Driopterido: Malsamoj inter versioj

Browse history interactively

[kontrolita revizio]

← Iru al antaŭa ŝanĝo Iru al sekvanta ŝanĝo →

Enhavo forigita Enhavo aldonita

VidaVikiteksto

Enteksta

Kiel registrite je 20:51, 1 jan. 2018

Ĉi tiu artikolo estas redaktata de iu.

Por eviti la riskon de redaktokonflikto, ne redaktu la artikolon. Kontrolu la kronologion kaj forigu la ŝablonon, se necese.

Kiel legi la taksonomion

Driopterido Dryopteris

vera driopterido (Dryopteris filix-mas)

Biologia klasado

Regno:	Plantoj Plantae
Divizio:	Traĥeofito Tracheophyta
Klaso:	Polipodiopsidoj Polypodiopsida
Ordo:	Polipodialoj Polypodiales
Familio:	Driopteridacoj Dryopteridaceae
Genro:	Driopterido Dryopteris
Specio:	ĉ. 150 specioj

Aliaj Vikimediaj projektoj

Sistematiko en Vikispecioj

Komunejo pri Driopterido Dryopteris

v • d • r

La plantgenro de la Driopteridoj aǔ latine Dryopteris apartenas al la familio de la Driopteridacoj (Dryopteridaceae). Ekzistas ĉ. 150 specioj, kiuj estas disvastigitaj sur la norda hemisfero. Ankaŭ ekzistas multaj hibridoj, kiuj precipe estas breditaj en la viktoria epoko de Anglujo. Tiam filikoj en la ĝardenoj estis tre popularaj.

Priskribo

La Dryopteris-specioj havas tre dikan, mallongan kaj kun brunaj skvamoj kovratan rizomon. La folioj estas simple aǔ duoble pinataj. Ili havas fortan tigon. La folioplato estas apenaǔ pli mallarĝa ol la bazo kiu estas karakterizaĵo por distingi driopteridon de la Atirio (Athyrium) .

La sporoj estas en grandaj soroj sur la malsupra surfaco de la folio.

Sistematiko kaj distribuado

Kelkaj specioj estas rigardataj de kelkaj aǔtoroj al la genroj Ctenitis aǔ Thelypteris. Kelkaj aǔtoroj metas Dryopteris-speciojj al la genroj Aspidium kaj Nephrodium. Ĉe la plej multaj specioj la maturaj sporoj nepre necesas por distingi la speciojn.

La genro Drioptero havas pli ol 150 kaj verŝajne pli ol 280 speciojn. Ili troviĝas en la tuta mondo. En Mezeǔropo hejmiĝas:

skvama driopterido (Dryopteris affinis (LOWE) FRASER-JENK.), hejmregiono: Eǔropo, proksima oriento. Kun pluraj subspecioj, kiuj ankaǔ estas rigardataj de kelkaj aǔtoroj ankaǔ kiel propra specioj.^[1]
Dryopteris carthusiana (VILL.) H.P.FUCHS, sin.: Dryopteris spinulosa (MUELL.) WATT), hejmiĝas em Eǔropo kaj okcidenta Azio.
Dryopteris cristata (L.) A.GRAY), La hejmlando estas: Eǔropo, okcidenta Sibirio, Kanado, Usono.
larĝfolia driopterido (Dryopteris dilatata (Hoffm.) A.Gray), Hejmregiono : Eǔropo, Okcidenta kaj norda Azio, Nordameriko, Gronlando.
Dryopteris expansa (C.PRESL) FRASER-JENK. & JERMY), Disvastigejo: Eǔropo.
Vera driopterido (Dryopteris filix-mas (L.) SCHOTT), Hejmregionoj : Eǔropo, Azio, Nordafriko, Ameriko.
Dryopteris oreades FOMIN, hejmregiono: Eǔropo kaj Kaǔkazio.
Dryopteris remota (A. BRAUN EX DÖLL) DRUCE, Disvastigejo: Eǔropo kaj Turkujo.
Dryopteris villarii (BELLARDI) WOYNAR EX SCHINZ & THELL.), Disvastigejoj: montaroj de Eǔropo, okcidenta Azio kaj nordokcidenta Afriko.

En Mezeǔropo troviĝas (elekto):

Dryopteris aemula (AITON) KUNTZE, Hejmregionoj: Azoroj, Nordhispanujo, Franĉujo, Britaj insuloj, Turkujo.
Dryopteris arguta (KAULF.) WATT
Dryopteris atrata (WALL.) CHING}}, hejmregionoj: Nordhindujo,Ĉinujo, Tajvano, Japanujo.
Dryopteris clintoniana (D.C.EATON) DOWELL, Hejmregiono: Kanado kaj Usono.
Dryopteris crassirhizomaNAKAI}}, hejmregiono: Japanujo, Koreujo, Manĉurio, Saĥalino.
Dryopteris cycadina (FRANCH. & SAV.) C.CHR., Hejmregiono: Ĉinujo, Japanujo.
Dryopteris dickinsii (HOFFM.) A.GRAY, Hejmregionoj: Ĉinujo, Japanujo.
Dryopteris erythrosora (D.C.EATON) KUNTZE), Hejmregionoj: Ĉinujo, Koreujo, Japanujo, Tajvano, Filipinoj. Kun plurqaj subspecioj.
odoranta driopterido (Dryopteris fragrans (L.) SCHOTT), Hejmregionoj: Azio, Nordameriko kaj Groenlando, troviĝas en Eǔropo nur en norda Suomujo kaj norokcidenta Ruslando.
Dryopteris glabra (BRACK.) KUNTZE, hejmregionoj estas Havajo kaj Tahitio.
Dryopteris goldieana (HOOK. EX GOLDIE) A. GRAY),hejmregiono: Kanado kaj Usono.
Dryopteris hirtipes (BLUME) KUNTZE, hejmregionoj: Himalajo, Hindujo, Srilanko, Sudĉinujo, Hindoĉino, Malaja duoninsulo, Polinezio.
Dryopteris hondoensis KOIDZ., hejmregiono: Japanujo.
Dryopteris macropholis LORENCE & W.L.WAGNER, Hejmregiono: Markizinsuloj
Dryopteris marginalis (L.) A.GRAY, hejmregiono: Kanado kaj Usono.
Dryopteris odontoloma C.CHR., hejmregiono: Himalajo.
Dryopteris sieboldii VAN HOUTTE, KUNTZE, hejmregiono: Japanujo, Tajvano.
Dryopteris stewartii FRASER-JENK., hejmregiono: Himalajo, Ĉinujo.
Dryopteris sweetorum LORENCE & W.L.WAGNER, hejmregiono: Markizinsuloj
Dryopteris tokyoensis (MAKINO) C.CHR., hejmregiono: Japanujo, Koreujo.
Dryopteris uniformis (MAKINO) MAKINO, hejmregiono: Japanujo, Sudkoreujo, Ĉinujo.
Dryopteris wallichiana (SPRENG.) HYL.), hejmregiono: Pakistano, Nepalo, Birmo, Ĉinujo.

Uzado

La Dryopteris-specioj enhavas en la rizomoj floroglucinkombinaĵojn („filizino“) – t. e. medicine efikaj substancoj, kiuj bremsas la multobligadon de intestaj parazitoj. La ekstraktoj estis uzataj por kuraci cestodojn. Tial la planto nomiĝas en kelkaj lingvoj, ekzemple en la germana lingvo, vermfiliko.

Literaturo

Bernhard Marbach, Christian Kainz: BLV Naturführer Moose, Farne und Flechten. blv, München 2002, ISBN 3-405-16323-4.
Walter Erhardt, Erich Götz, Nils Bödeker, Siegmund Seybold: Der große Zander. Enzyklopädie der Pflanzennamen. Band 2. Arten und Sorten. Eugen Ulmer, Stuttgart (Hohenheim) 2008, ISBN 978-3-8001-5406-7.

Referencoj

↑ Christenhusz, M. & Raab-Straube, E. von (2013): Lycopodiophytina. – In: Euro+Med Plantbase - the information resource for Euro-Mediterranean plant diversity. Datenblatt Dryopteris In: Euro+Med Plantbase - the information resource for Euro-Mediterranean plant diversity.

Driopterido en la Vikimedia Komunejo (Multrimedaj datumoj)
Kategorio Driopterido en la Vikimedia Komunejo (Multrimedaj datumoj)
Driopterido en Vikispecioj (Kolekto pri ĉiuj vivantaj estuloj)

Driopterido en la Vikimedia Komunejo (Multrimedaj datumoj)
Kategorio Driopterido en la Vikimedia Komunejo (Multrimedaj datumoj)
Driopterido en Vikispecioj (Kolekto pri ĉiuj vivantaj estuloj)
Driopterido en la Vikivortaro (Universala vortaro)

[Euro+Med-1] Christenhusz, M. & Raab-Straube, E. von (2013): Lycopodiophytina. – In: Euro+Med Plantbase - the information resource for Euro-Mediterranean plant diversity. Datenblatt Dryopteris In: Euro+Med Plantbase - the information resource for Euro-Mediterranean plant diversity.

[1]

@@ Linio 7: / Linio 7: @@
 |priskribo de dosiero =  [[vera driopterido]] (''Dryopteris filix-mas'')
 |regno = [[Planto]]j ''Plantae''
-|divizio = [[Traĥefito]] Tracheophyta
+|divizio = [[Traĥeofito]] ''Tracheophyta''
-|klaso = [[Polipolopsidoj]] ''Polypodiopsida''
+|klaso = [[Polipodiopsidoj]] ''Polypodiopsida''
 |ordo = [[Polipodialoj ]] '' Polypodiales''
 |familio = [[Driopteridacoj]] '' Dryopteridaceae  ''
 |subfamilio=
-|genro = [[Polipadio]] '' Polypdium  ''
+|genro = [[Driopterido]] '' Dryopteris''
 |specio = ĉ. 150 specioj
 |statuso =
@@ Linio 20: / Linio 20: @@
 |dunomo aŭtoritato == [[Michel Adanson|ADANS.]]
 }}
-La plantgenro de la '''Dripteridoj'''  aǔ latine '''Dryopteris''' apartenas al la familio de la
+La plantgenro de la '''Driopteridoj'''  aǔ latine '''Dryopteris''' apartenas al la familio de la [[Driopteridacoj]] (''Dryopteridaceae''). Ekzistas ĉ. 150 specioj, kiuj estas disvastigitaj sur la norda hemisfero. Ankaŭ ekzistas multaj [[hibrido]]j, kiuj precipe estas breditaj en la viktoria epoko de Anglujo. Tiam filikoj en la ĝardenoj estis tre popularaj.
-[Driopteridacoj]] (Dryopteridaceae). Ekzistas ĉ. 150 specioj, kiuj  estas disvastigita sur la norda hemisfero. Ankaxǔ ekzistas multaj [[hibrido]]j, kiuj precipe estas breditaj en la viktoria epoko de Anglujo.  Tiam felikoj en la  ĝardenoj estis tre popularaj.
 == Priskribo ==
 [[dosiero:Dryopteris macropholis drawing 2.jpg|eta|ilustraĵo de  ''[[Dryopteris macropholis]]'']]
-La  ''Dryopteris''-specioj havas tre dika, mallonga kaj kun bruna skvamoj kovrata rizomo. La folioj estas simple aǔ duoble pinataj. Ili havas fortan tigon. La folioplato estas  apenaǔ pli mallarĝa al la bazo kiu estas karakterizaĵo por distingi drioterido de la [[Artirio]] (''Athyrium'') .
+La ''Dryopteris''-specioj havas tre dikan, mallongan kaj kun brunaj skvamoj kovratan rizomon. La folioj estas simple aǔ duoble pinataj. Ili havas fortan tigon. La folioplato estas apenaǔ pli mallarĝa ol la bazo kiu estas karakterizaĵo por distingi driopteridon de la [[Atirio]] (''Athyrium'') .
-La [[sporoj]] estas staras en grandaj [[Soro]]j sur la malsupra surfaco de la folio.
+La [[sporo]]j estas en grandaj [[soro]]j sur la malsupra surfaco de la folio.
 [[dosiero:Dryopteris aemula 001.jpg|eta|''[[Dryopteris aemula]]'']]
@@ Linio 35: / Linio 34: @@
 == Sistematiko kaj distribuado==
-Kelkaj specioj estas rigardata de kelkaj aǔtoroj al la genroj ''[[Ctenitis]]'' aǔ ''[[Thelypteris]]''. Kelkaj aǔtoroj metas ''[[Dryopteris]]''-specioj al la genroj ''[[Aspidium]]'' kaj  ''[[Nephrodium]]''. Ĉe la plöej multaj specioj la maturaj sporoj nepre necesas por distingi la speciojn.
+Kelkaj specioj estas rigardataj de kelkaj aǔtoroj al la genroj ''[[Ctenitis]]'' aǔ ''[[Thelypteris]]''. Kelkaj aǔtoroj metas ''[[Dryopteris]]''-speciojj al la genroj ''[[Aspidium]]'' kaj ''[[Nephrodium]]''. Ĉe la plej multaj specioj la maturaj sporoj nepre necesas por distingi la speciojn.
-La genro Drioptero havas pli ol 150 kaj verŝajne pli ol  280 specio. Ili troviĝas en la tuta mondo. En Mezeǔropo hejmiĝas:
+La genro Drioptero havas pli ol 150 kaj verŝajne pli ol 280 speciojn. Ili troviĝas en la tuta mondo. En Mezeǔropo hejmiĝas:
-* [[skvama driopterido]] (''Dryopteris affinis'' (LOWE) FRASER-JENK.),  hejmregiono: Eǔropo, proksima oriento. Kun pluraj subspecioj, kiuj ankaǔ estas rigardataj de kelkaj aǔtoroj ankaǔ kiel propra specioj.<ref name="Euro+Med" />
+* [[skvama driopterido]] (''Dryopteris affinis'' (LOWE) FRASER-JENK.), hejmregiono: Eǔropo, proksima oriento. Kun pluraj subspecioj, kiuj ankaǔ estas rigardataj de kelkaj aǔtoroj ankaǔ kiel propra specioj.<ref name="Euro+Med" />
 * ''[[Dryopteris carthusiana]]'' (VILL.) H.P.FUCHS, sin.: ''Dryopteris spinulosa'' (MUELL.) WATT), hejmiĝas em Eǔropo kaj okcidenta Azio.
 * ''[[Dryopteris cristata]]'' (L.) A.GRAY), La hejmlando estas: Eǔropo, okcidenta Sibirio, Kanado, Usono.
-* [[larĝfolia driopterido]]   (''Dryopteris dilatata'' (Hoffm.) A.Gray), Hejmregiono : Eǔropo, Okcidenta kaj norda Azio, Nordameriko, Groenlando.
+* [[larĝfolia driopterido]]   (''Dryopteris dilatata'' (Hoffm.) A.Gray), Hejmregiono : Eǔropo, Okcidenta kaj norda Azio, Nordameriko, Gronlando.
 * ''[[Dryopteris expansa]]'' (C.PRESL) FRASER-JENK. & JERMY), Disvastigejo: Eǔropo.
 * [[Vera driopterido]] (''Dryopteris filix-mas'' (L.) SCHOTT), Hejmregionoj : Eǔropo, Azio, Nordafriko, Ameriko.
 * ''[[Dryopteris oreades]]'' FOMIN, hejmregiono: Eǔropo kaj Kaǔkazio.
 * ''[[Dryopteris remota ]]'' (A. BRAUN EX DÖLL) DRUCE, Disvastigejo: Eǔropo kaj Turkujo.
-* ''[[Dryopteris villarii]]'' (BELLARDI) WOYNAR EX SCHINZ & THELL.),Disvastigejoj: montaroj de Eǔropo, okcidenta Azio kaj nordokcidenta Afriko.
+* ''[[Dryopteris villarii]]'' (BELLARDI) WOYNAR EX SCHINZ & THELL.), Disvastigejoj: montaroj de Eǔropo, okcidenta Azio kaj nordokcidenta Afriko.
 En Mezeǔropo troviĝas  (elekto):
@@ Linio 60: / Linio 59: @@
 * ''[[Dryopteris glabra]]'' (BRACK.) KUNTZE, hejmregionoj estas Havajo kaj Tahitio.
 * ''[[Dryopteris goldieana]]'' (HOOK. EX GOLDIE) A. GRAY),hejmregiono: Kanado kaj Usono.
-* ''[[Dryopteris hirtipes]]'' (BLUME) KUNTZE, hejmregionoj: Himalajo, Hindujo, Srilankao, Sudĉinujo, Hindoĉino, Malaja duoninsulo, Polinezio.
+* ''[[Dryopteris hirtipes]]'' (BLUME) KUNTZE, hejmregionoj: Himalajo, Hindujo, Srilanko, Sudĉinujo, Hindoĉino, Malaja duoninsulo, Polinezio.
 * ''[[Dryopteris hondoensis]]'' KOIDZ., hejmregiono: Japanujo.
 * ''[[Dryopteris macropholis]]'' LORENCE & W.L.WAGNER, Hejmregiono: [[Markizinsuloj]]
@@ Linio 73: / Linio 72: @@
 ==Uzado ==
-La ''Dryopteris''-specioj enhavas en la rizomoj floroglucinkombinaĵoj  („filizino“) – t. e. medicine efikaj substancoj, kiuj bremsas la multobligadon de intestaj parazitoj.  La ekstraktoj estis uzataj por kuraci [[cestodo]]jn. Tial la planto nomiĝas en kelkaj lingvoj, ekzemple en la [[germana lingvo]],  vermfiliko.
+La ''Dryopteris''-specioj enhavas en la rizomoj floroglucinkombinaĵojn („filizino“) – t. e. medicine efikaj substancoj, kiuj bremsas la multobligadon de intestaj parazitoj. La ekstraktoj estis uzataj por kuraci [[cestodo]]jn. Tial la planto nomiĝas en kelkaj lingvoj, ekzemple en la [[germana lingvo]], vermfiliko.
 == Literaturo ==
 * Bernhard Marbach, Christian Kainz: ''BLV Naturführer Moose, Farne und Flechten.'' blv, München 2002, ISBN 3-405-16323-4.
-* [[Walter Erhardt]], Erich Götz, Nils Bödeker, Siegmund Seybold: ''Der große Zander. Enzyklopädie der Pflanzennamen.'' Band 2. ''Arten und Sorten.'' Eugen Ulmer, Stuttgart (Hohenheim) 2008, ISBN 978-3-8001-5406-7.
+* Walter Erhardt, Erich Götz, Nils Bödeker, Siegmund Seybold: ''Der große Zander. Enzyklopädie der Pflanzennamen.'' Band 2. ''Arten und Sorten.'' Eugen Ulmer, Stuttgart (Hohenheim) 2008, ISBN 978-3-8001-5406-7.
 == Referencoj ==