Minimuma paro
Etoso
(Alidirektita el Minimuma duo)
Minimuma paro estas du malsamsignifaj vortoj, kies diferencon estigas ŝanĝo de ununura fonemo. Se la signifo restas sama, la ŝanĝita sono simple estas alofono aŭ ne-distingipova vario de la alia. Trovante minimumajn parojn de iu lingvo oni do ankaŭ trovas ties fonemojn.
Fonema minuma paro
[redakti | redakti fonton]Jen listo de minimumaj paroj en Esperanto:
vorto 1 | vorto 2 | malsamo inter |
---|---|---|
vino | fino | voĉa kaj senvoĉa konsonantoj. |
kanto | ganto | |
celo | ĉelo | alveola kaj postalveola konsonantoj. |
lano | rano | /l/ kaj /r/, kiu ne ekzistas en pluraj lingvoj |
aĵo | aĝo | frikativa kaj afrikata konsonantoj. |
kraŝo | kraĉo | |
baro | varo | ploziva kaj frikativa konsonanto |
tango | sango | |
reno | Rejno | diftongaj kaj simplaj vokaloj |
ero | Eŭro |
Suprafonemaj minimumaj paroj
[redakti | redakti fonton]Longeca minimuma paro
[redakti | redakti fonton]Tiaj paroj ne ekzistas en esperanto, sed ekzistas en aliaj lingvoj en kiuj vokallongeco kaj/aŭ konsonantlongeco gravas:
Minimuma paro el konsonanta longeco:
lingvo | vorto 1 | vorto 2 | ||||
---|---|---|---|---|---|---|
ortografio | IFA | Signifo | ortografio | IFA | Signifo | |
hungara | megy | [mɛɟ] | iri | meggy | [mɛɟː] | grioto |
japana | 来た | [kita] | alvenita | 切った | [kitːa] | tranĉita |
latina | ānus | [aːnʊs] | ringo | annus | [anːʊs] ? | jaro |
itala | fato | [ˈfaː.t̪o] | destino | fatto | [ˈfat̪̚.t̪o] | fakto |
pala | [ˈpala] | ŝpato | palla | ['palːa] | pilko |
Minimuma paro el vokala longeco:
lingvo | vorto 1 | vorto 2 | ||||
---|---|---|---|---|---|---|
ortografio | IFA | Signifo | ortografio | IFA | Signifo | |
aŭstrala angla | ferry | [feɹi] | pramo | fairy | [feːɹi] | feino |
bid | [bɪd] | aŭkcio | beard | [bɪːd] | barbo | |
germana | Bann | [ban] | anatemo | Bahn | [baːn] | irejo |
Fülle | [fʏlə] | abundeco | fühle | [fyːlə] | plena | |
japana | 少女 | [ɕoːdʑo] | knabino | 処女 | [ɕodʑo] | virgulino |
月 | [ʦɯki] | luno | 通気 | [ʦɯːki] | aeroblovo | |
bretona | kannañ | [kaːnɑ̃] | lavi | kannañ | [kaːnɑ̃] | kanti |
mel | [mɛl] | mielo | mell | [mɛːl] | artiko |
Akcenta minimuma paro
[redakti | redakti fonton]lingvo | vorto 1 | vorto 2 | ||||
---|---|---|---|---|---|---|
ortografio | IFA | Signifo | ortografio | IFA | Signifo | |
portugala | andarão | [ãdaˈɾãw] | paŝos | andaram | [ãˈdaɾãw] | paŝis |
itala | copíi | [ko'pi] | infanoj | cópii | [ˈkopi] | kopioj |
nederlanda | voorkómen | [foːrˈkoːmə] | preventi | vóórkomen | [ˈfoːrkoːmə] | okazi |