Niels Henrik Abel

El Vikipedio, la libera enciklopedio
Niels Henrik ABEL

Niels Henrik ABEL [Abel] (naskiĝis la 5-an de aŭgusto 1802 en Finnøy (Norvegio), mortis la 6-an de aprilo 1829 en Froland (Norvegio)) estis norvega matematikisto.

Abel faris gravajn kontribuojn al la teorioj de elipsaj funkcioj kaj de grupoj. Laŭ li oni nomas grupon, kiu plenumas la komutecon, "abela". En 1824 li pruvis, ke la solvojn de ĝeneralaj polinomoj kvina-gradaj ne eblas kalkuli aŭ esprimi per algebra formulo.

Abel mortis, eĉ ne 27-jara, pro pulma tuberkulozo. Honore al li la norvega registaro je lia 200-a naskiĝtagreveno en 2002 fondis sciencan premion, la Abel-Premion, ĉiujare donatan al meritplena matematikisto.