Sirfedoj

Kiel legi la taksonomion Sirfedoj
Biologia klasado
Regno: Animaloj Animalia Filumo: Artropodoj Arthropoda Klaso: Insektoj Insecta Ordo: Dipteroj Diptera Subordo: Braĥiceroj Brachycera (senranga familio) Anthophila (= Apiformes) Superfamilio: Apoidoj Apoidea Familio: Sirfedoj
Familioj
Andrenedoj Abeledoj Apidae Colletidae Halictidae Megachilidae Melittidae Stenotritidae
Aliaj Vikimediaj projektoj

La Sirfedoj (Syrphidae) estas familio el la insektoj Dipteroj (Diptera) ene de la muŝoj aŭ braĥiceroj (Brachycera).

Tutmonde estas priskribitaj ĉ. 6000 specioj, el ili 1800 por la palearktiso. La plej okulfrapa estas la kapablo de la bestetoj ŝvebi surloke ankaŭ, se la movado de la aero estas relative granda. Ŝvebas, ekzemple la plej multaj specioj de la Bombiliedoj. Konataj estas tre multaj sirfedoj pro tio, ke la sendanĝeraj sirfedoj imitas la armitajn dipterojn por timigi siajn malamikojn (mimikrio).

Ekstera aspekto de la Sirfedoj

Ĝenerala aspekto

Ene de la sirfedoj ekzistas multaj diversaj specioj. Multaj sirfedoj aspektas simile al burdoj, vespoj aŭ abeloj. Ilin oni povas facile intermiksi, sed ili ne pikas. Tiu mimikrio trompe pretendas malamikon de sirfedoj: male al ilia „modelo“ ili ne havas pikilon. La korpo povas esti mallonga kaj dika aŭ longa aŭ svelta; krome ekzistas specioj kun aŭ sen haroj.

Kapo kaj buŝaj elementoj

portreto de eristalo, (Eristalis tenax), ino.

proksima foto de granda sirfedo.

La buŝaj iloj estas ŝanĝitaj plej ofte al lekaperatoj. La genro Rhingia povas leki fluidan nutraĵon kiel nektaro kaj dismordi polenon. La insektoj povas estu glataj aŭ haraj. Antaŭe inter la okuloj troviĝas du mallongaj antenoj. Sur la supra surfaco de la kapo troviĝas tri punktokuloj (ocelojn).

Torakso kaj flugiloj

La torakso, kiu kiel ĉe ĉiuj insektoj havas la flugilojn kaj krurojn, jam grandan mesonotumon, kie ĉe la abdomeno aligas ŝildeto. Kiel ĉiu dipteroj, ili nur havas la antaŭajn flugilojn (kun kaliptero); ĉar ĝiaj malantaŭaj flugiloj estas stumpaj svingkolbetoj (teniloj), kiuj estas ne malhaveblaj por stabiligi la ŝvebflugon. La rekonilo por ŝvebflugo estas flugila vejno, tiel nomata Vena spuria en la antaŭaj flugiloj.

Abdomeno

Episyrphus balteatus, masklo.

La abdomeno estas tre diversa, kaj laŭ la formo kaj laŭ la koloro. Ĝi konsistas el kvar dorse videblaj segmentoj. La koloro de la specioj estas metale nigra, nigre blua kaj ĝis grize. La diversaj specioj havas bendojn kaj makulojn antaŭe ĉ. flave kaj nigre.

Formo de la vivo de Sirfedoj

Episyrphus balteatus fluganta.

Eristalis tenax “ŝvebante“

Adoleskaj sirfedoj flugas per alta flugilbata frekvenco (ĝis 300 Hercoj kaj tiel ili povas „ŝvebi“ dum relative longa tempo sen moviĝi horizontale aŭ vertikale.

La sirfedoj nutriĝas de nektaro kaj polenoj. Tial la sirfedoj ludas gravan rolon kiel poleniganto. Ili estas apud la abeloj (Apoidea) la plej grava poleniganta grupo.

Migradokonduto de la sirfedoj

Multaj sirfedoj estas migrantaj insektoj. Ili migras de Mezeŭropo al la Mediteraneo. La bestetoj pasas la pasejojn de la mezmontaroj, la Pireneoj kaj la Alpoj (ekzemple ĉe Col de Bretolet en la Valezaj Alpoj). En printempo ili iras la kontraŭan direkton. Al la migrantoj inter la sirfedoj apartenas ekzemple Episyrphus balteatus kaj Eristalis tenax..

Plimultigado kaj evoluado

sirfedoj kopulantaj.

• 
  sirfedo Helophilus pendulus metante ovojn
• 
  la junaj kovaĵo sur folio
• 
  makrofoto de la ovoj
• 
  unu sola larvo elovigita
• 
  surtere vivanta larvo de sirfedo
• 
  rabema larvo de sirfedo elsuĉanta bafidon
• 
  la pupo de sirfedo
• 
  en humida biotopo vivanta larvo de Eristalis tenax

Sistematiko

Sirfedoj estas monofiluma taksono. La filogena enordigo okazas en Ciklorafo kaj Aŝizo. La frata grupo estas la Pipunkulidoj, kun kiu ĝi formas la komunan taksonon de la Sirfoideoj.

La sirfedoj havas tutmonde ĉ. 6.000 speciojn. En Eŭropo vivas ĉ. 500 el ili:

• genro Baccha FABRICIUS, 1805
  • Baccha elongata
• genro Brachyopa MEIGEN, 1822
  • Brachyopa bicolor
  • Brachyopa silviae
• genro Cheilosia PANZER, 1809
  • Cheilosia illustrata
  • Cheilosia morio
  • Cheilosia pictipennis
  • Cheilosia impressa
• genro Chrysogaster MEIGEN, 1800
  • Chrysogaster solstitialis
• genro Chrysotoxum MEIGEN, 1803
  • Chrysotoxum bicinctum
  • Chrysotoxum cautum
• genro Epistrophe WALKER, 1852
  • Epistrophe eligans
• genro Episyrphus MATSUMURA, 1917
  • Episyrphus balteatus
• genro Eristalinus RONDANI, 1845
  • Eristalinus aeneus
  • Eristalinus taeniops
  • Eristalinus sepulchralis
• genro Eristalis LATREILLE, 1804
  • Eristalis arbustorum
  • Eristalis tenax''
• genro Eumerus MEIGEN, 1804
  • Eumerus strigatus
  • [[Eumerus tuberculatus
• genro Eupeodes OSTEN SACKEN, 1877
  • Eupeodes corollae Fabricius, 1794
• genro FERDINANDEA RONDANI, 1844
  • Ferdinandea cuprea
• genro Helophilus)
  • (Helophilus hybridus
  • Helophilus pendulus
  • Helophilus trivittatus
• genro Lampetia MEIGEN}}, 1800
  • [[Lampetia equestris)
• genro Leucozona SCHINER, 1860
  • Leucozona glaucius
  • Leucozona laternarius
• genro Melanostoma
  • Melanostoma scalare
• genro Meliscaeva FREY, 1946
  • Meliscaeva cinctella
• genro Merodon
  • Merodon equestris FABRICIUS, 1794
  • Merodon trochantericus
• genro Myathropa RONDANI, 1845
  • Myathropa florea
• genro Paragus LATREILLE, 1804
  • Paragus haemorrhous MEIGEN, 1822
• genro Parasyrphus Matsumura, 1917
  • Parasyrphus lineolus
  • Parasyrphus punctulatus
  • Parasyrphus annulatus
• genro ParhelophilusGIRSCHNER, 1897
  • Parhelophilus frutetorum
  • Parhelophilus versicolor
• (Rhingia
  • Rhingia campestris
• genro Scaeva FABRICIUS, 1805
  • [[Scaeva pyrastri)
• genro Sericomyia Meigen, 1803
  • Sericomyia silentis
• genro Sphaerophoria LEPELETIER & SERVILLE, 1828
  • Sphaerophoria scripta
• genro Sphegina MEIGEN, 1822
  • Sphegina montana
• genro Syritta LEPELETIER & SERVILLE, 1828
  • Syritta pipiens
• genro SyrphusFABRICIUS}}, 1775
  • Syrphus ribesii
• * Syrphus vitripennis'‘
• genro Temnostoma FABRICIUS, 1805
  • Temnostoma bombylans
• genro Volucella GEOFFROY, 1762
  • Volucella bombylans
  • (Volucella inanis
  • (Volucella inflata
  • Volucella pellucens
  • Volucella zonaria 99 )
• genro Xanthogramma SCHINER}}, 1860
  • Xanthogramma citrofasciatum
• genro Xylota MEIGEN, 1822
  • Xylota segnis
  • Xylota sylvarum

Literaturo

• Bastian O. (1986): Schwebfliegen; Neue Brehm-Bücherei Band 576, Wittenberg.
• Bothe G. (1996): Schwebfliegen; Deutscher Jugendbund für Naturbeobachtung, Hamburg
• Haupt J. Haupt H (1998): Fliegen und Mücken: Beobachtung, Lebensweise, Naturbuch, Augsburg
• Honomichl K., Bellmann H. (1994): Biologie und Ökologie der Insekten; CD-Rom, Gustav Fischer Verlag, Stuttgart.
• Gatter, W. & Gatter D. (1973): Massenwanderung der Schwebfliege Eristalis tenax und des Marienkäfers Coccinella septempunctata am Randecker Maar, Schwäbische Alb. Jh. Ges. Naturkde. Württ. 128: 151–154.
• Gatter, W. (1975): Regelmäßige Herbstwanderungen der Schwebfliege Eristalis tenax am Randecker Maar, Schwäbische Alb. Atalanta 6: 193–200.
• Gatter, W. & Gatter, D. (1976): Der Zug der Schwebfliegen nach planmäßigen Fängen am Randecker Maar (Schwäbische Alb) (Diptera, Syrphidae). Atalanta 7: 4–18.
• Gatter, W. (1981): Anpassungen von Wanderinsekten an die tägliche Drehung des Windes. Jh. Ges. Naturkde. Württbg. 136: 191–202.
• Gatter, W. (1981): Insektenwanderungen. Neues zum Wanderverhalten der Insekten. Über die Voraussetzungen des westpalaearktischen Migrationssystems; Kilda Verlag. Greven. 94 Seiten; [1]
• Schmid, U. & Gatter, W. (1988): Das Vorkommen von Schwebfliegen am Randecker Maar - ein faunistischer Überblick (Diptera, Syrphidae). Nachr. Bayer. Ent. 37: 117–127.
• Gatter, W., Schmid U.(1990): Die Wanderung der Schwebfliegen (Diptera, Syrphidae) am Randecker Maar. Festschrift 20 Jahre Station Randecker Maar; Spixiana Suppl. 15: 100 Seiten;[2]
• Kormann K. (1988): Schwebfliegen Mitteleuropas, Landberg, München.
• Kormann K. (2002): Schwebfliegen und Blasenkopffliegen Mitteleuropas, Fauna-Verlag, Nottuln.
• Röder G. (1990): Biologie der Schwebfliegen Deutschlands (Diptera, Syrphidae)., Keltern-Weiler.
• Schmid U. (1996): Auf gläsernen Schwingen – Schwebfliegen, Stuttgarter Beiträge zur Naturkunde, Serie C, 40 (80 Seiten), Staatliches Museum für Naturkunde Stuttgart.
• Veen, M.P. van (2004): Hoverflies of Northwest Europe, Koninklijke Nederlandse Natuurhistorische Vereniging, Utrecht.

Eksteraj ligiloj

• syrphidae.de
• Ein paar Fotos einheimischer Schwebfliegen
• Die Schwebfliegen Niedersachsens und Bremens
• The World of Syrphidae (englisch) Arkivigite je 2020-11-11 per la retarkivo Wayback Machine
• Flugaufnahmen von Schwebfliegen und anderen Insekten
• Insektenfotografien; darunter viele Makroaufnahmen von Schwebfliegen
• Lokale Schwebfliegenfauna in 53572 Unkel und Seite 2 Arkivigite je 2010-07-17 per la retarkivo Wayback Machine
• Wanderung von Schwebfliegen am Randecker Maar Arkivigite je 2019-01-20 per la retarkivo Wayback Machine