Petroglifoj de Uĥtasar
| Petroglifoj de Uĥtasar | ||
|---|---|---|
.jpg) | ||
| Petroglifo, kultura havaĵo [+] | ||
| Koordinatoj | 39° 41′ 10″ N, 46° 3′ 5″ O (mapo)39.68611146.051389Koordinatoj: 39° 41′ 10″ N, 46° 3′ 5″ O (mapo) | |
|
||
 |
||
| Petroglifoj de Uĥtasar | ||
 Vikimedia Komunejo: Ughtasar petroglyphs [+] |
||
La petroglifoj de Uĥtasar (armene Ուխտասարի ժայռապատկերներ) estas rok-skulptaĵoj trovitaj sur la monto Uĥtasar (aŭ Ughtasar, laŭvorte "kamel-monto"), la "Pilgrimo-Monto", proksime de la urbo Sisian en la armena provinco Sjuniko.
Pli ol 2 000 ornamitaj rokfragmentoj etendiĝas je la piedo de la monto. Tiuj petroglifoj, kelkaj supozeble devenas de la paleolitiko (ĉ. 12 000 jaroj antaŭ nia erao), estas ĉizitaj sur malhelbrunenigraj vulkanaj ŝtonoj postlasitaj de formortinta vulkano. Pli postaj Ĥalkolitaj kaj Bronzepokaj kulturoj daŭre kreis petroglifojn en la loko; "la plej granda diverseco kaj nombro da ĉizadoj datiĝas al tiu periodo kaj la frua ferepoko, antaŭ ol ĝi estis finfine prirezignita krom kelkaj ĉizadoj faritaj fare de solecaj paŝtistoj pasigantaj siajn somerojn sur la montopinto." [1] Kvankam la ejo estis malkovrita en la frua 20-a jarcento, ĝi ne estis vere studita ĝis la 1920-aj jaroj kaj denove en la malfruaj 1960-aj jaroj; ĝi ankoraŭ ne estas plene komprenita hodiaŭ.
La ĉizadoj sur la rokfragmentoj prezentas ĉasscenojn, larĝan aron de bestoj, spiralojn, cirklojn kaj geometriajn formojn, kaj eĉ zodiaksignojn. Esplorado indikas ke la areo funkciis kiel provizora loĝejo por nomadaj brutaro-gregigaj triboj, kaj studoj de la rokaj ĉizadoj indikas ke ili estis en uzo dum centoj da jaroj, kun homoj de pli postaj epokoj aldonantaj siajn proprajn kuprogravurojn al la ŝtonoj. Laŭ la esplorado de Hamlet Martirosjan (Համլետ Մարտիրոսյան), la piktogramoj de Uĥtasar reprezentas skribsistemon konatan kiel "kapra skribo" aŭ "itsagir". Multaj fakuloj kredas, ke tio estis pro la granda nombro da kaproj desegnitaj sur la ŝtonoj, sed laŭ Martirosyan tio estas ĉar en la antikva armena lingvo, la vortoj "kapro" kaj "skribo" estis homonimoj. Ili uzus tiujn homonimojn por esprimi konceptojn per bildoj, tiel troviĝis la abstrakta koncepto de "skribo" (kiu en antikva la armena povas esti esprimita per vortoj kiel "ŝar" - aranĝi, "sarel" - kompili, "tsir" - linio). ĝia reflektado en la reprezentado de kapro (“zar”), ĉar la vortoj por “skribo” kaj “kapro” sonis same. Kaproj estas ĝenerala temo sur la ŝtonoj, eble ĉar la vorto "fosi" en antikva la armena signifis kapro kaj estis sufiĉe proksima al "dik", la antikva vorto por dioj. Kombinante abstraktajn signojn kun la bildoj de bestoj kaj homoj en horizontalaj aŭ vertikalaj vicoj, prahistoriaj gravuristoj povis peri specifajn mesaĝojn.
Reproduktaĵoj de la petroglifoj, aŭ rokgravuraĵoj, de Uĥtasar troveblas ĉie en Erevano; ili estas gravuritaj sur arĝentaj juvelaĵoj, pentritaj sur kafotasoj, spuritaj en manfaritan ceramikon, kaj ili ornamas la murojn de kafejoj. Atingi la petroglifojn de Uĥtasar povas esti malfacila.
Vidu ankaŭ
[redakti | redakti fonton]- Karahunĝ, kampo el vulkanaj ŝtonaj menhiroj, je 15 kiloemetroj sude de la petroglifoj de Uĥtasar
Referencoj
[redakti | redakti fonton]- ↑ Silk Road 5: Ughtasar. The Petroglyphs - Armenian Heritage (angle: "Silka Vojo 5: Uĥtasar. La Petroglifoj - Armena Heredaĵo"). Arkivita el la originalo je 2022-02-28. Alirita 2022-02-28 . Arkivita kopio. Arkivita el la originalo je 2022-02-28. Alirita 2022-02-28 .