LC_COLLATE
vidu en la artikolo pri leksikografia ordo.