Hunyad: Malsamoj inter versioj

[nekontrolita versio]

Enhavo forigita Enhavo aldonita

Enteksta

Kiel registrite je 05:36, 25 okt. 2007

Hunyad (hunjad) estis historia reĝa departemento en la sud-orienta parto de la Hungara Reĝlando, pli proksime en Transilvanio, rumane: Comitatul Hunadoara, germane: Eisenmarkt.

Hungara reĝlando kun Kroatio, loko de departemento Hunyad

Departementejo: Déva
Areo: 7783 km²
Loĝantaro: 340.135 en 1910

Demografio

271.675 (79,9%) rumanoj
52.720 (15,5%) hungaroj
8.101 (2,4%) germanoj
1.024 (0,3%) slovakoj
6.615 (1,9%) ceteraj

Administracio

Estis 10 distriktoj, ties nomoj kaj distriktejo samas:

Algyógy
Brád
Déva samtempe departementejo kaj konsilantrajta urbo
Hátszeg samtempe konsilantrajta urbo
Körösbánya
Marosillye
Petrozsény
Puj
Szászváros samtempe konsilantrajta urbo
Vajdahunyad samtempe konsilantrajta urbo

La departemento situis en sudaj Karpatoj, kie la plej gravaj montoj estas Bihar-monto kaj Retezat. Grava rivero estas Olt, Ĵil kaj komenca branĉo de Körös. La departemento estas la plej grava pordo de Transilvanio, eĉ estas du pordoj, la unua estas valo de Mureŝ al Tiso, la dua estas valo de Ĵil al Danubo. Karpatoj estis ne nur landolimo, sed ankaŭ akvodislimo. Tie estas tamen ankaŭ escepto, Ĵil trovis apartan vojon el la Karpat-baseno.

En 1256 originas la unua mencio pri la departemento. Krom strategia loko ĝi estis ankaŭ riĉa de karbono kaj ercoj. Ofte okazis atakoj de tataroj, turkoj, aŭstroj, la loĝantaro preskaŭ neniiĝis. Post la mezepoko la departemento apartenis al Princlando Transilvanio, kiu estis sub aŭspicio de Turkio. Tie okazis libera praktikado de religio. La departemento transformiĝis kaj estiĝis pli malgranda en 1876. En 1919 la rumanoj sukcese okupis Transilvanion, eĉ dum mallonga tempo preskaŭ tutan Hungarion.

Ekde 1920 la departemento estas parto de Rumanio.

Vidu ankaŭ

@@ Linio 1: / Linio 1: @@
-'''Hunyad''' (hunjad) estis historia reĝa departemento en la sud-orienta parto de la Hungara Reĝlando, pli proksime en Transilvanio, rumane: '''Comitatul Hunadoara'''.
+'''Hunyad''' (hunjad) estis historia reĝa departemento en la sud-orienta parto de la Hungara Reĝlando, pli proksime en Transilvanio, rumane: '''Comitatul Hunadoara''', germane: '''Eisenmarkt'''.
 [[Dosiero:Hunyad.png|thumb|350px|right|Hungara reĝlando kun Kroatio, loko de departemento Hunyad]]
+[[Dosiero:Deva Citadel.jpg|thumb|280px|right|Fortikaĵo de Déva]]
 * Departementejo: [[Déva]]
 * [[Areo]]: 7783 &nbsp;km²
@@ Linio 7: / Linio 7: @@
 ==Demografio==
-* 113.672 (64,2%) [[rumanoj]]
+* 271.675 (79,9%) [[rumanoj]]
-* 49.757 (28,1%) [[germanoj]]
+* 52.720 (15,5%) [[hungaroj]]
-* 10.159 (5,7%) [[hungaroj]]
+* 8.101 (2,4%) [[germanoj]]
-* 3.352 (2%) ceteraj
+* 1.024 (0,3%) [[slovakoj]]
+* 6.615 (1,9%) ceteraj
 ==Administracio==
-Estis 6 distriktoj, ties nomoj kaj distriktejo samas:
+Estis 10 distriktoj, ties nomoj kaj distriktejo samas:
-* [[Nagydisznód]]
+* [[Algyógy]]
+* [[Brád]]
-* [[Nagyszeben]], samtempe departementejo kaj konsilantrajta [[urbo]]
-* [[Szászsebes]], samtempe konsilantrajta [[urbo]]
+* [[Déva]] samtempe departementejo kaj konsilantrajta [[urbo]]
+* [[Hátszeg]] samtempe konsilantrajta urbo
-* [[Szelistye]]
-* [[Szerdahely]]
+* [[Körösbánya]]
-* [[Újegyháza]]
+* [[Marosillye]]
+* [[Petrozsény]]
+* [[Puj]]
+* [[Szászváros]] samtempe konsilantrajta urbo
+* [[Vajdahunyad]] samtempe konsilantrajta urbo
-La departemento situis en sudaj [[Karpatoj]]. Grava [[rivero]] estas [[Olt]]. Karpatoj estis ne nur landolimo, sed ankaŭ akvodislimo. En la norda parto jam ne estas altaj montoj, nur montetoj, deklivoj.
+La departemento situis en sudaj [[Karpatoj]], kie la plej gravaj montoj estas Bihar-monto kaj Retezat. Grava [[rivero]] estas [[Olt]], [[Ĵil]] kaj komenca branĉo de [[Körös]]. La departemento estas la plej grava pordo de Transilvanio, eĉ estas du pordoj, la unua estas [[valo]] de Mureŝ al [[Tiso]], la dua estas valo de Ĵil al [[Danubo]]. Karpatoj estis ne nur landolimo, sed ankaŭ akvodislimo. Tie estas tamen ankaŭ escepto, Ĵil trovis apartan vojon el la [[Karpat-baseno]].
-En la 13-a j.c. [[tataroj]] faris senhoma la regionon. Poste [[saksoj]] are setliĝis. Fine de la mezepoko turkaj atakoj okazis. En [[1442]] [[János Hunyadi]] venkis kontraŭ la [[turkoj]]. Poste  la departemento apartenis al Princlando [[Transilvanio]], kiu estis sub aŭspicio de [[Turkio]]. Tie okazis libera praktikado de religio. Ofte okazis atakoj de [[tataroj]], [[turkoj]], [[aŭstroj]]. En [[1849]] [[Jozef Bem]] okupis kaj longe tenis la regionon. La departemento formiĝis en [[1876]] el diversaj partoj. La departemento estis kultura centro de saksoj kaj aliaj [[germanoj]]. En [[1919]] la rumanoj sukcese okupis Transilvanion, eĉ dum mallonga tempo preskaŭ tutan [[Hungario]]n.
+En [[1256]] originas la unua mencio pri la departemento. Krom strategia loko ĝi estis ankaŭ riĉa de [[karbono]] kaj [[erco]]j. Ofte okazis atakoj de [[tataroj]], [[turkoj]], [[aŭstroj]], la loĝantaro preskaŭ neniiĝis. Post la mezepoko la departemento apartenis al Princlando [[Transilvanio]], kiu estis sub aŭspicio de [[Turkio]]. Tie okazis libera praktikado de religio. La departemento transformiĝis kaj estiĝis pli malgranda en [[1876]]. En [[1919]] la rumanoj sukcese okupis Transilvanion, eĉ dum mallonga tempo preskaŭ tutan [[Hungario]]n.
-Ekde [[1920]] la departemento estas parto de Rumanio. La saksoj estis disfrakasitaj.
+Ekde [[1920]] la departemento estas parto de [[Rumanio]].
 ==Vidu ankaŭ==
@@ Linio 34: / Linio 39: @@
 [[Kategorio:Departementoj de Hungara Reĝlando]]
-[[hu:Hunyad vármegye]]
+[[hu:Hunyad vármegye]] [[en:Hunyad]] [[it:Hunyad]]